Εκατοντάδες είναι οι προσκυνητές που προσήλθαν στην Κέρκυρα προκειμένου να παραβρεθούν στην λιτανεία του ιερού σκηνώματος του Αγίου Σπυρίδωνα, που γίνεται κάθε χρόνο στις 11 Αυγούστου, για να θυμίζει τη λύτρωση του νησιού από την πολιορκία των Τούρκων το 1716.

Τα θαύματα του Αγίου Σπυρίδωνος

Σύμφωνα με την εκκλησιαστική παράδοση, οι Τούρκοι, που είχαν θέσει στο στόχαστρό τους το νησί ήδη από το 1431 και επιχειρούσαν με συχνές επιδρομές να το καταλάβουν, παρότι ήταν υπό βενετσιάνικη κατοχή, αποβιβάστηκαν στο νησί στις 8 Ιουλίου του 1716 και κατόρθωσαν να κυριεύσουν πρώτα τα οχυρά του Μαντουκιού και της Γαρίτσας και στη συνέχεια τα Φρούρια Αβράμη και Σωτήρος. Οι επιθέσεις των Τούρκων συνεχίστηκαν επί έναν ολόκληρο μήνα, μέχρι τις 8 Αυγούστου.

Τις ημέρες εκείνες, ο πιστός λαός τελούσε συνεχείς παρακλήσεις και προσευχές προς τον Ύψιστο, δεόμενος και προς τον θαυματουργό Άγιο Σπυρίδωνα να παρέμβει, σώζοντας το νησί του.

Πράγματι, όπως αναφέρει η εκκλησιαστική ιστορία, στις 9 Αυγούστου του 1716 ξεσπά στο νησί μια καταστρεπτική καταιγίδα. Τότε δημιουργήθηκε πανικός στο στρατόπεδο των Τούρκων, στο οποίο μάλιστα κυκλοφόρησε και η είδηση ότι πολλοί στρατιώτες είδαν τον Άγιο Σπυρίδωνα με τη μορφή καλόγηρου να βγαίνει από τον ομώνυμο ναό, απειλώντας τους Μουσουλμάνους με αναμμένο πυρσό, γεγονός που μεγάλωσε ακόμη περισσότερο τον πανικό τους. Η ραγδαία νεροποντή και ο φόβος από τον καλόγερο που τους καταδίωκε, ανάγκασε του Οθωμανούς να τραπούν σε άτακτη φυγή.

Η αναχώρηση τους, στις 11 Αυγούστου, αποδόθηκε στην θαυματουργή επέμβαση του Αγίου Σπυρίδωνος, ενώ όπως αναφέρεται, αυτή η πολιορκία, για πρώτη φορά, δεν στοίχισε τη ζωή σε κανέναν από τον άμαχο πληθυσμό.

Η Κέρκυρα κατέστη προμαχώνας ολόκληρης της Ευρώπης, ο υπερασπιστής Στρατάρχης Σχουλεμβούργος τιμήθηκε δια βίου από τη βενετική Γερουσία, η οποία με ψήφισμά της στις 19 Μαρτίου 1717 μ.Χ. θέσπισε με νόμο την ετήσια λιτανεία του ιερού σκηνώματος του Αγίου Σπυρίδωνος στις 11 Αυγούστου.

Οι λιτανείες του σκηνώματος

Η λιτανεία του ιερού σκηνώματος του Αγίου Σπυρίδωνα τον Αύγουστο είναι μία από τις τέσσερις λιτανείας του ιερού σκηνώματος που γίνεται κάθε χρόνο στην Κέρκυρα.

Η πρώτη λιτανεία γίνεται την Κυριακή των Βαΐων. Είναι η μέρα της σωτηρίας της Κέρκυρας από την πανούκλα, το 1630. Το σκήνωμα του Aγίου λιτανεύεται στους δρόμους με τη συνοδεία όλων των Φιλαρμονικών, από τις 11 το πρωί, και ακολουθεί τη διαδρομή όπου κάποτε υπήρχαν τα τείχη της πόλης, πάνω από τα οποία ο Άγιος έδιωξε τη θανατηφόρο αρρώστια.

Η δεύτερη λιτανεία, αλλά αρχαιότερη, που καθιερώθηκε το 1550, γίνεται για τον Άγιο Σπυρίδωνα που έσωσε το νησί από τον λιμό. Γίνεται το Μέγα Σάββατο το πρωί. Μαζί γίνεται και η περιφορά του Επιταφίου της εκκλησίας του Αγίου, ένα έθιμο που ξεκίνησε στα ενετικά χρόνια, όταν για λόγους ασφαλείας ήταν απαγορευμένη η περιφορά των Επιταφίων, αλλά επιτρεπόταν μόνο η λιτάνευση του Αγίου Σπυρίδωνα.

Η τρίτη λιτανεία γίνεται την πρώτη Κυριακή του Νοέμβρη, γιορτάζοντας τη σωτηρία του νησιού από την πανούκλα το 1673, και λιτανεία της 11ης Αυγούστου, γίνεται για να θυμίζει τη λύτρωση του νησιού από την πολιορκία των Τούρκων το 1716.

Τον Άγιο Σπυρίδωνα τον επικαλούνται οι Κερκυραίοι σχεδόν σε κάθε τους στιγμή, ενώ όπως δηλώνουν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ είναι τόσο θαυματουργός που πιστοί από όλη την Ελλάδα αλλά και το εξωτερικό έχουν βρει σωτηρία από πολλές ασθένειες.

Το ιερό σκήνωμα

Το ιερό σκήνωμα τους Αγίου Σπυρίδωνα μεταφέρθηκε στην Κέρκυρα τον 15ο αιώνα. Σύμφωνα με την εκκλησιαστική ιστορία, ήταν Κύπριος, από φτωχική οικογένεια, που χειροτονήθηκε επίσκοπος Τριμυθούντας, έζησε όλη τη ζωή του στην Κύπρο, όπου και θαυματουργούσε. Όταν οι Σαρακηνοί κατέλαβαν το νησί, οι Κύπριοι θέλοντας να μεταφέρουν τα οστά του στην Κωνσταντινούπολη, άνοιξαν τον τάφο, βρήκαν το σώμα ακέραιο και τον τάφο να ευωδιάζει βασιλικό.

Μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης, ο Κερκυραίος πρεσβύτερος Γεώργιος Καλοχαιρέτης μετέφερε το σκήνωμα στην Κέρκυρα, το κληροδότησε στα παιδιά του, πέρασε σαν προίκα της εγγονής του Ασημίνας στην οικογένεια Βούλγαρι και εναποτέθηκε στην ιδιόκτητη εκκλησία τους. Το ιερό σκήνωμα μεταφέρθηκε στον σημερινό ναό που φέρει και το όνομά του το 1590 όταν, για την περιτείχιση της πόλης, η πρώτη εκκλησία που βρισκόταν στο Σαρόκκο γκρεμίστηκε.

Στην προχθεσινή λιτανεία του ιερού σκηνώματος παραβρέθηκαν αρχιερείς από όλη την Ελλάδα, που συνόδευσαν τον Άγιο Σπυρίδωνα στους δρόμους της παλιάς πόλης της Κέρκυρας, ενώ η εκκλησιαστική εκδήλωση πλαισιώθηκε υπό τους ήχους της φιλαρμονικής εταιρείας «Μάντζαρος», που από την ίδρυσή της από το 1890, συμμετέχει στη λιτανεία.

Προχτές το βράδυ, προς τιμή του Αγίου, πραγματοποιήθηκε στον όρμο της Γαρίτσας το έθιμο της «βαρκαρόλας». Η θάλασσα γέμισε με μικρές βάρκες που φωτίζονταν με δαυλούς. Παραδοσιακά μουσικά συγκροτήματα τραγούδησαν με κιθάρες πάνω στις πλωτές εξέδρες, όπου θα χορεύουν χορευτικά συγκροτήματα Η βραδιά ολοκληρώθηκε με φαντασμαγορικά πυροτεχνήματα που φώτισαν με χιλιάδες χρώματα τον αυγουστιάτικο κερκυραϊκό ουρανό, θυμίζοντας σε όλους τη νύχτα που «σκίστηκε» ο ουρανός από τις αστραπές και την εμφάνιση του Αγίου Σπυρίδωνα που κρατώντας στο ένα χέρι τον σταυρό και στον άλλο ένα κερί έτρεψε τους Τούρκους σε φυγή.