Ένα ξυλόγλυπτο ντουλάπι του 1713 από κοζανίτικο αρχοντικό, δάνειο από το Λαογραφικό Μουσείο Κοζάνης, ένα κάθισμα που μοιάζει με θρόνο του 18ου-19ου αιώνα από το Λαογραφικό Μουσείο Καστοριάς «Νεράντζη Αϊβάζη» και ένα δείγμα Σκυριανού σαλονιού –λιλιπούτειο λόγω του μικρού μεγέθους των σπιτιών μέσα στο Κάστρο– είναι μερικά από τα έργα της έκθεσης «Ματιές στην παραδοσιακή ξυλογλυπτική τέχνη: από το παρελθόν στο μέλλον» που παρουσιάζεται στο Γενί Τζαμί (Παλαιό Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης).

Η έκθεση περιλαμβάνει φωτογραφικό υλικό και αντιπροσωπευτικά δείγματα αστικής ξυλογλυπτικής του μεταβυζαντινού και νεότερου ελληνικού πολιτισμού, που προέρχονται από τη Δυτική Μακεδονία, τη Θράκη, την Καλαμπάκα και τη Σκύρο και έχει στόχο να αναδείξει πτυχές της ξυλογλυπτικής τέχνης στη βυζαντινή- μεταβυζαντινή παράδοση και ταυτόχρονα να προβάλει τη δυναμική της παράδοσης αυτής στη σύγχρονη εποχή.

«Κάνουμε μια αρχή να συγκεντρώσουμε παραδείγματα σημαντικά από πολλές περιοχές της Ελλάδας ώστε να μπορέσει ο κόσμος να δει και να εκτιμήσει τα έργα παραδοσιακής ξυλογλυπτικής, μιας τέχνης λίγο παραγνωρισμένης», σημείωσε η Ναταλία Πούλου, καθηγήτρια Βυζαντινής Αρχαιολογίας του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΑΠΘ, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κέντρου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων, προσθέτοντας ότι τα ξυλόγλυπτα στη βυζαντινή τέχνη ήταν πολλά και σημαντικά.

Τα αυθεντικά ξυλόγλυπτα έργα, «αρκετά από αυτά με κοινά διακοσμητικά θέματα όπως ανθρωπομορφικά, φυτομορφικά, θρησκευτικά και πολλά με το δικέφαλο αετό», όπως σημείωσε η επιμελήτρια της έκθεσης Χαρά Σαρηγιαννίδου, προέρχονται από τις συλλογές του Μουσικοφιλολογικού Συλλόγου «Αρμονία» Καστοριάς (Λαογραφικό Μουσείο – Αρχοντικό Νεράντζη Αϊβάζη και Ενδυματολογικό Μουσείο – Αρχοντικό Αδελφών Εμμανουήλ), του Λαογραφικού Μουσείου Κοζάνης, της Παραδοσιακής Κατοικίας Χρήστου Τσιότσιου και Τατιάνας Ντέρου στη Σιάτιστα, του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, καθώς και του Μουσείου Φαλτάιτς στη Σκύρο.

Επίσης, η έκθεση περιλαμβάνει σύγχρονα έργα σπουδαστών της ΕΠΑΣ Καλαμπάκας «Ξυλογλυπτικής και Διακοσμητικής Επίπλου» –της μοναδικής σχολής Ξυλογλυπτικής στην Ελλάδα– που γεφυρώνουν το παρελθόν με το μέλλον.

Το εποπτικό υλικό προέρχεται από τις Εφορείες Αρχαιοτήτων Γρεβενών, Δράμας, Ευβοίας, Ζακύνθου, Ημαθίας, Πόλης Θεσσαλονίκης, Ιωαννίνων, Καστοριάς, Κεφαλληνίας, Κιλκίς, Κοζάνης, Κορινθίας, Λακωνίας, Λέσβου, Μαγνησίας, Μεσσηνίας, Πέλλας, Πιερίας, Πρέβεζας, Τρικάλων, Φθιώτιδας και Ευρυτανίας, Χαλκιδικής και Αγίου Όρους, Χανίων καθώς και του Μουσείου Φαλτάιτς στη Σκύρο.

Το ολιγόλεπτο ντοκιμαντέρ που προβάλλεται στην έκθεση είναι μία παραγωγή της Εφορείας Αρχαιοτήτων Χαλκιδικής και Αγίου Όρους.

Η έκθεση ακολουθεί το έργο «Traditional Touch to the Preservation of Wooden Heritage: Master Hands-Young Brains Cooperation Project», που είχε ως στόχο την προβολή και προστασία της ξυλογλυπτικής τέχνης και τη μεταφορά της τεχνογνωσίας από παλιούς τεχνίτες σε νέους μαθητές.

Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων συμμετείχε στο έργο που ήταν ενταγμένο στο πρόγραμμα «Grant Scheme for Common Cultural Heritage: Preservation and Dialogue between Turkey and the EU-II (CCH-II)»(EUROPEAID), που έχει ως στόχο την προώθηση και ενίσχυση κοινών δραστηριοτήτων πολιτιστικής κληρονομιάς, οι οποίες υλοποιούνται από κοινού μεταξύ τουρκικών και ευρωπαϊκών οργανισμών και θεσμικών οργάνων.

Κύριοι στόχοι του έργου είναι η διατήρηση και η ανάδειξη των παραδοσιακών έργων ξυλογλυπτικής σε Ελλάδα και Τουρκία, η δημιουργία διαλόγου και η μεταφορά της παράδοσης και της τεχνογνωσίας από παλιούς δασκάλους σε νέους μαθητές.

Επικεφαλής φορέας του έργου είναι η ΜΚΟ YAPIMED (Graduates and Members Society of Istanbul Zincirlikuyu Technical and Constructional Vocational High School), με εταίρους το ΕΚΒΜΜ και το Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης.

Πληροφορίες

Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 9 Αυγούστου 2022.

Ημέρες και ώρες λειτουργίας: Τρίτη και Πέμπτη, 10.00 -14.00.

Προσφέρονται δωρεάν εκπαιδευτικές δράσεις για παιδιά ηλικίας 8-12 ετών, καθώς και οργανωμένες ξεναγήσεις για το κοινό, κατόπιν τηλεφωνικής επικοινωνίας και κράτησης (2310 889 830).

Η είσοδος είναι ελεύθερη.