Χρυσοβαλάντη Ι. Παπαναστασοπούλου, Παγιδεύοντας τους δαίμονες. Όψεις της ραββινικής γραμματείας στα Αραμαϊκά κύπελλα εξορκισμού των Ιουδαίων της Βαβυλώνας (5ος-7ος αι. μ.Χ.), εκδ. Μπαρμπουνάκης, Θεσσαλονίκη 2025, 180 σελ. ISBN: 978-960-267-656-1
Γλώσσα: ελληνικά
Πώς αντιμετώπιζε τον φόβο του απέναντι στο άγνωστο και τους κινδύνους ένας Ιουδαίος στη Βαβυλώνα της Ύστερης Αρχαιότητας; Ποιες ήταν οι αντιλήψεις του για τον πνευματικό κόσμο που τον περιέβαλλε και ποια μέσα χρησιμοποιούσε για να ζητήσει την προστασία του ή να αποτρέψει την παρέμβαση αυτού του κόσμου στη ζωή του; Πώς έβλεπε αυτές τις πρακτικές το ραββινικό κίνημα που την ίδια περίοδο δημιουργούσε το Βαβυλωνιακό Ταλμούδ; Συμφωνούσε ή διαφωνούσε με αυτές τις αντιλήψεις και πρακτικές; Το συγκεκριμένο βιβλίο επιχειρεί να δώσει απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα, αλλά και σε ακόμη περισσότερα που σχετίζονται με τη χρήση ενός συγκεκριμένου είδους μαγείας από τους Ιουδαίους της Βαβυλώνας τον 5ο με 7ο αι. μ.Χ.
Η βιβλική αρχαιολόγος και θεολόγος Χρυσοβαλάντη Παπαναστασοπούλου μελέτησε κυρίως τα κείμενα εξορκισμού και τις εικονιστικές παραστάσεις, όπως αυτά αποτυπώθηκαν στο εσωτερικό των Αραμαϊκών Κυπέλλων Εξορκισμού. Τα Ιουδαιο-Αραμαϊκά Κύπελλα Εξορκισμού από τη Βαβυλώνα είναι ένα πολύ ενδιαφέρον αντικείμενο μελέτης που ρίχνει φως σε διάφορες και σημαντικές πτυχές της ιουδαϊκής κοινωνίας και του πολιτισμού στην περιοχή της Βαβυλώνας μεταξύ του 5ου και του 7ου αι. μ.Χ. Η σημασία τους καθίσταται ακόμη μεγαλύτερη, καθώς πρόκειται για την περίοδο κατά την οποία στο πλαίσιο αυτής της κοινότητας διαμορφώνεται το Βαβυλωνιακό Ταλμούδ, ένα κείμενο που καθόρισε και καθορίζει μέχρι σήμερα τη ζωή του Ιουδαϊσμού σε πολλές εκφάνσεις του.
Η έρευνα επιχειρεί να ανιχνεύσει στα κείμενα των Ιουδαιο-Αραμαϊκών Κυπέλλων Εξορκισμού εκείνα τα στοιχεία, που προέρχονται από τη λεγόμενη ραββινική γραμματεία (Μισνά, Ταλμουδίμ, λειτουργικά κείμενα) και που αποτυπώθηκαν στα ξόρκια αυτών των αγγείων, αλλά και πολλές φορές και στις απεικονιστικές παραστάσεις που αυτά έφεραν. Μέσα από την παρούσα μελέτη αναλύονται όλα εκείνα τα στοιχεία που προσφέρουν σημαντικές πληροφορίες για τη χρήση της μαγείας και των τελετουργικών της από τους Ιουδαίους της Ύστερης Αρχαιότητας στην περιοχή της Βαβυλώνας. Αναλύεται η επίδραση που η μαγεία ασκούσε στην καθημερινή ζωή και τις πεποιθήσεις της συγκεκριμένης κοινότητας και ερευνάται η στάση των ραββίνων της Βαβυλώνας –θετική ή αρνητική– απέναντι σε αυτό το φαινόμενο.
Η συγκεκριμένη μελέτη για τα Ιουδαιο-Αραμαϊκά Κύπελλα Εξορκισμού αποτελεί την πρώτη και μοναδική έρευνα γύρω από αυτό το ζήτημα στον ελλαδικό χώρο.
