Η δημοτική αρχή Μαλεβιζίου, σε συνεννόηση με την αρμόδια 13η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, θα αναλάβει με ίδιες δαπάνες την εκπόνηση της σχετικής μελέτης, προκειμένου το ενετικό φρούριο του Παλαιοκάστρου να ενταχθεί σε πρόγραμμα χρηματοδότησης και να ξεκινήσουν άμεσα οι εργασίες συντήρησης, ανάδειξης και αποκατάστασής του. Παράλληλα με δαπάνη του δήμου θα πραγματοποιηθεί η τοπογράφιση του χώρου.

Ο δήμαρχος κ. Μαμουλάκης μαζί με αρχαιολόγους πραγματοποίησαν αυτοψία και φωτογράφιση στο μνημείο, ώστε να δοθούν οι πρώτες κατευθύνσεις στους μελετητές. Ακολούθησε ενημερωτική συνάντηση με τη συμμετοχή της αρχαιολόγου της 13ης Εφορείας Αρχαιοτήτων κ. Ελ. Κανάκη, του αρχαιολόγου του δήμου κ. Γ. Τζωράκη, του προέδρου της Ροδιάς κ. Αντ. Σταματάκη, του προέδρου του Πολιτιστικού Συλλόγου Παλαιοκάστρου κ. Κ. Μαρκάκη και του αρχιτέκτονα του δήμου Π. Κρεβεζάκη, προκειμένου να προγραμματιστούν οι απαραίτητες ενέργειες που θα πραγματοποιηθούν το αμέσως επόμενο διάστημα.

O κ. Μαμουλάκης υπογράμμισε την τεράστια πολιτιστική και ιστορική αξία του εν λόγω μνημείου και ευχαρίστησε την αρμόδια Εφορεία Βυζαντινών αρχαιοτήτων και την προϊσταμένη της κ. Βασιλική Συθιακάκη για την άμεση ανταπόκρισή της στο κάλεσμα του δήμου.

Υπενθυμίζουμε ότι ο δήμος Μαλεβιζίου έχει στο ενεργητικό του ήδη αρκετές δράσεις στον τομέα του πολιτισμού, με κυριότερες την ίδρυση και λειτουργία του Μουσείου Μαλεβιζίου, τη συμβολή στην ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου της Τυλίσου, καθώς και την ανάδειξη του σημαντικού ασύλητου μινωικού τάφου στον Κρουσώνα, ο οποίος αποκαλύφθηκε πρόσφατα. Σε καλό δρόμο βρίσκεται επίσης η μελέτη για την ανάδειξη της Μινωικής διαδρομής από τον Κρουσώνα προς το Ιδαίο Άντρο, σε συνεργασία με το Δήμο Ανωγείων. Παράλληλα, βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία κήρυξης των οικισμών του Δήμου ως παραδοσιακών σε συνεργασία με το ΤΕΕΤΑΚ. Την ίδια στιγμή ο δημος Μαλεβιζίου προωθεί μαζί με την αρμόδια εφορεία Βυζαντινών αρχαιοτήτων την ένταξη στο ΕΣΠΑ ενός εξαιρετικού βυζαντινού μνημείου στο Σάρχο, της Παναγίας της Κεράς, για το οποίο υπάρχει ήδη η σχετική μελέτη.

Το Φρούριο του Παλαιοκάστρου

Το φρούριο του Παλαιοκάστρου αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα μεσαιωνικά μνημεία της Κρήτης. Στη ίδια θέση προϋπήρχε φρούριο που κτίστηκε από τον αρχιπειρατή Ενρίκο Πεσκατόρε, αμέσως μετά την κατάληψη της Κρήτης από τους Γενουάτες στις αρχές του 13ου αιώνα. Το Βενετικό φρούριο του Παλαιοκάστρου που χτίστηκε αργότερα αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο των φρουριακών οχυρώσεων του Χάνδακα και ανοικοδομήθηκε όταν φάνηκε η αδυναμία του φρουρίου του Χάνδακα, να αποτρέψει αποτελεσματικά τη διείσδυση των εχθρικών πλοίων στον παρακείμενο κόλπο των Φρασκιών.

Ξεκίνησε να χτίζεται το 1573, ολοκληρώθηκε το 1595 και βασίστηκε σε σχέδιο που εκπονήθηκε βάσει οδηγιών του αρχιστράτηγου Latino Orsini. Το φρούριο έχει τριγωνική μορφή η οποία καθορίστηκε από το φυσικό ανάγλυφο της θέσης και η απότομη κλίση του βράχου αντιμετωπίστηκε με την υπερύψωση των τειχών που ήταν παράλληλα προς τη θάλασσα. Η εντυπωσιακή και άριστα σωζόμενη σήμερα καμαρωτή είσοδος του φρουρίου διαμορφώθηκε στη νότια πλευρά του και είναι εν μέρει λαξεμένη στο φυσικό βράχο. Όπως φαίνεται και στο χάρτη της έκθεσης που εκπόνησε αργότερα ο Fr. Basilikata προς τις Βενετικές αρχές, στο εσωτερικό του φρουρίου δημιουργήθηκαν τρεις ανισόπεδες πλατείες, η «Επάνω», η «Μεσαία» και η «Χαμηλή πλατεία», προκειμένου να εξασφαλιστούν ευρύχωροι και επίπεδοι χώροι που θα κάλυπταν τις ανάγκες των αμυνομένων. Αναλυτικότερα, διαμορφώθηκαν στρατώνες, φρουραρχείο, εκκλησία, σκοπιές, αποθήκες όπλων και υδατοδεξαμενές.

Η τοιχοποιία του φρουρίου ακόμη και σήμερα εντυπωσιάζει με την επιμέλεια της στην κατασκευή των ισχυρών τοίχων και των άψογων λεπτομερειών. Στη ΒΑ γωνία σώζονται τα ανάγλυφα του φτερωτού λέοντα του Αγίου Μάρκου και των εμβλημάτων αξιωματούχων της εποχής. Στη παραλία του Παλαιοκάστρου σώζεται ακόμα σε άριστη κατάσταση μια ασβεστοκάμινος της ίδιας εποχής, γνωστή και αυτή από το σχέδιο του Basilicata, η οποία αποτελεί ένα από τα καλύτερα δείγματα τέτοιων κατασκευών σε ολόκληρη την Κρήτη.