Θεόκριτος Κουρεμένος, Συνέριθοι και συμπεριαγωγοί. Τα μαθηματικά στο έβδομο βιβλίο της «Πολιτείας» του Πλάτωνα (σειρά: Αρχαία Επιστημονική Γραμματεία / Μελέτες), Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2022, 336 σελ. ISBN: 978-960-524-892-5

Η φιλοσοφία των μαθηματικών γεννήθηκε με τον Πλάτωνα (423–347 π.Χ.). Για τον Πλάτωνα τα μαθηματικά μελετούν αντικείμενα άυλα, άχρονα ή αιώνια και ανεξάρτητα τόσο από τα περιεχόμενα του φυσικού κόσμου όσο και από τον ανθρώ­πινο νου που απλώς ανακαλύπτει τις ιδιότητες της αυθυπό­στατης μαθηματικής πραγματικότητας. Η πίστη του Πλάτωνα στην ύπαρξη αυτής της πραγματικότητας έχει στιγματιστεί ως φιλοσοφική δεισιδαιμονία, αλλά συνιστά το πρώτο κεφά­λαιο στην ιστορία της φιλοσοφίας των μαθηματικών, και τη μοιράστηκαν πολλοί από τους μαθηματικούς που διαμόρφω­σαν τα σύγχρονα μαθηματικά. Αυτό το βιβλίο επιχειρεί μια παρουσίαση των απόψεων του Πλάτωνα για τα μαθηματικά —που στην εποχή του περιλαμβάνουν και την αστρονομία—, της επίδρασης την οποία άσκησαν τα μαθηματικά στη δια­μόρφωση της σκέψης του, καθώς και του ρόλου που έπαιξε ο πλατωνισμός στη διαμόρφωση των σύγχρονων μαθηματι­κών. Απευθύνεται στους ιστορικούς των μαθηματικών, της επιστήμης, της φιλοσοφίας και των ιδεών, στους κλασικούς φιλολόγους και στους αναγνώστες που ενδιαφέρονται για την αρχαία ελληνική φιλοσοφία και επιστήμη.

Η σειρά «Αρχαία Επιστημονική Γραμματεία / Μελέτες» φιλοξενεί μελέτες που πραγματεύονται την αρχαία ελληνική επιστήμη. Περιλαμβάνει έργα για όλο το εύρος της αρχαίας επιστημονικής γραμματείας, για τις σχέσεις των επιστημών με άλλα γνωστικά πεδία όπως η ρητορική και η φιλοσοφία, για τις υλικές και κοινωνικές συνθήκες δημιουργίας και διαμόρφωσης του επιστημονικού λόγου, τη διάδοση και την πρόσληψη των επιστημονικών ιδεών, την παράδοση των επιστημονικών κειμένων, την εκπαίδευση κ.ά. Η σειρά συμπεριλαμβάνει κατά προτεραιότητα τίτλους της νεότερης συγγραφικής παραγωγής, οι οποίοι αποτυπώνουν τις σύγχρονες ιστοριογραφικές τάσεις.

Για τον συγγραφέα

Ο Θεόκριτος Κουρεμένος είναι καθηγητής Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας στο Τμήμα Φιλολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Έχει δημοσιεύσει άρθρα και βιβλία για τις μαθηματικές πλευρές της φυσικής του Αριστοτέλη (Aristotle on Mathematical Infinity, Franz Steiner 1995, The proportions in Aristotle’s Phys. 7.5, Franz Steiner 2002), για την κοσμολογία τού Αριστοτέλη (Heavenly Stuff, Franz Steiner 2010), και για τα μαθηματικά και την αστρονομία στη σκέψη τού Πλάτωνα (The unity of Mathematics in Plato’s Republic, Franz Steiner 2015, Plato’s Forms, Mathematics and Astronomy, de Gruyter 2018). Έχει επίσης σχολιάσει το τρίτο βιβλίο του Περὶ οὐρανοῦ του Αριστοτέλη (Αristotle’s de Caelo Γ, Franz Steiner 2013) και τον πάπυρο του Δερβενίου (Th. Kouremenos / G.M. Parássoglou / K. Tsantsanoglou, The Derveni Papyrus, Leo S. Olschki 2006).