Η νέα Εθνική Πινακοθήκη θα περιμένει να υποδεχθεί στις αίθουσές της όλους τους πολίτες, ξένους επισκέπτες και φιλότεχνους, όταν τα επιδημιολογικά δεδομένα επιτρέψουν να ανοίξουν τα μουσεία στη χώρα μας.

Μέχρι να συμβεί αυτό, το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού έδωσε στη δημοσιότητα ένα έργο που αν και είναι η προσωπική μυθολογία, σε μνημειακή κλίμακα, του Φωτάκη Κόντογλου, αποτελεί το απαύγασμα της νεοελληνικής τέχνης του ’30, ζυμωμένο με τα οράματα της Αιολικής γης, το Αϊβαλί, όπου είδε ο ζωγράφος το φως του ήλιου. Στην εικονογράφηση, που ιστόρησε ο Κόντογλου (1932), ο επισκέπτης, είτε τέταρτης γενιάς πρόσφυγας είτε όχι, θα νιώσει το δέος της μνήμης και των οραμάτων της μικρασιατικής γης. Είναι οι δύο τοίχοι δωματίου από το σπίτι του, στη συνοικία Κυπριάδου, «που πουλήθηκε, όπως έλεγε ο στενός φίλος του, Αϊβαλιώτης κι αυτός, ο μεγάλος κεραμοπλάστης Πάνος Βαλσαμάκης, για λίγες οκάδες λάδι και αλεύρι, στην κατοχή. Ο νέος ιδιοκτήτης του σπιτιού, τις ασβέστωσε».

Το 1977-78, οι τοιχογραφίες καθαρίστηκαν και σήμερα στήθηκαν στον νέο χώρο τους. Η μεγάλη σύνθεση που απαρτίζεται από πορτρέτα της οικογένειας Κόντογλου, από μορφές Αγίων και Μαρτύρων, από φανταστικές συνθέσεις, με την τεχνική της μεταβυζαντινής ζωγραφικής, είναι τα «εικονίσματα» που έκρυψαν στην ψυχή τους οι Μικρασιάτες πρόσφυγες, αφήνοντας πίσω τους τις ρίζες και το βιος τους, επισημαίνεται στην ανακοίνωση του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.