Μία νέα πολιτιστική διαδρομή δημιουργείται στα νότια της Περιφερειακής Ενότητας Χανίων καθώς, με χρηματοδότηση της Περιφέρειας Κρήτης και τη σημαντική συνδρομή του υπουργείου Πολιτισμού, σύντομα αρχίζουν εργασίες για την ανάδειξη της αρχαίας Λισού.

Σύμφωνα με την προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Χανίων, Ελένη Παπαδοπούλου, «η Λισός είναι ένας αξιόλογος και πολύ ιδιαίτερος αρχαιολογικός χώρος ο οποίος εκτός από τις αρχαιότητες που διατρέχουν την περίοδο από τους κλασικούς μέχρι και τους βυζαντινούς χρόνους έχει να επιδείξει ένα ιδιαίτερο φυσικό κάλλος».

Οι παρεμβάσεις που θα γίνουν είναι προϋπολογισμού 300.000 ευρώ και αφορούν κατά κύριο λόγο στερεωτικές, αναστηλωτικές και ανασκαφικές εργασίες, καθώς στόχος της προσπάθειας είναι να αποκαλυφθεί και το ωδείο που υπάρχει στον αρχαιολογικό χώρο, ώστε στη συνέχεια να προχωρήσει η μελέτη αποκατάστασής του.

Παράλληλα θα προχωρήσουν εργασίες για τη βελτίωση της προσβασιμότητας και η δημιουργία εποπτικού και ενημερωτικού υλικού, ώστε ο επισκέπτης να έχει μια πλήρη εικόνα του σημαντικού αυτού χώρου.

Όπως δήλωσε στο ΑΠΕ–ΜΠΕ ο δήμαρχος Κανδάνου-Σελίνου Αντώνης Περράκης: «Η ανάδειξη των πολιτιστικών θησαυρών της Λισού αναβαθμίζει σημαντικά την περιοχή. Είναι μια προσπάθεια που γίνεται από κοινού και με τη βοήθεια του υπουργείου Πολιτισμού, της τοπικής Εφορείας Αρχαιοτήτων και της Περιφέρειας που χρηματοδοτεί το σημαντικό έργο».

Η Λισός υπήρξε σημαντική, αυτόνομη πόλη της Κρήτης με συγκρότηση τουλάχιστον από τους κλασικούς χρόνους και φημισμένο λατρευτικό κέντρο μέχρι το τέλος της αρχαιότητας. Η θέση της ταυτίζεται με τα αρχαιολογικά κατάλοιπα που διατηρούνται στον Άη-Κηρκό, μια κοιλάδα γύρω από την οποία υπάρχουν ψηλές βουνοκορφές, δυτικά του χωριού της Σούγιας. Παρά τη μικρή της έκταση, ήταν σημαντικό πολιτικό και θρησκευτικό κέντρο για την ευρύτερη περιοχή και πιθανώς επίνειο – λιμάνι της Υρτακίνας στην ορεινή ενδοχώρα.

Σύμφωνα με καταγραφές, κατά την Ελληνιστική εποχή η Λισός, από κοινού με τις πόλεις Υρτακίνα, Έλυρο, Τάρρα, Συία και Ποικιλάσσιον, ίδρυσε το Κοινό των Ορείων, πολιτικό-οικονομικό συνασπισμό αυτόνομων κρητικών πόλεων. Οι βάσεις για τη σύσταση του Κοινού τέθηκαν από την Υρτακίνα και τη Λισό στα τέλη του 4ου ή στις αρχές του 3ου αι. π.Χ. με έδρα στη Λισό, γεγονός που πιστοποιείται από την ειδική κοπή χρυσού νομίσματος. Μέσα από τη συμπολιτεία οι πόλεις δημιούργησαν μια νέα ταυτότητα, προβάλλοντας το κοινό στοιχείο του ορεσίβιου και ονόμασαν το νέο κράτος «Όρειοι», οι «Βουνίσιοι».

Αργότερα, το 183 π.Χ. η Λισός, όπως και πολλές άλλες κρητικές πόλεις, συμμετείχε στη σύναψη συνθήκης με τον Ευμένη Β΄ της Περγάμου.