Αρχαιολόγοι και συντηρητές στη Σαρδηνία κατάφεραν να συγκολλήσουν ξανά χιλιάδες θραύσματα γλυπτών για να ξαναφέρουν στη ζωή έναν μικρό αλλά μοναδικό στρατό πολεμιστών φυσικού μεγέθους που είχαν καταστραφεί από εχθρικές ενέργειες στα μέσα του 1ου αι. π.Χ.
Πρόκειται για τη μοναδική ομάδα αγαλμάτων πολεμιστών φυσικού μεγέθους που έχουν βρεθεί στην Ευρώπη. Παρόλο που αποτελείται από έναν πολύ μικρότερο αριθμό σε σύγκριση με τον φημισμένο πήλινο στρατό της Κίνας, οι στρατιώτες της Σαρδηνίας είναι 500 χρόνια παλαιότεροι και καμωμένοι από λίθο.
Ύστερα από ένα πρόγραμμα συντήρησης και συγκόλλησης που διήρκεσε οκτώ χρόνια, 25 από τους 33 αρχικά λίθινους πολεμιστές έχουν συγκολληθεί στο μεγαλύτερό τους μέρος.
Αρχικά είχαν τοποθετηθεί πάνω από τους τάφους επιφανών Σαρδηνίων της Εποχής του Σιδήρου, οι οποίοι είχαν ταφεί τον 8ο αι. π.Χ. Οι πολεμιστές πιστεύεται ότι εκπροσωπούσαν τους νεκρούς ή ότι είχαν τοποθετηθεί εκεί ως φύλακές τους.
Ωστόσο, λίγους αιώνες μετά, οι Καρχηδόνιοι επέδραμαν στη Σαρδηνία. Οι αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι αυτοί έσπασαν τους πολεμιστές σε πέντε χιλιάδες κομμάτια. Είναι πιθανό ο μικρός στρατός να θεωρούνταν από τους επιδρομείς ως σημαντικό σύμβολο ισχύος της περιοχής.
Στη συνέχεια, η θέση (Monte Prama, κεντρική Σαρδηνία) εγκαταλείφθηκε και ξεχάστηκε. Τη θέση των Καρχηδόνιων κατακτητών πήραν οι Ρωμαίοι, οι Βάνδαλοι, οι Βυζαντινοί, οι Ισπανοί, οι Αυστριακοί κ.ο.κ., και εντέλει οι Ιταλοί.
Τα χιλιάδες θραύσματα εντοπίστηκαν το 1970 και ήρθαν στο φως το 1980 από τον Ιταλό αρχαιολόγο Carlo Troncheti. Τότε συγκολλήθηκαν ξανά δύο από τα αγάλματα – ενώ το υπόλοιπο υλικό παρέμεινε στις αποθήκες του τοπικού μουσείου μέχρι το 2004 όταν ξεκίνησε εκ νέου η συγκόλληση των θραυσμάτων στη βόρεια Σαρδηνία.
Ο πέτρινος στρατός της Σαρδηνίας στρέφει το ενδιαφέρον σε έναν ελάχιστα γνωστό αλλά πολύ σημαντικό αρχαίο πολιτισμό – τον πολιτισμό των Νουράγκι, που κυριαρχούσε στο νησί από τον 16ο αι. π.Χ. έως τον όψιμο 6ο αι. π.Χ. Η περίοδος της ακμής του τοποθετείται από τον 16ο έως τον 13ο αι. π.Χ., όταν κτίστηκαν κάποια από τα εντυπωσιακότερα αρχιτεκτονικά μνημεία της προϊστορίας.
Ακόμη και σήμερα, τα κατάλοιπα των 7.000 σχεδόν πύργων «νουράγκι» ή «νουράγκε» (που είναι οι αρχαιότεροι πύργοι της Ευρώπης) δεσπόζουν στο τοπίο της Σαρδηνίας. Στην Εποχή του Χαλκού χρησιμοποιούνταν ως καταφύγια ή οχυρά, είναι φτιαγμένα από κυκλώπειους λίθους και δεν έχουν οροφή (ίσως έφεραν ένα είδος επίπεδης στέγης). Η είσοδός τους είναι πολύ χαμηλή.
Ο λίθινος στρατός θα εκτεθεί το ερχόμενο καλοκαίρι στο Μουσείο Cagliari της νότιας Σαρδηνίας.
