Το Μεγάλο Κάστρο της Χώρας Καλύμνου ή Παλαιοχώρα είναι το ένα από τα τέσσερα μεσαιωνικά οχυρά που δεσπόζουν ως σήμερα στην Κάλυμνο και στη γειτονική νησίδα Τέλενδο.
Το σωζόμενο σήμερα Κάστρο προέρχεται από την περίοδο της Ιπποτοκρατίας (1309-1523). Η ανάβαση σ’ αυτό γίνεται από 230 χτιστά σκαλοπάτια που κατασκεύασε το 1984 ο λαϊκός μάστορας Νικήτας Βαζανέλης. Το τείχος που περιβάλλει το Κάστρο έχει ανάπτυγμα περίπου 1.000 μ. και περικλείει έκταση περίπου 27,2 στρεμμάτων. Ορθογώνιοι πύργοι υψώνονται κατά διαστήματα εξέχοντας από το περίγραμμα του τείχους. Σε όλο σχεδόν το μήκος του κάτω από τις επάλξεις υπάρχουν πολεμίστρες. Τα δωμάτια των σπιτιών του οικισμού, ως επί το πλείστον επίπεδα, χρησίμευαν για τη συλλογή του βρόχινου νερού σε ιδιωτικές υδατοδεξαμενές. Εκτός από τα σπίτια σώζονται πέντε χτιστοί σιροί, δυο μεγάλες υδατοδεξαμενές και μεγάλη λίθινη γούρνα, προφανώς ελαιοτριβείο.
Μέσα στον οικισμό, που εγκαταλείφθηκε στα μέσα του 19ου αιώνα, σώζονται και δέκα μικρές εκκλησίες. Σε ορισμένες από αυτές εντοπίζονται προχριστιανικά και παλαιοχριστιανικά αρχιτεκτονικά μέλη. Πλήν μιας δίκλιτης, είναι όλες μονόχωρες και καμαροσκέπαστες. Δύο, Η Κοίμηση της Θεοτόκου και ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος, ανεγέρθηκαν και εικονογραφήθηκαν για πρώτη φορά στους βυζαντινούς χρόνους (14ος αιώνας), ενώ τα υπόλοιπα οκτώ ναΐδρια χρονολογούνται στη Μεταβυζαντινή περίοδο (αρχές 16ου αιώνα).
Το 1991 άρχισαν στο Μεγάλο Κάστρο της Χώρας Καλύμνου εργασίες συντήρησης και μερικής επισκευής. Το 1998, στο πλαίσιο του προγράμματος «Κάστρων Περίπλους», το ΤΑΠΑ ανέθεσε και τη μελέτη για την ανάδειξη του Μεγάλου Κάστρου. Στην προμελέτη που εκπονήθηκε τονίζεται ο διδακτικός χαρακτήρας του Κάστρου και επισημαίνεται το αρχαιολογικό και καλλιτεχνικό ενδιαφέρον των δέκα εν λειτουργία μικρών του εκκλησιών. Αναφέρεται η εύκολη πρόσβαση από την Κω, το γεγονός ότι το Κάστρο προσφέρεται για τη διοργάνωση καλλιτεχνικών ή εορταστικών εκδηλώσεων, για αρχαιολογικό περίπατο αλλά και για περίπατο αναψυχής. Αν οι προτάσεις υλοποιηθούν, θα αποδώσουν στο νησί το πρώτο αξιοποιημένο και ενταγμένο στη σύγχρονη ζωή μνημειακό σύνολο της Καλύμνου.
