Με το ποντίκι στον Παρθενώνα
www.parthenonfrieze.gr, www. ysma.gr

Η ψηφιακή ζωφόρος του Παρθενώνα είναι πλέον εδώ. Με μιαν απλή κίνηση όλοι οι χρήστες του Διαδικτύου έχουν τη δυνατότητα να περιηγηθούν στα μυστικά της κατασκευής αυτού του μοναδικού έργου τέχνης, που φιλοτεχνήθηκε από τον Φειδία και τους βοηθούς του τον 4ο αιώνα π.Χ., αλλά και στο περιεχόμενο, στην ερμηνεία και στην ιστορία του. Τρισδιάστατες απεικονίσεις, πληροφορίες και παιχνίδια για τα παιδιά επιστρατεύονται σε αυτή τη νέα εφαρμογή, για την οποία συνεργάστηκαν η Υπηρεσία Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης- Τομέας Ενημέρωσης και Εκπαίδευσης του υπουργείου Πολιτισμού και το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης. Υπενθυμίζεται επιγραμματικά ότι η ζωφόρος του Παρθενώνα είναι μια συνεχής ανάγλυφη παράσταση με μορφές (378 άνθρωποι και θεοί και περισσότερα από 200 ζώα, κυρίως άλογα), που περιέτρεχε το επάνω μέρος του ναού, μέσα από την κιονοστοιχία του. Όλοι οι σωζόμενοι λίθοι της, που βρίσκονται στο νέο Μουσείο Ακρόπολης, στο Βρετανικό και στο Λούβρο (αλλά και τα σχέδια εκείνων που έχουν καταστραφεί αλλά διασώθηκαν από τους Κάρεϊ το 1674 και Στούαρτ το 1751), περιλαμβάνονται στον δικτυακό τόπο συγκεντρωμένοι και υπομνηματισμένοι (ελληνικά και αγγλικά). Και φυσικά, προ ή μετά, η επίσκεψη στο νέο Μουσείο Ακρόπολης ολοκληρώνει την εμπειρία. Οι ψηφιακές περιηγήσεις στη ζωφόρο του Παρθενώνα στις διευθύνσεις: www.parthenon frieze.gr, Υπηρεσία Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης www. ysma.gr

Τα κορίτσια της Ιφιγένειας
Μουσείο της Βραυρώνας

Μια επίσκεψη στο Μουσείο της Βραυρώνας επιβάλλεται(!) σε κάποια ημέρα ανάπαυλας. Γιατί είναι πλέον «καινούργιο», με ανακαινισμένο κτίριο και νέα έκθεση, για την οποία βγήκαν από τις αποθήκες εκπληκτικές αρχαιότητες, που έχουν προέλθει από το ιερό της Βραυρωνίας Αρτέμιδος αλλά και από τη γύρω περιοχή. Οι φρεσκοβαμμένες αίθουσες, οι νέες προθήκες, οι φυσικοί χρωματισμοί δημιουργούν το κατάλληλο πλαίσιο για την ανάδειξη των ευρημάτων αλλά και για την απόλαυσή τους από τον επισκέπτη. Η περιήγηση γίνεται χρονολογικά ξεκινώντας από την Προϊστορική εποχή για να φθάσει ως τη Ρωμαϊκή, υπάρχουν όμως και θεματικές ενότητες.

Στα σημαντικότερα εκθέματα περιλαμβάνονται το εξαιρετικής τέχνης ανάγλυφο με τίτλο «Η άφιξη της Ιφιγένειας στη Βραυρώνα» (420-410 π.Χ.), που δεσπόζει στην αίθουσα του ιερού της Αρτέμιδος, ένα εκπληκτικό χάλκινο, σφυρήλατο αγαλμάτιο της θεάς που φυλάσσεται σε ειδική προθήκη, ο βωμός του 400 π.Χ. που κάποτε έφερε 15 ανάγλυφες μορφές απεικονίζοντας την υποδοχή του Διονύσου στο ιερό, αλλά και η μαρμάρινη επιτύμβια στήλη από τη Μερρέντα (Αιματόριζα), της οποίας το άνω τμήμα είχε πέσει θύμα αρχαιοκαπηλίας, τώρα όμως παρουσιάζεται «ενωμένη». Τέλος, τα πλέον εντυπωσιακά όλων: οι μικρές «άρκτοι», μαρμάρινα κορίτσια που βρίσκονται τοποθετημένα επάνω σε χαμηλό βάθρο βαδίζοντας εν πομπή προς τη θεά Αρτέμιδα.

Γνωστός και άγνωστος Τσαρούχης
Μουσείο Μπενάκη, κτίριο της οδού Πειραιώς

Αγαπημένος καλλιτέχνης των νεοελλήνων, μοναδική μορφή που με το ταλέντο και την ευφυΐα του σφράγισε την εποχή του, ο Γιάννης Τσαρούχης είναι το τιμώμενο πρόσωπο του Μουσείου Μπενάκη, που διοργάνωσε μεγάλη αναδρομική έκθεση για τα 100 χρόνια από τη γέννησή του. Δύο όροφοι στο κτίριο της οδού Πειραιώς, 670 έργα και μία έκδοση συνθέτουν το αφιέρωμα στο οποίο παρουσιάζεται το πολύπτυχο έργο του καλλιτέχνη: ζωγραφική (πίνακες, εικονογραφήσεις βιβλίων κ.ά.) και θέατρο (μακέτες σκηνικών, κοστουμιών κ.ά.). Οσα γνωρίζετε για τον Γιάννη Τσαρούχη αλλά και πολλά που δεν γνωρίζετε (π.χ., ότι μελέτησε με πάθος τη λαϊκή φορεσιά κοντά στην Αγγελική Χατζημιχάλη, ότι έμαθε να υφαίνει στον αργαλειό από την Εύα Σικελιανού και ότι μελέτησε δείγματα κοπτικής υφαντικής) περιλαμβάνονται στην έκθεση «Γιάννης Τσαρούχης 1910-1989». Την έκθεση επιμελήθηκε η Νίκη Γρυπάρη και σχεδίασε η Λίλη Πεζανού, ενώ η διάρκειά της έχει οριστεί ως τις 14 Μαρτίου 2010.

Ιστορίες έρωτα και δημιουργίας
Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης

Θεός ή μήπως δαίμονας; Αλλά πάλι, πώς μπορεί κανείς να δαιμονοποιήσει αυτό το τρισχαριτωμένο «πλάσμα», που ακόμη και όταν κάνει αταξίες ή βασανίζει ανθρώπους είναι ευπρόσδεκτο; Περί Ερωτος ο λόγος φυσικά, που έχει εφέτος την τιμητική του στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης. Είναι έρωτας γονιμοποιός και δύναμη βλαστική κατά τον Ησίοδο, είναι ο έρωτας μεταξύ θεών ή μεταξύ θνητών, είναι έρωτες που άλλαξαν τον ρου της Ιστορίας (όπως, π.χ., του Αντώνιου και της Κλεοπάτρας), άλλοι που συνεχίζουν να προκαλούν συζητήσεις (οι όμοιοι έρωτες) αλλά και τα φαλλικά ομοιώματα-σύμβολα, τα οποία σήμερα μπορεί να σοκάρουν, στην αρχαιότητα όμως εύχονταν ευγονία και ήταν το καλύτερο αποτροπαϊκό για το κακό μάτι! Πρόκειται δηλαδή για αναπαραστάσεις του Ερωτα σε όλες τις μορφές με τις οποίες τον αντιλαμβάνονταν οι αρχαίοι: ως θεϊκό πρόσωπο, ως ανθρώπινη αξία και ως καθημερινή πράξη.

Αγάλματα, ειδώλια, ανάγλυφα, απεικονίσεις σε αγγεία, σφραγίσματα, κοσμήματα, αντικείμενα καθημερινής ή λατρευτικής χρήσης, 272 τον αριθμό, που έχουν έρθει από 50 ελληνικά και ξένα μουσεία, παρουσιάζονται σ΄ αυτή την ξεχωριστή έκθεση, η οποία τολμά να πει τα πράγματα με το όνομά τους, χωρίς όμως να προκαλεί. Αυτό το ταπεινό δωματιάκι της Πομπηίας πάντως, στο οποίο δεχόταν η νεαρή πόρνη τους πελάτες της- πιστή αναπαράσταση του πραγματικού-, μόνο τρυφερότητα γεννά. Η επίσκεψη στον όροφο του μουσείου άλλωστε όπου εκτίθενται οι πλέον ρεαλιστικές ερωτικές απεικονίσεις επιτρέπεται για άτομα άνω των 16 ετών. Ούτως ή άλλως στην έκθεση δεν παρουσιάζεται τίποτε άγνωστο για κανέναν. Η έκθεση «Ερως: από τη Θεογονία του Ησίοδου στην ύστερη Αρχαιότητα» θα διαρκέσει ως τις 5 Απριλίου 2010.

Πηγή: Το Βήμα, 20/12/09