«Οι Ελληνες περισσότερο από τους άλλους Ευρωπαίους είναι πεπεισμένοι ότι η ανάπτυξη της αρχαιολογίας, καθώς και η διατήρηση των αρχαιολογικών κατάλοιπων είναι σημαντικές στη χώρα μας (95% και 93%) για εθνικούς, οικονομικούς και εκπαιδευτικούς λόγους. Η συντριπτική πλειονότητα (82%) πιστεύει ότι το κράτος πρέπει να φροντίζει τόσο για τη διαχείριση όσο και για τη σωστική ανασκαφή (66%), βάζοντας στη δεύτερη θέση τους χορηγούς».
Αποτελέσματα μιας έρευνας κοινού του 2018 για τη σημασία της αρχαιολογίας για τους κατοίκους της ΕΕ. Εμείς λοιπόν υποτίθεται ότι:
– θέλουμε να διατηρούνται και να αναδεικνύονται τα αρχαία
– εμπιστευόμαστε σε αυτό περισσότερο το κράτος παρά ιδιώτες/χορηγούς.
– αυτό γιατί θεωρούμε τις αρχαιότητες ως
α. εικονογράφηση/ απτή απόδειξη μιας σειράς ιστορικών γεγονότων που δικαιολογεί το ότι δικαιούμαστε να υπάρχουμε σαν έθνος και να συνεχίζουμε να ζούμε εδώ.
β. είδος προς εκμετάλλευση/ σημαντική πηγή πόρων
γ. πηγή γνώσης (του πως λειτουργούν οι κοινωνίες; πως εξελίσσεται ο ανθρώπινος πολιτισμός..μακάρι αλλά δεν είναι ξεκάθαρο)
Είναι δύσκολο να γνωρίζουμε τι θα είχε αλλάξει αν η έρευνα γινόταν σήμερα (είναι μόλις 4 χρόνια πριν αλλά η διαφορά με τα όσα έχουν γίνει φαντάζει αιώνας). Αναρωτιέμαι όμως για το πώς ανταποκρίνεται αυτό το 93/95% των πολιτών στην απάντησή που έδωσε για την ανάδειξη των αρχαιοτήτων όταν βρεθούν αρχαιότητες στο οικόπεδό τους, ή όταν κλείνουν τα μάτια (αν όχι πονηρά το μάτι) σε ιστορίες αρχαιοκαπηλίας ή “κουκουλώματος” ευρημάτων όταν προχωράει ένα δημόσιο έργο κλπ.
Γιατί, επίσης, συνεχίζουμε να βλέπουμε χρησιμοθηρικά τα κατάλοιπα του παρελθόντος; Γιατί συνεχίζουμε να εμπιστευόμαστε το Δημόσιο στη διαχείριση αλλά κατηγορούμε την “αρχαιολογία” για παρακώλυση διαφόρων διαδικασιών;
Σκέφτομαι επίσης ότι επιμένουμε να ψάχνουμε (στα αρχαία) ένα λόγο ύπαρξης ως έθνος, αγνοώντας ότι αυτόν μας τον εξασφαλίζουν θεμελιωμένα ανθρώπινα δικαιώματα σχετικά με το σεβασμό στην ανθρώπινη ζωή, την ελευθερία, την ασφάλεια, την αυτοδιάθεση και τον αυτοπροσδιορσμό. Εχουμε δικαίωμα στη ζωή και στη συνέχεια όπως και κάθε άλλο έθνος πανω στη γη, χωρίς να είμαστε ούτε καλύτεροι ούτε χειρότεροι, ούτε ανώτεροι, ούτε κατώτεροι. Και τα κατάλοιπα των όσων ζούσαν εδώ που ζουμε εμείς πριν από εμάς δεν σχετίζονται καθόλου με αυτό. Τόσο απλά.
Σκέφτομαι τελικά ότι ο λόγος “σημασίας της αρχαιολογίας” που προβλήθηκε ως τελευταίος είναι τελικά και ο πιο σημαντικός. Πηγή γνώσης. Κι έχουμε δουλειά: και οι αρχαιολόγοι του πεδίου, των μουσείων, οι των συναφών επιστημών, οι δάσκαλοι, οι της δημόσιας αρχαιολογίας κλπ. Γιατί αν καταφέρουμε να περάσουμε ότι μέσα από τα κατάλοιπα του παρελθόντος γνωρίζουμε το πως λειτουργούν οι κοινωνίες και το πως εξελίσσεται ο ανθρώπινος πολιτισμός, όλα τα υπόλοιπα λύνονται.
Η έρευνα του είχε δημοσιευθεί στην Καθημερινή. Για να διαβάσετε το άρθρο, πατήστε εδώ.