Ποιοι ήταν ο Νικίας και η Μελίτη, που µε την επτάχορδη λύρα τους θέλησαν να διαγωνιστούν στη μεγάλη γιορτή των Πυθίων στους Δελφούς και να απλώσουν τη φήμη τους στα πέρατα της γης; Τι ζητούσαν η Εριφύλη και ο Ζήτης πάνω στο πλοίο με το πολύτιμο φορτίο που ναυάγησε έξω από τα Αντικύθηρα τον 1ο αιώνα π.Χ.;

Οι ήρωες των παραμυθιών που έγραψε η Εύη Παπαδοπούλου, αρχαιολόγος, διδάκτωρ Προϊστορικής Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, ζωντανεύουν πρωτότυπες ιστορίες, που είναι βασισμένες σε αληθινούς αρχαιολογικούς χώρους και ευρήματα. Το όνειρο του Νικία και της Μελίτης και Το Ημερολόγιο των Άστρων είναι τα πρώτα της σειράς Αρχαιολογικά Παραμύθια των Εκδόσεων Πατάκη, η οποία στοχεύει στην προσέγγιση της αρχαιολογικής επιστήμης και στη μετάδοση του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού στο ευρύ κοινό.

«Ξεκίνησα να γράφω τα Αρχαιολογικά Παραμύθια το 2013, ως μία προσωπική ανάγκη έκφρασης και μετάδοσης της επιστήμης που υπηρετώ. Οι διάφορες μεταμορφώσεις τους έκτοτε (π.χ. ως βιβλίο, ως εκπαιδευτικό πρόγραμμα, ως παράσταση), καθώς και η μοναδική επαφή που δημιουργούν με όσους τα γνωρίζουν, παιδιά και ενήλικες, με οδήγησαν σε έναν δρόμο όπου καθημερινά προσπαθώ κάθε του βήμα να φέρνει το ευρύ κοινό πιο κοντά στον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό», δηλώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κα Παπαδοπούλου, αναφερόμενη στη σειρά, που ως ιδέα ανήκει στην Έλενα Πατάκη. «Η κα Πατάκη τα αγκάλιασε από την πρώτη στιγμή, αναγνωρίζοντας το σκοπό και τη δυναμική τους σε ένα ευρύτερο πλαίσιο ανάδειξης της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και την ευχαριστώ ειλικρινά για τη ματιά και την αγάπη που τους χαρίζει αδιάκοπα», προσθέτει η συγγραφέας.

Η ίδια σημειώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι «τα Αρχαιολογικά Παραμύθια είναι πρωτότυπες ιστορίες, βασισμένες πάνω σε αληθινούς αρχαιολογικούς χώρους και ευρήματα, με απώτερο σκοπό την αναβίωση μιας στιγμής, μιας μέρας, μιας πόλης, μιας κοινωνίας, ανθρώπων που στο μακρινό παρελθόν δημιούργησαν οικογένειες, μόχθησαν, πολέμησαν, ερωτεύτηκαν, γλέντησαν, σμίλεψαν, ζωγράφισαν και ύμνησαν τη ζωή. Τα Αρχαιολογικά Παραμύθια, που απευθύνονται τόσο σε παιδιά όσο και σε ενήλικες, προσπαθούν με έναν τρόπο ξεχωριστό και συνάμα τόσο οικείο, αφού το παραμύθι αποτελεί παράδοση για τον τόπο μας εδώ και χιλιάδες χρόνια, να προσφέρουν μία άμεση, εύληπτη και ταυτόχρονα ξεχωριστή προσέγγιση όσων ανασύρουν από το χώμα οι αρχαιολόγοι σε μία προσπάθεια να διαφυλάξουν το παρελθόν και την ίδια στιγμή να χτίσουν το μέλλον».

Το Όνειρο του Νικία και της Μελίτης, μάλιστα, περιλαμβάνει και στίχους δικούς της, που έχουν μελοποιηθεί πάνω σε ανακατασκευασμένη αρχαία λύρα από τον συνθέτη και ερευνητή, δρα Ν. Ξανθούλη. «Ο δρ Νίκος Ξανθούλης τα τελευταία 5 χρόνια έχει αφιερωθεί στη μελέτη της αρχαίας ελληνικής λύρας για την οποία έγραψε το πρώτο σολιστικό έργο μετά από 1.600 χρόνια σιωπής, “κοντσέρτο για αρχαία λύρα και συμφωνική ορχήστρα”, το οποίο παρουσίασε στην Πολωνία και στο Βερολίνο, ενώ το Αρχαιολογικό Ινστιτούτο της Αμερικής τού έχει απονείμει τη διάκριση Kress Lectureship για την έρευνά του πάνω στην Αρχαία Ελληνική Μουσική δύο φορές: το 2012–13 και το 2017–18. Το συγκεκριμένο αρχαιολογικό παραμύθι, το οποίο δεν συνοδεύεται στην παρούσα έκδοση από CD, αλλά παρουσιάστηκε στην ολοκληρωμένη του μορφή, προτού εκδοθεί, στο Σεμινάριο Αρχαίας Ελληνικής Μουσικής που έγινε το Μάιο του 2015 στο Ωδείο Αθηνών, στη National Gallery of Art, στη Washington DC, και στο Κογκρέσο των Ηνωμένων Πολιτειών, τον Φεβρουάριο του 2016, δεν χρωστά μόνο τις μελωδίες του στον δρα Νίκο Ξανθούλη αλλά και τις γνώσεις του σχετικά με την αρχαία ελληνική μουσική, που απλόχερα μοιράστηκε μαζί μου κατά τη διάρκεια της συγγραφής», διευκρινίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κα Παπαδοπούλου.

Η συγγραφέας, που ήδη ετοιμάζει τα επόμενα τρία της σειράς, έχει γράψει και άλλα παραμύθια, όπως Το ταξίδι της Κυμοθόης, που εκδόθηκε το 2015 από τις εκδόσεις Καλέντη και τον Πρίγκιπα με τα τρία πεπρωμένα (μαζί με τον Βασίλη Χρυσικόπουλο) που κυκλοφόρησε το 2017 από τις εκδόσεις Μάρτης. «Το ταξίδι της Κυμοθόης ήταν το πρώτο αρχαιολογικό παραμύθι που έγραψα για τη βυθισμένη μυκηναϊκή πολιτεία της Γρόττας στη Νάξο, καθώς και η πρώτη αφορμή για τη γνωριμία μου με τον κ. Ξανθούλη, την υπέροχη εικονογράφο Κατερίνα Βερούτσου, τις Εκδόσεις Καλέντης, αλλά και το ευρύ κοινό, καθώς, προτού εκδοθεί, είχε ήδη παρουσιαστεί ως εκπαιδευτικό πρόγραμμα στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο το καλοκαίρι και το φθινόπωρο του 2014. Ο πρίγκιπας με τα τρία πεπρωμένα δεν αποτελεί πρωτότυπη ιστορία βασισμένη πάνω στον αρχαίο αιγυπτιακό πολιτισμό, όπως τα αρχαιολογικά μου παραμύθια, αλλά διασκευή ενός αρχαίου αιγυπτιακού κειμένου, το οποίο επιμεληθήκαμε μαζί με τον δρα Αιγυπτιολογίας, Βασίλη Χρυσικόπουλο και εμπιστευτήκαμε στις Εκδόσεις Μάρτης και στην ξεχωριστή αλεξανδρινή εικονογράφο Farida El Gazzar», πληροφορεί το ΑΠΕ-ΜΠΕ για τα δυο παραμύθια, που έχουν παρουσιαστεί σε μουσεία και διάφορους χώρους πολιτισμού εντός και εκτός ελληνικών συνόρων.

Όσο για τους λόγους που έλκεται από τον κόσμο των παραμυθιών, η αρχαιολόγος και συγγραφέας απαντά ότι «ο ονειρικός και ταυτόχρονα πραγματικός κόσμος που συχνά κρύβουν τα παραμύθια στους κόλπους τους πιστεύω πως αγγίζει όλους μας με διαφορετικούς τρόπους. Η παραμυθία δημιουργήθηκε για να φέρει πιο κοντά ολόκληρες κοινωνίες ανθρώπων, εδώ και χιλιετίες, προσφέροντας εξήγηση στα διαρκή μυστήρια της ζωής και χτίζοντας μνήμες και συνέχεια μέσα από το μοίρασμα ιστοριών και κοινών βημάτων. Τα παραμύθια, που κάποτε ακούγαμε από τις γιαγιάδες μας, είναι πλασμένα, στη ροή του χρόνου, να μεταμορφώνονται και να σφραγίζουν τις επόμενες γενιές με έναν νέο χαρακτήρα, προσαρμοσμένο στις ανάγκες της εποχής, αλλά πάντα με τα ίδια σκοτεινά δάση, τις ίδιες μάγισσες ή νεράιδες και τους ίδιους πρωταγωνιστές-ήρωες που αγωνίζονται για το καλό, το αληθινό και το δίκαιο».