Η «περίακτος» ήταν ένας ευφυής μηχανισμός για την αυτόματη αλλαγή του σκηνικού. Αλλά δεν ήταν ο μόνος που εφευρέθηκε για τη λειτουργία του αρχαίου ελληνικού θεάτρου. Ο Γ. Καραδέδος, καθηγητής Αρχιτεκτονικής στην Πολυτεχνική Σχολή του ΑΠΘ, στην ομιλία του αύριο το βράδυ στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης πρόκειται να αναπτύξει το θέμα «Τεχνολογία του αρχαίου ελληνικού θεάτρου: ακουστική, σκηνογραφία, μηχανολογικός εξοπλισμός», όπως είναι και ο τίτλος της διάλεξής του.
«Ο σχεδιασμός του θεάτρου επηρεάστηκε από την ακουστική, η οποία τον 4ο αι. π.Χ. διαμορφώθηκε σε επιστήμη. Ο Βιτρούβιος αναλύει την αρμονική θεωρία του Αριστόξενου και περιγράφει ένα διάγραμμα το οποίο ορίζει επακριβώς τις θέσεις και τις προδιαγραφές των “ηχείων”,δηλαδή των αντηχούντων χάλκινων αγγείων» λέει ο Γ. Καραδέδος. Έτσι, η ανάγκη ενίσχυσης της φωνής με την αξιοποίηση δύο ανακλαστήρων, του δαπέδου της ορχήστρας και της πρόσοψης του κτιρίου της σκηνής, οδήγησε τους ηθοποιούς να αποχωρισθούν το Χορό και να μεταφέρουν τη δράση τους κατά μήκος της σκηνής όπου δημιουργήθηκε το «λογείο», το οποίο λειτουργεί ως τρίτος ανακλαστήρας της φωνής. Επάνω σε αυτό μεταφέρθηκε σταδιακά η σκηνική δράση.
Η αρχή της σκηνογραφίας αποδίδεται από τον Αριστοτέλη στον Σοφοκλή, όπως θυμίζει ο Γ. Καραδέδος. Η ανάγκη της αλλαγής των σκηνικών γρήγορα και ανώδυνα για τους θεατές, κάτι το οποίο ήταν απαραίτητο στους σκηνικούς αγώνες, οι οποίοι περιελάμβαναν τέσσερις παραστάσεις την ίδια ημέρα, οδήγησε στην εξεύρεση σκηνογραφικών λύσεων. Η χρήση ξύλινων ζωγραφισμένων πινάκων και κυρίως η χρήση υφασμάτινων πετασμάτων τυλιγμένων πίσω από τα υπέρθυρα των θυρών της σκηνής, τα οποία έπεφταν το ένα μπροστά στο άλλο, έδιναν αυτή τη δυνατότητα. Πλην της περίακτου εξάλλου, άλλοι μηχανισμοί ήταν το «εκκύκλημα», το «ημικύκλιο», το «στροφείο», οι κινητές κυλιόμενες σκηνικές κατασκευές γνωστές ως «scaena ductilis», η «μηχανή» ή «γερανός», το «θεολογείο», το «κεραυνοσκοπείο», το «βροντείο», η «χαρώνεια κλίμακα», η «αυλαία» κ.ά. Στοιχεία τα οποία έδιναν τη δυνατότητα στο κτίριο της σκηνής του αρχαίου ελληνικού θεάτρου με τη λιτή και απέριττη μορφή του να αποκτά άπειρες μορφές, προσαρμοσμένες απόλυτα στα δεδομένα, στις ανάγκες και στον χαρακτήρα της κάθε θεατρικής παρέμβασης.

Πηγή: Το Βήμα (18/11/08)