Στο πλαίσιο του επετειακού εορτασμού των 90 χρόνων λειτουργίας της Βιβλιοθήκης ΤΕΕ, το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας φιλοξενεί στο χώρο της Βιβλιοθήκης τις παρακάτω εκθέσεις: «Μηχανισμός των Αντικυθήρων» του Καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ξενοφώντα Μουσά, και «Αρχαία αστρονομικά όργανα» του Μαθηματικού-κατασκευαστή αρχαίων ελληνικών μηχανών, Διονυσίου Κριάρη.

Στις εκθέσεις παρουσιάζεται η εξέλιξη της αστρονομίας στην Ελλάδα και η γέννηση της αστροφυσικής, που είναι συνυφασμένη με τη γέννηση της φιλοσοφίας και του πολιτισμού.

Αναλυτικότερα, παρουσιάζονται ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων (ο παλαιότερος υπολογιστής, το αστρονομικό ρολόι και πλανητάριο), διαδραστικά εκθέματα/προγράμματα, ομοιώματα του Μηχανισμού, ηλιακά ρολόγια και άλλα αστρονομικά μετρητικά όργανα από την Αρχαία Ελλάδα.

Η συλλογή αυτή, σε διάφορες μορφές, έχει παρουσιαστεί στις ΗΠΑ (NASA, Παιδικό Μουσείο του Μανχάταν, διάφορα πανεπιστήμια), σε Ρωσία, Αγγλία, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Σουηδία, Πολωνία, Πορτογαλία, Σλοβακία, Σλοβενία, Αίγυπτο, Αλγερία και Βραζιλία καθώς και σε πολλά μουσεία, σχολεία και πανεπιστήμια στην Ελλάδα και την Κύπρο.

Οι εκθέσεις παρουσιάζονται στη Βιβλιοθήκη του ΤΕΕ στην οδό Λέκκα 23-25 (1ος όροφος), οι ώρες λειτουργίας τους είναι από Δευτέρα έως Παρασκευή 8.00–15.00 και θα διαρκέσουν έως τις 31 Οκτωβρίου 2017.

Ο Πρόεδρος του ΤΕΕ Γιώργος Στασινός δήλωσε τα εξής, με την ευκαιρία των εκθέσεων: «Η τέχνη, η τεχνική, η τεχνολογία και η επιστήμη είναι άρρηκτα δεμένες με τη μακραίωνη ιστορία αυτού του τόπου. Και είναι σύμφυτες με το επάγγελμα, αρχικά και την επιστήμη, αργότερα και μέχρι σήμερα, του μηχανικού. Με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 90 χρόνων της Βιβλιοθήκης του ΤΕΕ αλλά και των 95 ετών του ίδιου του Επιμελητήριου, που θα εορτάσουμε του χρόνου, προσπαθούμε να συνεργαστούμε με σημαντικούς επιστήμονες, όχι μόνο μηχανικούς, σε σειρά εκδηλώσεων, όπως διαλέξεις, εκθέσεις, επισκέψεις σε μουσεία, διαγωνισμούς, για να προσεγγίσουμε τόσο την αρχαία όσο και τη σύγχρονη τεχνολογία. Να αναδείξουμε το νήμα που δένει μέσα στους αιώνες σε αυτόν τον ευλογημένο τόπο τις τόσο σημαντικές για τη ζωή, τους ανθρώπους, την κοινωνία και την οικονομία έννοιες. Οι εκθέσεις που διοργανώνουμε στη Βιβλιοθήκη του ΤΕΕ εντάσσονται σε αυτό το πλαίσιο και νομίζω ότι είναι σημαντική ευκαιρία να δούμε όλοι αυτά που δύσκολα μαθαίνουμε, αυτά που δεν βλέπουν εύκολα το φως της επικαιρότητας, αλλά που είναι τόσο σημαντικά, τόσο δεμένα με την ύπαρξή μας: μια εισαγωγή στα τεχνολογικά επιτεύγματα των Αρχαίων Ελλήνων».

Ο Ξενοφών Διον. Μουσάς (Καθηγητής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και Ένωση Ελλήνων Φυσικών) σημείωσε τα εξής: «Ο μηχανισμός των Αντικυθήρων, ο παλαιότερος υπολογιστής, το αστρονομικό ρολόι και πλανητάριο παρουσιάζεται σε μια όμορφη και ενδιαφέρουσα έκθεση στη Βιβλιοθήκη του ΤΕΕ. Η έκθεση μας παρουσιάζει το αρχαιότερο πολύπλοκο αυτόματο, αλλά και την Ελληνική Αστρονομία και Αστροφυσική. Ο μηχανισμός αυτός κατά την αρχαιότητα ονομαζόταν πινακίδιον, συνεπώς είναι το αρχαιότερο tablet. Ο Μηχανισμός είναι ένα αστρονομικό ρολόι που λειτουργεί με γρανάζια και με δείκτες δίνει τη θέση όλων των ουρανίων σωμάτων που ήταν γνωστά τότε, του Ήλιου και της Σελήνης (της οποίας δείχνει και τη φάση), προβλέπει τις εκλείψεις, και πιθανότατα και τις θέσεις των πλανητών, των οποίων τις κινήσεις περιγράφει λεπτομερέστατα το εγχειρίδιο χρήσης του Μηχανισμού. Στην έκθεση παρουσιάζεται η εξέλιξη της αστρονομίας στην Ελλάδα και η γέννηση της αστροφυσικής που είναι συνυφασμένη με τη γέννηση της φιλοσοφίας και του πολιτισμού».

Ο Διονύσιος Κριάρης (μαθηματικός, κατασκευαστής αρχαίων ελληνικών μηχανών), σημείωσε τα εξής, σχετικά με τα αστρονομικά μετρητικά όργανα από την αρχαία Ελλάδα: «Καμία επιστήμη δεν μπορεί να αναπτυχθεί χωρίς μια εδραιωμένη μετρητική. Οι αποστάσεις, οι δυνάμεις και ο χρόνος πρέπει να μπορούν να μετρηθούν με ακρίβεια και ευκολία. Στην έκθεση αυτή παρουσιάζονται τα αστρονομικά μετρητικά όργανα που χρησιμοποιήθηκαν από αρχαίους Έλληνες αστρονόμους, σχεδιάστηκαν από αυτούς για τις ανάγκες τους και το σπουδαιότερο είναι ότι χρησιμοποιήθηκαν για τεχνικούς σκοπούς. Μερικά μόνο παραδείγματα είναι τα παρακάτω.

-Η μέτρηση μεγάλων αποστάσεων με εξελιγμένες γεωμετρικές μεθόδους κάνουν τον Αναξιμένη να μετρήσει την απόσταση Γης-Ηλίου, αλλά και τον Ευπαλίνο να ανοίξει σήραγγα μήκους ενός χιλιομέτρου στη Σάμο από δυο αντίθετα μέτωπα συγχρόνως.

-Διόπτρα και οδόμετρο ήταν εργαλεία της εποχής του Ήρωνα, ο οποίος μας τα περιγράφει με λεπτομέρειες στο βιβλίο του Διόπτρα, συστηματοποιώντας μια χρήση αιώνων.

-Ο αστρολάβος του Απολλώνιου και ο σφαιρικός αστρολάβος του Ευδόξου, κατασκευάζονται εξαιτίας της μελέτης του Ιππάρχου για τη στερεογραφική προβολή και αναπτύσσουν την επιστήμη της αστρονομίας.

-Ο Ερατοσθένης μετράει την περιφέρεια της γης με μεγάλη ακρίβεια, με έναν γνώμονα μετρώντας τη γωνία πρόσπτωσης των ακτίνων του Ήλιου.

-Η μέτρηση του χρόνου έχει επιτευχθεί από πολύ νωρίς. Η μεγάλη όμως ακρίβεια των υδρίων ωροσκοπίων των τελευταίων αιώνων της αρχαιότητας, ήταν απαραίτητα για κάθε επιστημονική παρατήρηση. Ο Ευάγγελος Σταμάτης σχολιάζει το ωρολόγιο του Αρχιμήδους στο βιβλίο Αρχιμήδους άπαντα σε έκδοση του ΤΕΕ (1974). Η πολυπλοκότητα των μηχανισμών του ωρολογίου αυτού, αποδεικνύουν την πολύ προχωρημένη τεχνολογική εξέλιξη κατά την Ελληνιστική εποχή. Η παράδοση των αυτοματισμών είχε ξεκινήσει τρεις αιώνες πριν από τον Ήρωνα και σαν κατάληξη έχουμε το τεχνούργημα του “Προσομοιωτήρα” της ουράνιας σφαίρας, “του Μηχανισμού των Αντικυθήρων” όπως συνηθίσαμε να τον ονομάζουμε».

Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να απευθύνεστε στα τηλέφωνα 2103291701, 2103291717 και να επισκέπτεστε την ιστοσελίδα του ΤΕΕ εδώ.