Με αφορμή την ανακήρυξη του έτους 2018 ως Ευρωπαϊκού Έτους Πολιτιστικής Κληρονομιάς (ΕΕΠΚ), η Διεύθυνση Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων (ΔΙΠΚΑ) και η Διεύθυνση Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Αρχαιοτήτων (ΔΒΜΑ) της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς του ΥΠΠΟΑ διοργάνωσαν συνέδριο και φωτογραφική έκθεση, με θέμα την πολύπλευρη συμβολή των Ξένων Αρχαιολογικών Σχολών και Ινστιτούτων στη μελέτη και προβολή του ελληνικού και ευρωπαϊκού πολιτισμού, ιδίως μέσα από την επιστήμη της αρχαιολογίας.

Ο θεσμός των Ξένων Αρχαιολογικών Σχολών και Ινστιτούτων στην Ελλάδα μετρά περισσότερο από ενάμισι αιώνα ζωής και αποτελεί πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της αρχαιολογικής και ιστορικής έρευνας στη χώρα μας. Μέσα από το έργο των Σχολών αναδεικνύεται η πολυδιάστατη συνεργασία μεταξύ των κρατών αλλά και η διεπιστημονική διερεύνηση του ευρωπαϊκού πολιτιστικού παρελθόντος, προβάλλοντας την πολιτιστική κληρονομιά ως κοινό ευρωπαϊκό αγαθό που θα πρέπει να γίνει κατανοητό και να παραδοθεί στις επόμενες γενιές.

Στο πλαίσιο του συνεδρίου με τίτλο «Φιλό-ξενη Αρχαιολογία. Ξένες Αρχαιολογικές Σχολές και Ινστιτούτα στην Ελλάδα», εκπρόσωποι των Ξένων Αρχαιολογικών Σχολών και της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας ανέπτυξαν θέματα που αφορούν στο πολυσχιδές έργο των Σχολών από το 19ο αιώνα μέχρι σήμερα, το οποίο παράλληλα με το επιστημονικό αρχαιολογικό περιεχόμενο, έχει προεκτάσεις  στον κοινωνικό, οικονομικό, εκπαιδευτικό και πνευματικό τομέα. Αντίστοιχα, η έκθεση  με θέμα «Φιλό-ξενη Αρχαιολογία. Στιγμές από το έργο των Ξένων Αρχαιολογικών Σχολών στην Ελλάδα» περιλαμβάνει πλούσιο φωτογραφικό και αρχειακό υλικό, που ευγενώς παραχώρησαν οι Ξένες Αρχαιολογικές Σχολές και Ινστιτούτα, καθώς και η Διεύθυνση Διαχείρισης Εθνικού Αρχείου Μνημείων.

Το συνέδριο πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο Ακροπόλεως, ενώ η φωτογραφική έκθεση θα παραμείνει ανοικτή για το κοινό έως τις 28 Νοεμβρίου 2018.​

Η Μυρσίνη Ζορμπά για το νόημα της αρχαιολογίας σήμερα

«Το διεθνές συνέδριο “Φιλό-ξενη Αρχαιολογία: Στιγμές από το έργο των Ξένων Αρχαιολογικών Σχολών στην Ελλάδα” και η φωτογραφική έκθεση που το συνοδεύει, είναι μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία για αναστοχασμό όχι μόνο του επιστημονικού έργου των αρχαιολογικών σχολών από την Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική στην Ελλάδα, αλλά και της παρουσίας τους, από άποψη συμβολική, ιδεολογική και πολιτική, εδώ και δυο αιώνες», ανέφερε η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Μυρσίνη Ζορμπά, στην τοποθέτησή της στο συνέδριο.

«Πριν κιόλας από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους, όταν η αρχαιότητα φαινόταν ότι θα αποτελέσει τον βασικό πυρήνα της ταυτότητάς του, οι ξένοι αρχαιολόγοι, αλλά και οι κλασικές και αρχαιολογικές σπουδές όπως είχαν αναπτυχθεί στη δυτική Ευρώπη, έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στον τρόπο που οι Νεοέλληνες προσέγγισαν και αντιλήφθηκαν τη δική τους αρχαιότητα», συνέχισε η υπουργός και συμπλήρωσε: «Μέσω της αρχαιότητας η νεοελληνική ταυτότητα εντάχθηκε στην Ευρώπη, και τούτο γιατί ο κλασικός ελληνισμός αποτέλεσε συστατικό στοιχείο της εθνικής ταυτότητας των δυτικών εθνών, πυρηνικό στοιχείο της ίδιας της δυτικότητας».

«Ωστόσο», πρόσθεσε η κα Ζορμπά, «αυτή η σχέση ήταν μια μεταβαλλόμενη σχέση, πράγμα που καθόρισε και τις προτεραιότητες των ανασκαφέων και των μελετητών. Όλες οι φάσεις της ιστορίας της Δύσης, όπως ήταν ο Διαφωτισμός, ο ρομαντισμός, η αποικιοκρατία, ο φασισμός, η μεταπολεμική φιλελεύθερη δημοκρατία και ο ψυχρός πόλεμος, αλλά και άλλες παράμετροι όπως το άνοιγμα στις καινούργιες ταυτότητες και τις πολιτισμικές σπουδές, αποτυπώθηκαν στην ιστορία της αρχαιολογίας και της παρουσίας των ξένων αρχαιολογικών σχολών στην Ελλάδα».

Στη συνέχεια της τοποθέτησής της, η κα Ζορμπά, αναφέρθηκε στα ερωτήματα «που περιμένουμε να απαντήσει το συνέδριό σας. Πού βρισκόμαστε σήμερα; Πώς διαμορφώνεται σήμερα η σχέση ανάμεσα στην αρχαιολογική επιστήμη και στις πολιτισμικές προτεραιότητες τόσο των χωρών προέλευσης αρχαιολογικών σχολών και αποστολών, όσο επίσης και της Ελλάδας; Οι σύγχρονες πραγματικότητες επηρεάζουν την αρχαιολογική επιστήμη, ή η εξέλιξή της εξαρτάται από τις εσωτερικές της εξελίξεις; Η κλασική αρχαιότητα δεν έχει σήμερα την κυρίαρχη θέση του εκπαιδευτικού ιδεώδους που είχε τον 19ο αιώνα. Τι αναζητούμε όμως σήμερα σε αυτήν και ποια προσέγγιση θα μας ήταν χρήσιμη και ουσιαστική; Με τις σκέψεις αυτές σας ευχόμαστε καλή επιτυχία», κατέληξε η υπ. Πολιτισμού και Αθλητισμού.