Μια έρημη πόλη, με λιγότερο καυσαέριο και περισσότερο μελτεμάκι, γίνεται η Αθήνα τον Αύγουστο. Οι συνήθεις ταχείς ρυθμοί εγκαταλείπονται, ένα ηδύ ραχάτι καταλαμβάνει τους εναπομείναντες εργαζόμενους με τα στάνταρ της απόδοσης να πηγαίνουν συνήθως περίπατο.
Η αίσθηση είναι των διακοπών εντός των τειχών, που μπορούν να γίνουν πραγματικότητα, έστω και για λίγες ώρες την ημέρα.
Κι αυτό γιατί οι πόλη περιστοιχίζεται ή κρύβει στο κέντρο της χώρους-«θησαυρούς» που δεν είναι γνώριμοι σ’ όλους τους κατοίκους της ή που μπορεί να γνωρίζουν κάποιοι την ύπαρξή τους, αλλά να μην τους έχουν επισκεφθεί ποτέ. Το ούζο ή ο καφές που συνδυάζεται με περιήγηση σε αρχαιολογικούς χώρους ή βυζαντινά μοναστήρια, η επίσκεψη σε ένα μουσείο με ωραίο μπαρ στον κήπο του ή ακόμα η βόλτα στον γνωστό μας άγνωστο Εθνικό Κήπο κρύβουν δροσερές εκπλήξεις.

ΜΟΝΗ ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗΣ: Δύο βήματα κυριολεκτικά από το κέντρο της πόλης, στο λόφο στις υπώρειες του Υμηττού, περιμένουν τα πλατάνια, τα πεύκα και τα κυπαρίσσια παρέα με το τρεχούμενο νερό, στο μοναστήρι της Καισαριανής.
Χτισμένο πάνω στα ερείπια βασιλικής του 6ου αιώνα, το σημερινό Καθολικό του οικοδομήθηκε τον ύστερο 11ο αιώνα. Ηταν το μοναστήρι τόσο σημαντικό (και σε παραγωγή λαδιού, μελιού και κρασιού) ώστε το επέλεξε ο Μωάμεθ το 1458, όταν κατέλαβε την Αττική, προκειμένου να του παραδοθούν τα κλειδιά της πόλης των Αθηνών.
Όσο για τη βιβλιοθήκη του, σπουδαία σε όγκο και περιεχόμενο, ατύχησε εν τέλει, αφού ό,τι δεν πουλήθηκε σε άγγλους περιηγητές, κατέληξε προσάναμμα στην κουζίνα ή υλικό για τα φυσέκια στη διάρκεια της πολιορκίας της Αθήνας από τους Τούρκους.
Το ενδιαφέρον τώρα εστιάζεται στο ίδιο το μνημείο που θα παραμείνει κλειστό ώς τον Οκτώβρη, αφού οι επισκευές σ’ αυτό συνεχίζονται. Ο εξωτερικός του χώρος με την κρήνη είναι, ωστόσο, ανοικτός και πρόσφορος ως αφετηρία για έναν περίπατο στα μονοπάτια που οδηγούν στο δάσος ή και για ένα πικνίκ αν είστε κατάλληλα προετοιμασμένοι.
Αν όχι συνεχίζοντας στον κεντρικό δρόμο, σύντομα θα βρείτε το καφενείο στο αριστερό σας χέρι, που προσφέρει ό,τι ακριβώς θα περιμένατε: δροσιά, καφέ, ούζο, ποικιλίες, αναψυκτικά.

ΜΟΝΗ ΑΣΤΕΡΙΟΥ: Τρία χιλιόμετρα πάνω από την Καισαριανή βρίσκεται η μονή Αστερίου, αφιερωμένη στους Ταξιάρχες, που χτίστηκε τον 10ο αιώνα στα ερείπια αρχαίου κτίσματος που εικάζεται πως ήταν το λεγόμενο διδασκαλείο του Διοδώρου.
Είναι προφανές πως πήρε το όνομά της από κάποιο μοναχό Αστέριο. Στη δεκαετία του ’50, η τότε βασίλισσα Φρειδερίκη χρησιμοποιούσε τη μονή συχνά πυκνά ως διαμονητήριο (ό,τι κι αν σημαίνει αυτό).

ΔΑΦΝΙ: Στην αντίπερα πλευρά της Αττικής, στις παρυφές του άλσους Χαϊδαρίου, αριστερά της Ιεράς Οδού προς Ελευσίνα, επάνω στα ερείπια του Δαφναίου ή Δαφνίου Απόλλωνα, θα βρείτε το οχυρωμένο μοναστήρι του Δαφνιού με το Καθολικό του 11ου αιώνα, το οποίο εδώ και λίγες μέρες είναι επισκέψιμο.
Κλειστό εδώ και χρόνια, αφού οι ζημιές που είχε υποστεί από τους σεισμούς ήταν σοβαρότατες, σήμερα πια -έστω κι αν στο εσωτερικό του ένα «δάσος» από ντέξιον στηρίζει τα ξύλινα πατάρια πάνω στα οποία εργάζονται οι συντηρητές- αποκαλύπτει τους θησαυρούς του.
Τα εντοίχια ψηφιδωτά λάμπουν με τις χρυσές ψηφίδες τους στο φως των προβολέων. Σ’ αυτά ιστορείται το ορθόδοξο δόγμα με τον Παντοκράτορα ψηλά στον τρούλο και με τις παραστάσεις του Ευαγγελισμού, της Γέννησης, της Βάπτισης και της Μεταμόρφωσης στις κόγχες. Η κρύπτη κάτω από το νάρθηκα είχε μετατραπεί στη διάρκεια της φραγκοκρατίας από τους κιστερκιανούς μοναχούς που κατείχαν τη μονή σε μαυσωλείο για την ταφή των δουκών της Αθήνας. Οι σαρκοφάγοι τους σήμερα έχουν μεταφερθεί στην αυλή μπροστά στο Καθολικό. Και μία λεπτομέρεια: από το 1883 έως το 1885 στο μοναστήρι στεγάστηκε το Δημόσιο Ψυχιατρείο.
Εξω από το μοναστήρι θα βρείτε τα μονοπάτια που οδηγούν στο δάσος, όπου μέχρι πριν από ελάχιστα χρόνια αφθονούσε το… κυνήγι. Τώρα αφθονεί η όρεξη για βόλτα. Αν δεν είστε προετοιμασμένοι από το σπίτι με το καλαθάκι του πικνίκ, δίπλα από το Δαφνί λειτουργεί πλήρες συγκρότημα για φαγητό, καφέ ή ποτό. Υπάρχει επίσης και παιδότοπος, αν τα καμάρια σας σάς ακολούθησαν στη βόλτα.

ΠΑΛΙΟ ΒΥΡΣΟΔΕΨΕΙΟ ΡΕΝΤΗ: Απρόσμενη, η επόμενη διαδρομή αφορά τον Δήμο Ρέντη. Κατεβαίνοντας την Πειραιώς από Αθήνα και φτάνοντας στα φανάρια του «Σχολείου» της Ειρήνης Παππά, στο αριστερό μας χέρι βρίσκουμε την οδό Φλέμιγκ, στρίβουμε και έπειτα από 200 περίπου μέτρα στα αριστερά μας πάλι υπάρχει ένας πεζόδρομος. Παρκάρουμε και συνεχίζουμε με τα πόδια για να βγούμε σχεδόν αμέσως στην πλατεία του Παλιού Βυρσοδεψείου.
Εδώ, ένα παλιό βυρσοδεψείο έχει αποκατασταθεί, στεγάζοντας ένα καφέ κι έναν κινηματογράφο. Τα δε μηχανήματά του, εξαιρετικά δείγματα βιομηχανικού εξοπλισμού των αρχών του προηγούμενου αιώνα, στολίζουν την πλατεία σε διάφορα σημεία.
Η εικόνα συμπληρώνεται από ένα εστιατόριο στην απέναντι πλευρά, με γεύσεις από τις χαμένες πατρίδες. Δροσιά και πρωτοτυπία στη σύνθεση, προς 500 εκατ. παλαιές ελληνικές δραχμές. Τόσο κόστισε το έργο το 1998, όπως αναφέρει ο δήμαρχος Ρέντη Γιώργος Ιωακειμίδης. Μακάρι να υπήρχαν κι άλλα.

ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ: Και από την περιφέρεια στο κέντρο, τόσο που περισσότερο δεν γίνεται. Επί της οδού Πανεπιστημίου βρίσκεται το Ηλίου Μέλαθρον, η οικία του Σλίμαν χτισμένη από τον Τσίλερ, που σήμερα στεγάζει το Νομισματικό Μουσείο. Εδώ η ιστορία γράφεται με πάνω από 600.000 νομίσματα, από τον αρχαίο κόσμο, τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, το Βυζάντιο, τη Δύση στη διάρκεια του Μεσαίωνα και τους νεότερους χρόνους.
Ο χρόνος έχει προσθέσει ακόμα μεγαλύτερη αξία στα εκθέματα, που αντιμετωπίζονται όμως πλέον σαν έργα τέχνης αλλά και σαν «τυφλοσούρτης» για το πώς λειτουργούσε κάποτε η αγορά άρα και η πολιτική όπως και η κοινωνία. Βέβαια, το μάτι δεν κλέβουν μόνο τα νομίσματα αλλά και η έξοχη ατμόσφαιρα της οικίας Σλίμαν.
Στον κήπο του μουσείου ένα μεγάλο καφενείο, που προσφέρει και ελαφριά κουζίνα, αίφνης αποδεσμεύει τον επισκέπτη από τη φασαρία της πόλης.
Συστάδες διακοσμητικών θάμνων και λουλουδιών, δέντρα και αγάλματα δουλεμένα στον πηλό συναγωνίζονται στις εντυπώσεις. Λειτουργεί από νωρίς το πρωί ώς τις 12 τα μεσάνυχτα. Από τον Σεπτέμβρη θ’ αρχίσουν ξανά κάθε Πέμπτη και οι βραδιές τζαζ, που διακόπηκαν λόγω Αυγούστου.

ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΠΟΣ: Υπάρχει μία ακόμα πρόταση που αφορά το κέντρο της πόλης, κοινότοπη ίσως αφού ο Εθνικός Κήπος είναι πασίγνωστος αλλά η ερημιά που επικρατεί σ’ αυτόν (αναλογικά πάντα) αποδεικνύει πως η Αθηναίοι έχουν τη δροσιά και την ομορφιά μπροστά τους και της γυρίζουν την πλάτη.
Αποτελεί από μόνος του ο Κήπος ένα βοτανολογικό μουσείο για όποιον έχει την υπομονή να διαβάζει προσεκτικά τις ταμπελίτσες που είναι στερεωμένες στα δέντρα. Και με τον τρόπο του είναι και αρχαιολογικό μουσείο, αφού ανάμεσα στις συστάδες του πράσινου υπάρχουν διάσπαρτα αρχαία μέλη, ακόμα και μερικά ρωμαϊκά. Κι ακόμα στον Κήπο υπάρχουν οι προτομές -αφορμή ν’ αναρωτηθεί κανείς για όλους αυτούς που κάτι δώρισαν στην Ελλάδα όταν αυτή ακόμα πάλευε να υπάρξει.
Αρκετές αθηναίες μητέρες γνωρίζουν την παιδική του χαρά, γεμάτη συνήθως τα απογεύματα, πόσες όμως γνωρίζουν την παιδική βιβλιοθήκη όπου οργανωμένα έρχονται τα παιδιά σ’ επαφή με την ανάγνωση και «βαφτίζονται» έτσι ώστε να συνεχίσουν και ως ενήλικες την περιδιάβασή τους στα βιβλία;
Ισως φανεί παράξενο τόσο στα παιδιά όσο και στους ενήλικες ν’ ακούσουν κακαρίσματα αλλά και πετεινούς που λαλούν λίγες εκατοντάδες μέτρα από την πλατεία Συντάγματος. Εχει και κοκόρια ο Κήπος όπως και Βοτανικό Μουσείο, το οποίο δυστυχώς είναι κλειστό λόγω ανακαίνισης. Κι έχει παντού δροσιά και βέβαια καφενείο από την πλευρά της Ηρώδου Αττικού, που μέχρι τις 9 μ.μ. προσφέρεται για μια ανάσα ή και περισσότερες.

ΜΟΥΣΕΙΟ ΙΣΛΑΜΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ: Η Αθήνα είναι πόλη μικρών και μεγάλων μουσείων. Ανάμεσά τους κάποια είναι λιγότερο γνωστά, όπως το Μπενάκη-Ισλαμικής Τέχνης, στην οδό Ασωμάτων 22, στον Κεραμεικό. Δεν θα έπρεπε, αφού στεγάζει μοναδικό πλούτο εκθεμάτων πολιτισμών με τους οποίους ήρθαμε σε στενότατη επαφή στο πέρασμα των αιώνων, πλούτο σε πηλό, μέταλλο, ύφασμα, πέτρωμα, γυαλί και ξύλο. Με τα έξι αυτά υλικά παντού όπου αναπτύχθηκε το Ισλάμ, κατασκευάστηκαν αριστουργήματα: από τη μικρογλυπτική ώς τη μνημειακή αρχιτεκτονική, από τις μινιατούρες στη ζωγραφική ώς τα κοσμήματα, από τα σκεύη σερβιρίσματος έως τα όπλα.
Στο Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης είναι το χρώμα που κερδίζει τις εντυπώσεις, είτε πρόκειται για ένα πιάτο σε δύο παραλλαγές του μπλε, είτε για το μαρμαροθετημένο δάπεδο από αρχοντικό του Καΐρου, είτε για ένα ιστορημένο χειρόγραφο. Υπάρχουν ακόμα δύο εκπλήξεις: Στο υπόγειο του κτιρίου προβεβλημένο βρίσκεται τμήμα του αρχαίου προτειχίσματος που κατασκευάστηκε τον 4ο αιώνα π.Χ. ενόψει του μακεδονικού κινδύνου μπροστά από το Θεμιστόκλειο Τείχος.
Και στον τελευταίο όροφο η έκπληξη αφορά το μπαρ, με την ανοιχτή βεράντα που έχει θέα σ’ όλη την αρχαιολογική περιοχή, από την Ακρόπολη και το Θησείο δεξιά ώς τον Κεραμεικό, που απλώνεται εμπρός από τον επισκέπτη που πίνει τον καφέ του.
Μια καλή ιδέα είναι ο συνδυασμός του περίπατου στον Κεραμεικό, που όλο και κάποιες σκιερές γωνιές κρύβει. Υπολογίστε πως το μουσείο είναι ανοιχτό κάθε Τετάρτη ως τις 9 μ.μ. Τις υπόλοιπες ημέρες κλείνει στις 3 μ.μ.

Πηγή: Ελευθεροτυπία, 2/8/09 (Χ. Σιάφκος, φωτ. Ελ. Γρηγοριάδου)
http://www.enet.gr/?i=news.el.texnes&id=68877