Ένα ιδιωτικό αρχείο μιας από τις πλέον ιστορικές οικογένειες της Ζακύνθου με πολιτικές και κοινωνικές επιρροές στη διαδρομή του χρόνου, με δικαστική απόφαση ανατέθηκε προς φύλαξη, συντήρηση και διερεύνηση στο μουσείο Μπενάκη. Πρόκειται για το αρχείο και τη βιβλιοθήκη της οικογένειας Κομούτου, μέρος του οποίου έχει ήδη δωρηθεί στο Μουσείο Μπενάκη από έναν εκ των συνιδιοκτητών του.

Μετά το θάνατο της τελευταίας απογόνου της οικογένειας στη Ζάκυνθο, το Μουσείο Μπενάκη υπέβαλλε αίτηση στο Ειρηνοδικείο Ζακύνθου και ζήτησε τη διασφάλιση, φύλαξη και συντήρηση του αρχείου και της βιβλιοθήκης.

Πράγματι με απόφαση του Ειρηνοδοκείου Ζακύνθου, τον Δεκέμβριο του 2015 έγινε αποδεκτή η αίτηση και εξουσιοδοτήθηκε το Μουσείο Μπενάκη, παρουσία συμβολαιογράφου του Δημοσίου, εκπροσώπων της ΔΟΥ και της Αστυνομίας, να διενεργήσει απογραφή και να παραλάβει το υλικό του αρχείου και της βιβλιοθήκης προς διασφάλιση, φύλαξη και συντήρηση από τη φθορά του χρόνου και ενδεχόμενη κλοπή του.

Έτσι την περασμένη εβδομάδα αντιπροσωπεία του Μουσείου Μπενάκη με επικεφαλής τον ιστορικό και διευθυντή εκδόσεων του Μουσείου Δημήτρη Αρβανιτάκη και συνοδεία αστυνομικής φρουράς επισκέφθηκε το κτήμα της οικογένειας Κομούτου στην περιοχή Αγρία.

Η αστυνομική φρουρά ξεκλείδωσε το σπίτι και η αντιπροσωπεία ερεύνησε το συγκεκριμένο δωμάτιο στο οποίο υπήρχαν τα αρχεία της οικογένειας.

Μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ για την παραλαβή του αρχείου Κομούτου ο Δημήτρης Αρβανιτάκης δήλωσε ότι «η εμπλοκή του Μουσείου Μπενάκη ξεκινά από παλιά και πηγάζει από το εγγενές ενδιαφέρον του, αφού έχει εντάξει στις δραστηριότητές του την προστασία και τη μελέτη των τεκμηρίων που αφορούν το νέο Ελληνικό Κόσμο. Στο Τμήμα Ιστορικών Αρχείων του Μουσείου συγκεντρώνεται αρχειακό υλικό που αφορά τη νέα ελληνική ιστορία και από χρόνια υπήρχε ενδιαφέρον και για το συγκεκριμένο λόγω της σημασίας του, αλλά και λόγω των όσων ακούγονταν ως προς τη φύλαξή του» εξήγησε αρχικά ο κ. Αρβανιτάκης, συμπληρώνοντας πως «επανειλημμένως εκπρόσωποι του Μουσείου είχαν απευθυνθεί στην τελευταία εκπρόσωπο της οικογένειας Ελένη Κομούτου, εκφράζοντας την αγωνία τους για την τύχη του αρχείου, αλλά χωρίς να υπάρχει καμία ανταπόκριση. Αντίθετα, ένα άλλο μέλος της οικογένειας, η Μαρία Κομούτου, δώρισε το δικό της μερίδιο από το Αρχείο στο Μουσείο Μπενάκη».

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρέθεσε ο Δημήτρης Αρβανιτάκης, μετά το θάνατο της Ελένης Κομούτου τον Ιανουάριο του 2015 και ενώ το Μουσείο είχε εν μέρει θεμελιώσει κάποιο δικαίωμα ως δωρεοδόχος τμήματος του αρχείου και της βιβλιοθήκης, υπήρξε έντονο ενδιαφέρον για την «τύχη» του αρχείου και των βιβλίων που παρέμεναν στην έπαυλη του Μαχαιράδου.

«Το καλοκαίρι του 2015 ζητήσαμε μέσω της νομικής συμβούλου του Μουσείου να δούμε την κατάσταση στην οποία βρισκόταν το αρχείο, καθώς και αν αυτό παρέμενε σφραγισμένο όπως θα έπρεπε από τον Σεπτέμβρη του 1980. Όταν επισκεφτήκαμε τον χώρο, διαπιστώθηκε όχι μόνο ότι το αρχείο δεν ήταν σφραγισμένο, αλλά ότι η κατάσταση στην οποία βρισκόταν ήταν τραγική! Ζητήσαμε να σφραγιστεί ο χώρος ξανά ώστε να αποφευχθούν και άλλες φθορές, όπως και έγινε με απόφαση του Ειρηνοδικείου. Επειδή το Μουσείο θεώρησε ότι πρωτεύει η διάσωση του υλικού, έστω και αν αυτό δεν μας ανήκει στο σύνολό του, πέρυσι το φθινόπωρο υποβάλαμε αίτηση στο Ειρηνοδικείο για να παραλάβουμε το σύνολο του αρχείου και της βιβλιοθήκης, να το διαφυλάξουμε σε ασφαλή χώρο, να συντηρηθεί, να καταλογογραφηθεί και στη συνέχεια, σε συνεργασία με τους νόμιμους κληρονόμους και τους θεσμούς του κράτους, να δούμε την τύχη του. Πράγματι, το Δεκέμβρη του 2015 το αίτημα αυτό έγινε αποδεκτό από το Ειρηνοδικείο και με βάση αυτή την απόφαση η αποστολή του Μουσείου ήρθε στη Ζάκυνθο ξεκινώντας την απογραφή» τόνισε ο διευθυντής εκδόσεων του Μουσείου, Δημήτρης Αρβανιτάκης, κάνοντας γνωστό πως κάθε βιβλίο που βγήκε από την οικία Κομούτου έχει καταγραφεί από τον συμβολαιογράφο που ορίστηκε από το δικαστήριο και κάθε «καλόπιστος» μπορεί να αναζητήσει τις σχετικές επίσημες καταστάσεις.

«Το Μουσείο Μπενάκη δείχνει ενδιαφέρον και μέριμνα αποκλειστικά και μόνο για το αρχείο και τη Βιβλιοθήκη. Ούτε για έργα τέχνης, ούτε για έπιπλα, ούτε για άλλα αντικείμενα αξίας που μπορεί να υπάρχουν εκεί. Δεν έχουμε καμία δικαιοδοσία σε οτιδήποτε άλλο» τόνισε, συμπληρώνοντας πως έχουν παραληφθεί τα βιβλία και σύντομα θα ξεκινήσει η απογραφή και η μεταφορά και του υπόλοιπου αρχειακού υλικού.

Ο Δημήτρης Αρβανιτάκης επανέλαβε πως προτεραιότητα είναι η συντήρηση και η προστασία του αρχείου στο τμήμα του Μουσείου, που έχει όλα τα εχέγγυα για να εξασφαλίσει τις κατάλληλες προϋποθέσεις.