Τη «γραμμική πρόοδο» στους ρυθμούς των ρωμαϊκών τοιχογραφιών αμφισβητεί μια νέα θεωρία όπου υποστηρίζεται ότι η αναπαλαίωση των σκηνών που στόλιζαν τις Ρωμαϊκές επαύλεις συνηθιζόταν περισσότερο απ’ ότι νομίζουμε.
Εκπρόσωπος της θεωρίας αυτής είναι η Regina Gee, καθηγήτρια Ιστορίας της Τέχνης στο Πανεπιστήμιο της Μοντάνα των ΗΠΑ. Σύμφωνα τα πορίσματα τετραετούς έρευνας που διεξήγαγε η Gee στη Villa Oplontis, μια εξέχουσα ρωμαϊκή έπαυλη 5 χλμ. Δ. της Πομπηίας. Η έπαυλη, που θεωρείται ότι περιλαμβάνει την πληρέστερη γνωστή συλλογή τοιχογραφιών, ήταν ήδη 140 ετών όταν καταστράφηκε από τη στάχτη του Βεζούβιου το 79 μ.Χ. Έτσι, αποτέλεσε το αντιπροσωπευτικότερο παράδειγμα για τη μελέτη της εξέλιξης της ρωμαϊκής τοιχογραφίας κατά την όψιμη Δημοκρατία και την πρώιμη Αυτοκρατορία.
Μέχρι σήμερα, οι ειδικοί μιλούν για την ύπαρξη τεσσάρων τοιχογραφικών ρυθμών, οι οποίοι διαδέχονται χρονικά ο ένας τον άλλον. Το επιχείρημα αυτό της διαδοχής των ρυθμών έχει δημιουργήσει ένα ολόκληρο σύστημα χρονολόγησης, με τις εκάστοτε τοιχογραφίες να αποτελούν χρονολογικά στοιχεία των επαύλεων όπου βρίσκονται. Οι τοιχογραφίες της Villa Oplontis θεωρούνται ότι διασώζουν τα σημαντικότερα παραδείγματα του Δεύτερου Πομπηιανού ρυθμού, ενώ στο σύνολό τους αποτυπώνουν και τους τέσσερις ρυθμούς. Κατά την έρευνά της όμως η Gee εντόπισε άφθονες προσθήκες σε αρκετές ήδη υπάρχουσες σκηνές, με ταυτόχρονη προσπάθεια των καλλιτεχνών να εναρμονίσουν τους παλαιότερους με τους νεότερους ρυθμούς καλύπτοντας τον δικό τους τρόπο ζωγραφικής. Έτσι υποστηρίζει ότι θα πρέπει να υπήρχε δυνατότητα να επιλέγουν οι ιδιοκτήτες το στυλ της διακόσμησης, ανεξάρτητα με την παλαιότητά του, ενώ διαβλέπει και φαινόμενα αναβίωσης παλαιότερων ρυθμών. Αίσθηση μάλιστα προκάλεσε η αναχρονολόγηση της διακόσμησης του αιθρίου της έπαυλης που, ενώ ανάγεται στο 40 π.Χ., τοποθετήθηκε από την Gee 100 χρόνια μετά. Πρόκειται λοιπόν για προσπάθεια αναβίωσης του 2ου Πομπηιανού ρυθμού αντί για αυθεντικό παράδειγμά του!
«Κάνει άνω κάτω τη χρονολόγηση» εξομολογείται για τη θεωρία της η Gee που παρουσίασε τα αποτελέσματα της έρευνάς της στο 11ο Διεθνές Συμπόσιο του Διεθνούς Συνδέσμου για της Αρχαίες Τοιχογραφίες στην Έφεσο- Σελτσούκ με την ελπίδα ότι θα προκαλέσουν μεγάλη αίσθηση. Και σίγουρα το κατάφερε.
Πηγή: ΜSU News Service, 22/09/10
Ζ.Ξ.
