Ένα σύμπλεγμα αρχαίων οχυρώσεων στη νοτιοδυτική πλευρά του Δήμου Αλμυρού, που εκτείνεται σε μεγάλη ακτίνα στους πρόποδες και στις πλαγιές της Όθρυος, θα βρεθεί στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος της ΙΓ’ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων τους επόμενους μήνες, σύμφωνα με ρεπορτάζ της Γλυκερίας Υδραίου στην εφημερίδα «Ταχυδρόμος».

Πρόκειται για τις θέσεις Κάστρο ή Φυλάκη, Τσουρνάτη/Τσουρνάτι, Μόρια/Μώρηα ή Μόριες/Μώρηες, Γριντιά, Νεοχωράκι, Καστράκι ή Κάστρο στο Καρατσάνταλι, η θέση νότια του Καρατσάνταλι, η θέση Άγιος Νικόλαος ή Μπακλαλί, το χωριό Κωφοί, το Κάστρο της Βρύναινας, η θέση Καστράκι Άι-Γιάννη, η θέση Καστράκι ή Καστρούλι στο λόφο της νέας Μονής Κάτω Ξενιάς κ.ά.

Η ΙΓ’ ΕΠΚΑ σε συνεργασία με την Εθελοντική Περιβαλλοντική Ομάδα Αλμυρού «Εν Δράσει» θα υλοποιήσει από την 1η Απριλίου ένα πρόγραμμα διάρκειας επτά μηνών, στο πλαίσιο του οποίου θα γίνουν εργασίες καθαρισμών και βελτίωσης της προσβασιμότητας στις μισές περίπου από τις παραπάνω οχυρωμένες θέσεις, με απώτερο στόχο την μελλοντική ανάδειξή τους.

Επιφανειακές έρευνες που έχουν γίνει στις συγκεκριμένες θέσεις δείχνουν σημάδια κατοίκησης στους κλασικούς και κυρίως στους ελληνιστικούς χρόνους, ενώ για κάποιες από αυτές υπάρχουν ενδείξεις για πρωϊμότερη, αλλά και για υστερότερη κατοίκηση που φτάνει έως και τα ρωμαϊκά χρόνια.

Οι θέσεις έχουν επισημανθεί κυρίως από τον Fr. Stählin, αλλά και από τον αρχαιολόγο Ν. Γιαννόπουλο, αλλά έχουν αναφερθεί και από αρχαίους γεωγράφους και περιηγητές του 19ου αιώνα. Ωστόσο δεν έχουν πραγματοποιηθεί ακόμη συστηματικές έρευνες οι οποίες θα δώσουν απάντηση στο ερώτημα αν πρόκειται για οχυρωμένες θέσεις στρατιωτικού χαρακτήρα ή για πόλεις οι οποίες προσέφεραν προστασία από τους εχθρούς στους κατοίκους τους.

«Η χρήση τους είναι το μεγάλο ερώτημα για μας» αναφέρει η Δέσποινα Ευσταθίου, αρχαιολόγος της ΙΓ’ ΕΠΚΑ και προσθέτει «δεν είμαστε ακόμη σε θέση να πούμε αν είχαν στρατιωτικό χαρακτήρα ή ήταν μικρά κέντρα κατοίκησης. Επί του παρόντος είναι πιο ασφαλές να τις αποκαλέσουμε αρχαίες οχυρωμένες θέσεις. Μάλιστα τοποθετώντας τες στο χάρτη γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι πρόκειται για μια αλυσίδα αρχαίων οχυρώσεων σε κομβικά σημεία στην οροσειρά της Όθρυος. Υπάρχουν απόψεις ότι είχαν οικιστικό χαρακτήρα, όμως δεν αποκλείεται, αντίστοιχα, να είχαν στρατιωτικό χαρακτήρα και να σχετίζονταν με τους ανταγωνισμούς των διαδόχων του Μεγάλου Αλεξάνδρου, όπως του Κασσάνδρου και του Δημητρίου Πολιορκητή, για την επικράτησή τους στη Θεσσαλία».

Σε εξέλιξη βρίσκεται, επίσης, πρόγραμμα συνεργασίας της ΙΓ′ ΕΠΚΑ στο οποίο συμμετέχουν οι αρχαιολόγοι Β. Ροντήρη, Δ. Ευσταθίου, Ε. Σταμέλου και Ι. Μαμαλούδη με το Ολλανδικό Ινστιτούτο Αθηνών υπό την επίβλεψη των καθηγητών R. Reinders και Vl. Stissi, οι οποίοι πλαισιώνονται από ομάδα Ελλήνων και Ολλανδών φοιτητών.

Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού οι δύο ερευνητικές ομάδες επισκέφτηκαν ορισμένες από τις παραπάνω θέσεις, όπου πραγματοποιήθηκε συστηματική επιφανειακή έρευνα και περισυλλέγησαν κεραμικά ευρήματα. Οι θέσεις αυτές καταγράφηκαν με τη βοήθεια GPS, ενώ παράλληλα έγιναν σχεδιαστικές αποτυπώσεις και αεροφωτογραφίσεις.