Στην είσοδό της νεαροί μοτοσικλετιστές κάνουν τις Κυριακές μότο κρος. Κάποιοι φυσιολάτρες που φθάνουν ως εκεί νιώθουν σαν να κατέκτησαν το Έβερεστ, αναρριχητές σκαρφαλώνουν στον κάθετο βράχο της, ενώ κάθε επίσκεψη συνοδεύεται απαραιτήτως από συζητήσεις για ιστορίες με ξωτικά, εξωγήινους, μυστικιστικές τελετές που γίνονται τις νύχτες ή ακόμη και για θεωρίες συνωμοσίας… Αλλά η σπηλιά του Νταβέλη στην Πεντέλη είναι κάτι παραπάνω. Στόμιο, στην ουσία, των αρχαίων λατομείων από όπου εξορύχθηκε το μάρμαρο για τον Παρθενώνα, χώρος αρχαίας λατρείας, αλλά και βυζαντινής, κρησφύγετο ίσως του διαβόητου λήσταρχου της Αττικής Νταβέλη, και τώρα πλέον χώρος θεάτρου! Γιατί η σπηλιά θα γίνει το πεδίο θεατρικής δράσης της αμερικανικής καλλιτεχνικής ομάδας Ζoo District Τheater Company, η οποία θα παρουσιάσει τη «Μήδεια» (σε κείμενα Ευριπίδη και Σενέκα) από τις 14 Μαΐου ως τις 4 Ιουνίου του 2011.
Οι παραστάσεις πρόκειται να δοθούν στον μεγάλο κατηφορικό θάλαμο της σπηλιάς που έχει μήκος 112 μέτρα και μέγιστο πλάτος 40 μέτρα. Στο μέσον του θαλάμου αυτού υπάρχει ένα κατακόρυφο βάραθρο 15 μέτρων, ενώ προς το τέλος του ένα δεύτερο βάραθρο με ελικοειδές πέρασμα, τεχνητά διαμορφωμένο σε διάδρομο από την αρχαιότητα, καταλήγει σε μικρή δεξαμενή υπόγειου ύδατος. Στοιχείο που για τους αρχαιολόγους μαρτυρεί την άσκηση λατρείας στον χώρο κατά την αρχαιότητα. (Όλα τα επικίνδυνα περάσματα πάντως είναι σήμερα σφραγισμένα.)
Σε ύψος 720 μέτρων στη νοτιοδυτική πλαγιά της Πεντέλης, το σπήλαιο οφείλει τη σημερινή μορφή του στη λατόμευση του μαρμάρου, διαδικασία η οποία προκάλεσε την κατάρρευση τμήματος της οροφής της προϋπάρχουσας φυσικής κοιλότητας. Να σημειωθεί ωστόσο ότι έχει ερευνηθεί πλήρως από τους πρωτοπόρους σπηλαιολόγους Γιάννη και Άννα Πετρόχειλου.
Σπήλαιο των Αμώμων ήταν η ονομασία του κατά τη βυζαντινή και μεταβυζαντινή εποχή, αφού μαρτυρείται σε αυτό η παρουσία ασκητών, των λεγομένων «Αμώμων», επί περίπου χίλια χρόνια. Αυτή την εποχή κτίστηκαν και τα δύο εκκλησάκια στην είσοδο της σπηλιάς, αφιερωμένα στον Άγιο Σπυρίδωνα το ένα, το οποίο είναι λαξευμένο στον βράχο και χρονολογείται από τον 11ο αιώνα, και στον Άγιο Νικόλαο το δεύτερο, το οποίο θεωρείται κάπως μεταγενέστερο. Και τα δύο πάντως τοιχογραφήθηκαν στο πρώτο μισό του 13ου αιώνα. Οι τοιχογραφίες όμως, προκειμένου να σωθούν, μεταφέρθηκαν από το 1981 στο Βυζαντινό Μουσείο, ενώ στη θέση τους έχουν απομείνει ελάχιστα κομμάτια. Εξωτερικά εξάλλου επάνω στον βράχο διασώζονται κάποιες ανάγλυφες παραστάσεις χριστιανικών συμβόλων, όπως σταυροί, αετοί κ.ά. Τις μεγαλύτερες καταστροφές στο μνημείο προκάλεσαν στη σημερινή εποχή (1970-1980) τα έργα του υπουργείου Εθνικής Άμυνας που αλλοίωσαν το εσωτερικό του σπηλαίου και τον περιβάλλοντα χώρο και προκάλεσαν ρηγματώσεις στους ναΐσκους. Χάρη στα έργα αναστήλωσης και συντήρησης που έκανε το υπουργείο Πολιτισμού οι ζημιές έχουν αποκατασταθεί, όμως η σπηλιά βρίσκεται πάντα εν κινδύνω λόγω όλης της μυθολογίας της περιοχής.
Μεταμεσονύκτιες παραστάσεις
Στη 1 το μεσημέρι αλλά και στη 1 μετά τα μεσάνυχτα (!) θα δοθούν οι 24 συνολικά παραστάσεις της «Μήδειας» στη σπηλιά του Νταβέλη από τη Ζoo District Τheater Company, μια μη κερδοσκοπική εταιρεία καλλιτεχνών από το Λος Αντζελες, στο πλαίσιο των πολιτιστικών ανταλλαγών των αδελφών δήμων Αθηναίων και Λος Άντζελες. Η ομάδα δραστηριοποιείται εδώ και 15 χρόνια με παραγωγές έξω από τα συνηθισμένα. Σύμφωνα με την έγκριση που έδωσε το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο ο αριθμός των θεατών θα είναι περιορισμένος, 80 κάθε φορά, ώστε να αποφευχθεί ο συνωστισμός, ενώ όλοι οι άλλοι χώροι της σπηλιάς θα είναι προσεκτικά περισχοινισμένοι.
Πηγή: Το Βήμα, Μ. Θερμού, 4/5/10
