«Θέλουμε να δημιουργήσουμε τις συνθήκες για μια νέα άνοιξη στην Ελλάδα. Άνοιξη πολιτισμού με ελευθερία, ανεξιθρησκεία, δημιουργικότητα, αυτοπεποίθηση, αυθεντικότητα, πολυμορφία, φαντασία. Αυτά θα είναι τα γνωρίσματα της πολιτιστικής άνοιξης του 2015 και εφεξής». Με αυτά τα λόγια ο αναπληρωτής Υπουργός Πολιτισμού έδωσε το στίγμα της πολιτικής που θα ακολουθηθεί το επόμενο διάστημα στον τομέα του πολιτισμού στην Ελλάδα.

Ο κ. Ξυδάκης, κατά την εκφώνηση των προγραμματικών του δηλώσεων στη Βουλή, τόνισε ότι θεωρείται δεδομένος «ο δημόσιος χαρακτήρας της πολιτιστικής κληρονομιάς, χωρίς τους μνημονιακούς καταναγκασμούς για εκποίηση της δημόσιας περιουσίας και για υποβάθμιση της προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς», προσθέτοντας ότι ο πολιτισμός πρέπει να συνδεθεί «άμεσα και λειτουργικά με τη βιώσιμη ανάπτυξη».

«Πολιτισμός μας είναι αξεδιάλυτα η αρχαιοελληνική κληρονομιά και η κληρονομιά του Βυζαντίου και του μεσαιωνικού ελληνισμού, η δημώδης παράδοση, το λαϊκό τραγούδι και οι λόγιες αναζητήσεις, η υψηλή ποίηση του Σολωμού και των Νόμπελ της γενιάς του ’30, η ζωγραφική του Θεόφιλου και του Παπαλουκά, η αρχιτεκτονική του Πικιώνη και του Κωνσταντινίδη, αλλά και η αχειροποίητη αρχιτεκτονική του ανώνυμου μάστορα στο ξωκλήσι, πολιτισμός είναι τα πανηγύρια και η γαστρονομία, πολιτισμός είναι η καλαισθησία, η ευγένεια και η οικονομία στον καθ’ ημέραν βίο. Πεποίθησή μας είναι ότι ο πολιτισμός δεν κατοικεί μόνο στα όρια των μουσείων και των βιβλιοθηκών. Βλασταίνει και έξω από αυτά: Στις λεωφόρους  των μεγαλουπόλεων και στις πλατείες των χωριών. Στον δημόσιο χώρο, στις συναθροίσεις. Παντού όπου υπάρχουν άνθρωποι» συνέχισε.

Ο κ. Ξυδάκης χαρακτήρισε τον πολιτισμό ως «ατμομηχανή ανάπτυξης», επισημαίνοντας ότι «μπορεί και πρέπει να παράγει πλούτο, συμβολικό και υλικό».

Προτεραιότητες στον πολιτισμό

Στην ομιλία του ο κ. Ξυδάκης έθεσε ως προτεραιότητες την επίλυση λειτουργικών και διαρθρωτικών θεμάτων που έχουν προκύψει με την εφαρμογή του νέου οργανισμού, την αποκέντρωση των εργασιών στις περιφερειακές δομές του Υπουργείου Πολιτισμού, αλλά και τη βελτίωση της επικοινωνίας μεταξύ υπουργείου και πολίτη.

Επεσήμανε επίσης την ανάγκη θέσπισης αντικειμενικών κριτηρίων για τον αξιοκρατικό και αδιάβλητο διορισμό των μελών του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου και του Συμβουλίου Νεοτέρων Μνημείων.

Το Υπουργείο Πολιτισμού θα επιχειρήσει, επίσης, να ενισχύσει την εικόνα της χώρας, μέσω μιας εξωστρεφούς πολιτιστικής πολιτικής με έμφαση στην πολιτιστική διπλωματία. Στο πλαίσιο αυτό θα ενταχθεί η χάραξη συγκροτημένης εθνικής πολιτικής για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα.

Τέσσερις τομείς δράσης

Το πρόγραμμα για τον πολιτισμό θα αναπτυχθεί σε τέσσερις τομείς δράσης: την πολιτιστική κληρονομιά, τον σύγχρονο πολιτισμό, την απασχόληση, την εκπαίδευση.

Όσον αφορά την πολιτιστική κληρονομιά, ο κ. Ξυδάκης ανέφερε ότι θα γίνουν ενέργειες για τη συστηματική προστασία και ανάδειξη αρχαιολογικών χώρων με συνέχεια των δρομολογημένων έργων, καθώς και με την προώθηση νέων έργων σε απομακρυσμένες περιοχές. Θα ενταθούν οι επεμβάσεις και βελτιώσεις υποδομών σε καθιερωμένους αρχαιολογικούς χώρους και μνημεία, ενώ θα δημιουργηθούν διαδρομές πολιτιστικού ενδιαφέροντος συνδέοντας χώρους με βάση την εγγύτητα, στοχεύοντας στην τόνωση της επισκεψιμότητας.

Ο αναπληρωτής Υπουργός Πολιτισμού τόνισε ότι θα επισπευσθεί η ολοκλήρωση του αρχαιολογικού κτηματολογίου και ότι θα ενισχυθούν φορείς που προσφέρουν έσοδα, όπως είναι το ΤΑΠΑ, με  καινοτόμα προϊόντα που παρέχει η ψηφιακή τεχνολογία, με τον εμπλουτισμό των πωλητηρίων με νέες παραγωγές πωλητέων, αλλά και με τη δημιουργία ηλεκτρονικού καταστήματος.

Στον τομέα του σύγχρονου πολιτισμού, στόχος είναι η αναβάθμιση των υφιστάμενων χώρων και υποδομών, η ενίσχυση της αποκέντρωσης του σύγχρονου πολιτισμού με την αξιοποίηση μικρής κλίμακας πολιτιστικών χώρων στην περιφέρεια αλλά και στις μεγάλες πόλεις και τις γειτονιές, και η αξιοποίηση όλων των δυνατοτήτων που παρέχουν οι ψηφιακές εφαρμογές  για την ανάδειξη των μεγάλων γεγονότων σύγχρονου πολιτισμού σε όλη την Ελλάδα.

Ο κ. Ξυδάκης δήλωσε ότι θα υποστηριχθούν άμεσα οι κρίσιμοι θεσμοί εθνικής εμβέλειας, όπως είναι το Εθνικό Θέατρο, το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, η Εθνική Λυρική Σκηνή, με παράλληλη ένταξή τους στην ευρωπαϊκή πολιτιστική σκηνή, και ανακοίνωσε τη θεσμοθέτηση Συμβουλίου Σύγχρονου Πολιτισμού.

Στον τομέα της απασχόλησης στόχος είναι η ενίσχυση της απασχόλησης όπου είναι εφικτό, τόσο στην εκτέλεση έργων με αυτεπιστασία, όσο και σε τομείς με άμεση εμπλοκή με τον πολιτισμό, η δημιουργία σύγχρονης συνεργατικής πλατφόρμας ενημέρωσης καλλιτεχνών για την προώθηση της απασχόλησης στον χώρο του πολιτισμού και ο σχεδιασμός και η λειτουργία εξειδικευμένων σεμιναρίων κατάρτισης και πιστοποίησης δημιουργών.

Τέλος, όσον αφορά τον τομέα της Έρευνας και της Εκπαίδευσης, ο κ. Ξυδάκης δήλωσε, μεταξύ άλλων, ότι θα ενεργοποιηθούν τα εκπαιδευτικά προγράμματα σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους, αλλά και τα εκπαιδευτικά τμήματα που κατήργησε ο προηγούμενος οργανισμός.