Ο Φιλίπ ντε Μοντεμπέλο διηύθυνε το Μητροπολιτικό Μουσείο (ΜΕΤ) της Νέας Υόρκης επί 31 ολόκληρα χρόνια. Ευφυής, χαρισματικός, πολύγλωσσος (με πέντε ξένες γλώσσες), έκανε ό,τι περνούσε από τα χέρια του για να το οδηγήσει στην κορυφή. Τα κατάφερε, έστω κι αν στις προθήκες τοποθέτησε και προϊόντα αρχαιοκαπηλίας. Η δύναμή του ήταν τέτοια ώστε δήλωνε κυνικά: «Εγώ είμαι το ΜΕΤ και το ΜΕΤ είναι εγώ».
Ο Τόμας Κάμπελ, που τον διαδέχθηκε από τις αρχές του χρόνου, γνωρίζει καλά ότι του άφησε μεγάλη κληρονομιά. Αυτός ήταν και θα παραμείνει ο «Τομ των ταπισερί», όπως ήταν γνωστός στους διαδρόμους του μουσείου. Δεν υπήρξε ποτέ μέλος του παλιού κατεστημένου. Δεν ανήκε στη στενή ομάδα των έξι επιμελητών που ο Μοντεμπέλο συμβουλευόταν. Το όνομά του δεν υπήρχε στον κλειστό φάκελο που παρέδωσε προτείνοντας τους «ικανότερους» διαδόχους του.
Κι όμως. Τα παραπάνω εκτιμήθηκαν από το διοικητικό συμβούλιο ως αρετές. Κι έτσι το μεγάλο αουτσάιντερ, ο 48χρονος Βρετανός Τόμας Κάμπελ, μετακόμισε τον Ιανουάριο από τον ημιώροφο και το χωρίς παράθυρα γραφείο του στο πολυτελές γραφείο του διευθυντή.

Οι αντίπαλοί του

Οι συνυποψήφιοί του δεν ήταν αμελητέοι: ο Νιλ ΜακΓκρέγκορ του Βρετανικού Μουσείου, ο Γκλεν Λάουρι του ΜΟΜΑ και ο Τζέιμς Κούνο του Ινστιτούτου Τέχνης του Σικάγου. Μαζί και δύο στενοί συνεργάτες του Μοντεμπέλο: ο Γκάρι Τίντεροου (επικεφαλής του τμήματος «19ος αιώνας, Μοντέρνα και Σύγχρονη Τέχνη») και ο Ιαν Γουαρντρόπερ (επικεφαλής του τμήματος Ευρωπαϊκής Γλυπτικής και Διακοσμητικών Τεχνών) και αφεντικό του Κάμπελ.
Όταν ξεπεράστηκε το σοκ της έκπληξης άρχισαν να ξαναδιαβάζουν το βιογραφικό του. Ο Κάμπελ δουλεύει τα τελευταία 14 χρόνια στο ΜΕΤ. Θεωρείται διεθνώς η μεγαλύτερη αυθεντία στις ταπισερί. Απόφοιτος της Οξφόρδης, παρακολούθησε Ιστορία της Τέχνης στον οίκο Κρίστις πριν συνεχίσει σπουδές στο Ινστιτούτο Κορτό του Λονδίνου. Μελετούσε τη χορηγία της τέχνης (από βασιλιάδες και καθολικούς επισκόπους) στη Βρετανία του 16ου και του 17ου αιώνα όταν ανακάλυψε την παραμελημένη τέχνη των ταπισερί. «Στη Βρετανία δεν υπήρχαν τότε πολλοί καλοί ζωγράφοι κι έτσι η Αυλή έριξε το βάρος και τα χρήματά της στις ταπισερί», έγραψε στο «New Yorker».
Βάλθηκε όχι μόνο να αποκαταστήσει τη φήμη της αλλά να γεμίσει και το μεγάλο κενό της βιβλιογραφίας. Οι επιθυμίες του όμως δεν έγιναν δεκτές ούτε στο Κορτό ούτε στο Μουσείο Βικτόρια & Αλμπερτ. Έτσι χτύπησε την πόρτα των κορυφαίων εμπόρων ταπισερί στον κόσμο, των Ντέιντ και Σάιμον Φράνσις. Για λογαριασμό τους έψαξε όλες τις αποθήκες των μουσείων και των ιδιωτών συλλεκτών χτίζοντας ένα απίστευτο δίκτυο γνωριμιών.
Έκανε φοβερές ανακαλύψεις – πώς έλιωναν τον χρυσό και το ασήμι τον 18ο αιώνα από τις ταπισερί. Βρήκε ταπισερί ξεχασμένες για περισσότερα από 100 χρόνια, έγραψε βιβλία. Και στις αρχές του 2000 πρότεινε στο ΜΕΤ μια μεγάλη έκθεση.
Παρά τον δισταγμό του Μοντεμπέλο, τον Μάρτιο του 2002 εγκαινιάστηκε η έκθεση «Ταπισερί στην Αναγέννηση: Τέχνη και Μεγαλοπρέπεια» με 45 έργα από την Ευρώπη, πολλά από τα οποία δεν είχαν μετακινηθεί για αιώνες, π.χ. από το Βατικανό. Η επισκεψιμότητα ξεπέρασε κάθε προσδοκία: 215.000 άτομα. Η κριτική ήταν υμνητική. Ακολούθησε το 2007 η επίσης επιτυχημένη «Ταπισερί στο Μπαρόκ: Νήματα Θαυμασμού».
«Αφιέρωσα την καριέρα μου στη μελέτη και προάσπιση ενός αντικειμένου που περιθωριοποιήθηκε από τις σύγχρονες σπουδές. Έχω συνειδητοποιήσει επομένως ότι ο κανόνας του σύγχρονου γούστου δεν είναι τέλειος», τονίζει, θεωρώντας ότι η ικανότητά του να αναδεικνύει στο κοινό κρυμμένους θησαυρούς είναι ένα από τα προσόντα του. «Δεν λέω ότι θα επιβάλω την ιταλική τέχνη του 16ου αιώνα ως την κορυφή όλων, αλλά ελπίζω ότι θα υποστηρίξω όλους τους θησαυρούς που κατέχουμε απ’ όλο τον κόσμο».
Αν όμως χρειαζόταν να σώσει από τη φωτιά ένα έργο του ΜΕΤ, θα έσωζε την ταπισερί του 1520 του Bernaert van Orly, που δείχνει τον Μυστικό Δείπνο… 

It΄s time we ΜΕΤ

Η θητεία του δεν ξεκίνησε ειδυλλιακά. Μία εβδομάδα μετά κατέρρευσε η τράπεζα Lehman Brothers. Πολλοί μέσα στο ΜΕΤ τον σύγκριναν με τον Ομπάμα. «Εγώ τουλάχιστον δεν έχω να αντιμετωπίσω δύο πολέμους», αστειευόταν.
Πέρυσι τον Ιούλιο η επιχορήγηση του ΜΕΤ ήταν 2,8 δισ. δολάρια. Έκτοτε έχει συρρικνωθεί κατά το 1/3. Τόσα όμως είναι και τα λειτουργικά έξοδά του. Μειώνονται τα έσοδα και από άλλες πηγές. Την προηγούμενη οικονομική χρονιά ο μέσος όρος του εισιτηρίου των 4,7 εκατομμυρίων επισκεπτών ήταν 10,5 δολάρια. Τον Μάρτιο το νούμερο έπεσε στα 9,9 δολάρια. Λιγότερη κατά 1,7 εκατ. δολάρια θα είναι φέτος και η επιχορήγηση των 27 εκατ. δολαρίων το χρόνο από τον Δήμο της Νέας Υόρκης. Οι ιδιωτικές χορηγίες, που πέρυσι έφτασαν στα 36 εκατομμύρια δολάρια, αναμένονται επίσης αισθητά λιγότερες.
Ο Κάμπελ κάνει ό,τι μπορεί για να μη φανεί στον επισκέπτη το οικονομικό συμμάζεμα. Δεν σκέφτεται να μειώσει τις ώρες λειτουργίας. Θα μειωθούν, όμως, οι περιοδικές εκθέσεις -συνήθως 30 με 35 τον χρόνο. Γι΄ αυτό και ζήτησε από τους επικεφαλής των τμημάτων να σκεφτούν νέους τρόπους έκθεσης των μόνιμων συλλογών. Τους πρότεινε να συνεργαστούν μεταξύ τους. «Έχουμε στο βιογραφικό μας έναν ατέλειωτο κύκλο μονογραφικών εκθέσεων για τους καλλιτέχνες του 19ου αιώνα… Ε, είναι πολλές…». Σκέφτεται μάλιστα να διαθέσει τους δημόσιους χώρους του ΜΕΤ σε σύγχρονους καλλιτέχνες, όπως κάνει με επιτυχία το Γκούγκενχαϊμ.
Θα εκμεταλλευτεί την τεχνολογία πολύ περισσότερο από τον Μοντεμπέλο. Πρώτος στόχος, η αναμόρφωση του site και επόμενος, τα multimedia προγράμματα ξενάγησης. Θέλει να αναπτύξει αυτό που λέει «εμπειρία του θεατή». Γι’ αυτό και η νέα διαφημιστική καμπάνια με σλόγκαν «It΄s time we ΜΕΤ» (ήταν καιρός να συναντηθούμε) λανσαρίστηκε στο Ίντερνετ – μέσω του Flickr, του site στο οποίο οι χρήστες μοιράζονται φωτογραφίες. Δείχνει επισκέπτες μπροστά σε γνωστά εκθέματα (κυρίως γλυπτά) να μιμούνται το έργο του καλλιτέχνη. Να φιλιούνται, για παράδειγμα, μπροστά στο έργο του Ροντέν «Το φιλί» κ.ο.κ.
Όμως η οικονομική κρίση είναι περισσότερο από προφανής. Από τον περασμένο Ιανουάριο έχασαν τις δουλειές τους περισσότερα από 150 άτομα. Οι δεξιώσεις και τα κοκτέιλ πάρτι περιορίστηκαν, το ίδιο και τα έξοδα για επαγγελματικά ταξίδια. «Μείνετε σε φίλους και αγοράστε μόνοι σας τα εισιτήρια», ήταν η σύσταση.

Πηγή: Ελευθεροτυπία, Φ. Μπάρκα, 1/9/09
http://www.enet.gr/?i=news.el.texnes&id=77838