Σύμβαση παραχώρησης του Ξενία Καστοριάς στο Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού υπεγράφη πρόσφατα από την Υπουργό Λίνα Μενδώνη και τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της Εταιρείας Ακινήτων Δημοσίου (ΕΤΑΔ), Στέφανο Δ. Βλαστό.

Με τη σύμβαση παραχώρησης του Ξενία Καστοριάς αποδίδεται στην τοπική κοινωνία της Καστοριάς και της Δυτικής Μακεδονίας ένα εμβληματικό κτήριο, σημείο αναφοράς της δεκαετίας του ’60 για την πόλη, αλλά και την ευρύτερη περιοχή. Με τον τρόπο αυτό αξιοποιείται και αναδεικνύεται ένα ιστορικό ακίνητο του χαρτοφυλακίου της ΕΤΑΔ, δείγμα σημαντικής αρχιτεκτονικής, ενώ ικανοποιείται ένα διαχρονικό αίτημα του Δήμου Καστοριάς για την αξιοποίησή του.

Η παραχώρηση σηματοδοτεί την αποκατάσταση του Ξενία Καστοριάς, αφού προηγηθεί η εκπόνηση των σχετικών μελετών, και τη σύνδεσή του με το παρακείμενο Βυζαντινό Μουσείο. Η διάρκεια της μίσθωσης ορίζεται σε 40 έτη από την υπογραφή της σύμβασης, ενώ το περιθώριο υλοποίησης του σκοπού της σύμβασης είναι 5 έτη.

Η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνα Μενδώνη δήλωσε: «Η σημερινή υπογραφή της σύμβασης παραχώρησης του Ξενία Καστοριάς στο Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού από την Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου, είναι ιδιαίτερα σημαντική, τόσο για την προστασία του πολιτιστικού αποθέματος της πόλης της Καστοριάς και της Δυτικής Μακεδονίας, όσο και για την ανάπτυξη των μουσειακών υποδομών τους. Από τον Οκτώβριο του 2020, που επισκεφθήκαμε την Καστοριά μαζί με τα αρμόδια υπηρεσιακά στελέχη του ΥΠΠΟΑ, διαπιστώσαμε την ανάγκη ανάπτυξης του Βυζαντινού Μουσείου της πόλης, το οποίο διαθέτει μοναδικά εκθέματα. Αναζητήσαμε τον βέλτιστο τρόπο επέκτασης του Μουσείου για την ανάπτυξη της μόνιμης έκθεσης. Το παρακείμενο Ξενία Καστοριάς, οικοδόμημα εμβληματικό για την πόλη, το οποίο φέρει την αρχιτεκτονική υπογραφή του Χαράλαμπου Σφαέλλου, είναι χαρακτηρισμένο ως μνημείο, λόγω της ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής, κοινωνικής και ιστορικής σημασίας του. Η αποκατάστασή του, με την παράλληλη επανέκθεση της συλλογής του Βυζαντινού Μουσείου, θα λειτουργήσει ως ένας ελκυστικός πολιτιστικός πόλος και αναπτυξιακός πόρος για την πόλη της Καστοριάς».

Το Ξενία Καστοριάς βρίσκεται στη θέση Δεξαμενή (ή Κουλέ) του Δήμου Καστοριάς, μια ιδιαιτέρως προνομιακή θέση  με εξαιρετική πανοραμική θέα στη λίμνη. Καταλαμβάνει οικοπεδική έκταση συνολικής επιφάνειας 1.961,00 τ.μ. μετά κτιριακών εγκαταστάσεων επιφανείας 1.665,60 τ.μ.

Το «ΞΕΝΙΑ Α’» ή «Ξενία της Λίμνης», όπως ονομάζεται από την τοπική κοινωνία, ήταν ξενοδοχείο δυναμικότητας 25 δωματίων και 49 κλινών, το οποίο κατασκευάστηκε το 1953 με σχέδια του αρχιτέκτονα Χαράλαμπου Σφαέλλου και της Μαρίκας Ζαγορησίου, και αποτελεί δείγμα ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής και αισθητικής, ενώ αντιπροσωπεύει την πρώτη περίοδο της κατασκευής των κτιρίων του ΕΟΤ.