Μια αναφορά του Ευδόκιμου Ξηροποταμηνού στο βιβλίο του Η ιερά μονή Ξηροποτάμου (1926), πυροδότησε το ενδιαφέρον του συγγραφέα για τα ανέκδοτα κατάστιχα του γνωστού λόγιου μοναχού του 18ου αιώνα Καισάριου Δαπόντε.
Ο Ξηροποταμηνός αναφέρει ότι ο Καισάριος υπήρξε ο πρωτεργάτης της ζητείας για την ανοικοδόμηση του καθολικού της μονής Ξηροποτάμου, στην οποία είχε στείλει κάποιο «ξύλινον σχέδιον» του κτίσματος. Κατά τη ζητεία του, που κράτησε οκτώ χρόνια, ο Καισάριος περιδιάβηκε στις Ηγεμονίες, στην Κωνσταντινούπολη και στα νησιά του Αιγαίου. Απευθύνθηκε στον βασιλικό αρχιτέκτονα Κωνσταντίνο, ο οποίος φτιάχνει ξύλινο πρόπλασμα του έργου χρησιμοποιώντας κλίμακα και κάνναβο. Για την αγιογράφηση του ναού επιστρατεύτηκε το συνεργείο των Βορειοηπειρωτών ζωγράφων Αθανασίου, Κωνσταντίνου και Ναούμ. Ειδικά επιλεγμένος ήταν και ο Κωνσταντινουπολίτης αρχιμάστορας που επέβλεπε τις εργασίες. Από την πρωτεύουσα είχαν έρθει επίσης τα μάρμαρα και τα άλλα ειδικά υλικά. Το πρόπλασμα, που είχε φυλαχθεί στη μονή, αποτελεί το μοναδικό σωζόμενο δείγμα του είδους στο χώρο της τότε οθωμανικής αυτοκρατορίας. Επιπλέον, μας καλεί να προβληματιστούμε για το κατά πόσο ο χαρακτηρισμός «λαϊκή» αντιπροσωπεύει το σύνολο της αρχιτεκτονικής δημιουργίας της εποχής.
