Τα «μνημεία της μισαλλοδοξίας» ήταν το αντικείμενο τής μεγάλου ενδιαφέροντος –όπως αποδείχθηκε και από τη μεγάλη προσέλευση ειδικών και απλών πολιτών– διημερίδας με θέμα «Μνημεία Οθωμανικής περιόδου στη Μυτιλήνη». Σε αυτή συμμετείχαν ειδικοί Έλληνες και Τούρκοι που κατέθεσαν τις απόψεις τους σχετικά με την προστασία, την ανάδειξη, τις νέες χρήσεις, αλλά και τη συμβολή των μνημείων αυτών στην τουριστική προβολή της Λέσβου. Παράλληλα παρουσιάστηκαν και οι αναλογίες με τη γειτονική πόλη του Αϊβαλί.

Η εκδήλωση οργανώθηκε από το Επιμελητήριο Λέσβου και πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα του ICOMOS Ελλάδας, τη σύμπραξη της κίνησης «Συνύπαρξη και Επικοινωνία στο Αιγαίο» και τη στήριξη του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Λέσβου.

Ο αρχιτέκτονας Ν. Λιανός μίλησε για την αρχιτεκτονική κληρονομιά στην Ελλάδα κατά την Οθωμανική περίοδο, τη διατήρηση και την αποκατάστασή της. Στην εισήγησή του, αναφέρθηκε εκτενώς στην εθνική πολιτική προστασίας και διατήρησης των μνημείων, η οποία αντιμετωπίζει όλα τα μνημεία ως «ολοκληρωμένης προστασίας» κι έχει διαφοροποιηθεί από τον τελευταίο νόμο του 2002 στη χώρα μας, ενσωματώνοντας οδηγίες της ΕΕ, του Συμβουλίου της Ευρώπης και άλλων Οργανισμών, όπως η Unesco.

Η Νέλη Χατζιδάκη, πρόεδρος της Κίνησης «Συνύπαρξη και Επικοινωνία στο Αιγαίο», αναφέρθηκε στην 15ετή δράση της Κίνησης, που έχει συμβάλει σημαντικά στη δημιουργία κλίματος συνεργασίας, φιλίας και εμπιστοσύνης προς τους γείτονές μας.

Ο εκπρόσωπος του ελληνικού ICOMOS στη Λέσβο, αρχιτέκτονας Στρατής Φραντζέσκος αναφέρθηκε στις σχέσεις μεταξύ των αρχιτεκτόνων των δύο πλευρών κατά την προηγούμενη δεκαετία, καθώς και στις δυνατότητες διεύρυνσης αυτής της συνεργασίας, από την οποία πολλά οφέλη μπορούν να προκύψουν αμφίδρομα, στο πλαίσιο μιας ειλικρινούς αμοιβαιότητας και με βάση τις κοινές αξίες. Ακόμα, ο κ. Φραντζέσκος, παρουσίασε, με εξαιρετικό οπτικοακουστικό υλικό, μνημεία της Οθωμανικής περιόδου στη Μυτιλήνη και στο Αϊβαλί, ενώ στο πλαίσιο τιμητικού αφιερώματος αναφέρθηκε στο σημαντικό έργο που άφησε πίσω του ως παρακαταθήκη ο αρχιτέκτονας Δημητρός Ψαρρός.

Η Μαρία Δανιά, προϊσταμένη της 8ης Εφορείας Νεωτέρων Μνημείων, επικεντρώθηκε στην αποκατάσταση, προστασία και ανάδειξη των Οθωμανικών Μνημείων, που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί, ενώ την πρωινή συνεδρία έκλεισαν η Φιγκέν Ερντογλού, αναπληρώτρια καθηγήτρια του Πανεπιστημίου του Μπαλικεσίρ και υπεύθυνη αναστηλώσεων στην Ανωτέρα Τεχνική Σχολή του Αϊβαλί, και η Μπερντριγέ Ασιμγκίλ, αναπληρώτρια καθηγήτρια της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Μπαλικεσίρ, οι οποίες παρουσίασαν το παράδειγμα του Αϊβαλί και τη νέα οικιστική ταυτότητα που δημιουργήθηκε από την καταστροφή του παραδοσιακού του ιστού. Ακολούθησε επίσκεψη σε όλα τα οθωμανικά μνημεία της Μυτιλήνης φτάνοντας μέχρι το Σάρλιτζα της Θερμής.

Στην απογευματινή συνεδρία, η προϊσταμένη της 14ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Αθηνά-Χριστίνα Λούπου παρουσίασε τα έργα στα Οθωμανικά Μνημεία της πόλης της Μυτιλήνης και του νησιών της Λέσβου και της Λήμνου γενικότερα, που έχουν ενταχθεί και υλοποιούνται μέσα από το ΕΣΠΑ. Ακολούθως, ο Tούρκος πολεοδόμος Γιαλίν Τουσμέν αναφέρθηκε στο ρόλο που διαδραματίζει ο δήμος του Αϊβαλί, στην ανακαίνιση και αναστήλωση των παλαιών κτισμάτων και μνημείων, ενώ ο ιστοριοδίφης Μάκης Αξιώτης παρουσίασε με οπτικό υλικό τις κρήνες της Οθωμανικής περιόδου της πόλης της Μυτιλήνης.

Στην τελευταία συνεδρία ο πρόεδρος του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Λέσβου Παναγιώτης Θεοδωρίδης αναφέρθηκε στην έννοια της προστασίας της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, καθώς και στις αναλογίες που υπάρχουν ανάμεσα στη Μυτιλήνη και το Αϊβαλί. Οι Τούρκοι αρχιτέκτονες Ναζμί Γκουντούζ και Μοϋσντάτ Σοϊλού παρουσίασαν τις εργασίες προστασίας των μνημείων που πραγματοποιήθηκαν στην πόλη του Αϊβαλί, ενώ ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Θράσος Καλογρίδης έκλεισε τον κύκλο των εισηγήσεων με ομιλία που είχε ως θέμα: «Συνεισφορά της ανάδειξης των Οθωμανικών Μνημείων στην τουριστική προβολή της πόλης μας».

Η διημερίδα έκλεισε με εκτενή συζήτηση κατά την οποία αναδείχθηκε η αναγκαιότητα ευαισθητοποίησης των αρμόδιων αρχών, αλλά και όλων των πολιτών, για τη διαφύλαξη της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, της ιστορίας και του πολιτισμού.