Ένα ψηφιδωτό με σύνθεση μοναδική για τη Θεσσαλονίκη βρέθηκε στον χώρο όπου ανακαλύφθηκε κοιμητηριακή βασιλική (μέσα 5ου αιώνα), από τις παλαιότερες της πόλης. Η βασιλική ήρθε στο φως από την 9η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων στη διάρκεια εργασιών κατασκευής του μετρό στη θέση «Σιντριβάνι».
Το ψηφιδωτό, που χρονολογείται στον 4ο αιώνα, απεικονίζει ένα «Φοίνικα» με φωτοστέφανο και δεκατρείς αχτίδες. Μια εικόνα αλληγορική, που ίσως να έχει θρησκευτικό συμβολισμό, σύμφωνα με τους αρχαιολόγους της 9ης ΕΒΑ.
Το ψηφιδωτό βρέθηκε στον χώρο όπου ανακαλύφθηκε η βασιλική, όταν έγινε η απόσπαση του υποστρώματος του μαρμαροθετήματος του βήματος του ναού. Σε πλαίσιο από τρίχρωμο πλοχμό εικονίζεται σε λευκό κάμπο θέμα με κληματίδα και στο κέντρο δεσπόζει ο Φοίνικας. Σύμφωνα με την επικεφαλής της έρευνας Μελίνα Παϊσίδου «από τις εικόνες των πουλιών που πετούν γύρω από τον Φοίνικα διατηρούνται τα επτά, πέντε από αριστερά και δύο από δεξιά».
Τα σχετικά στοιχεία παρουσίασε η κ. Παϊσίδου κατά την 24η Συνάντηση για το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και Θράκη (ΑΕΜΘ).
Δύο φάσεις ζωής
Οι αρχαιολόγοι διαπίστωσαν επίσης ότι η βασιλική είχε δύο φάσεις λειτουργίας. Το κτίσμα αποτέλεσε λατρευτική θέση με κτιριακές φάσεις και εξέλιξη από τα τέλη του 4ου έως τον 7ο αιώνα, μέχρι να εγκαταλειφθεί τον 8ο-9ο αιώνα.
Αρχικά φαίνεται πως αναπτύχθηκε ένας επιμήκης μονόχωρος λατρευτικός οίκος του 4ου αιώνα, συνδεδεμένος με δύο συστάδες καμαροσκεπών τάφων και πιθανώς με θέση μαρτυρίου, ενώ ο χώρος καλύφθηκε με ψηφιδωτό δάπεδο. Στη διάρκεια του 5ου αιώνα ο ναός ανακαινίστηκε και επεκτάθηκε προς βόρεια και νότια, μετατρεπόμενος σε τρίκλιτη βασιλική με κόγχη, σύνθρονο και υπερυψωμένο ιερό βήμα. Στο νότιο κλίτος συμπεριλαμβάνονται οι δύο συστάδες των καμαροσκεπών τάφων. Το ιερό βήμα και το κεντρικό κλίτος καλύπτονται με μαρμαροθέτημα, το βόρειο κλίτος με πλίνθινες πλάκες και το νότιο με κονίαμα.
Πηγή: Μακεδονία, 12/3/2011 (Έλσα Σπυριδοπούλου)
Β.Η.
