Έντεκα χρόνια σημαντικών αρχαιολογικών ανακαλύψεων αλλά και κοσμοϊστορικών γεγονότων για τη χώρα που τον φιλοξένησε. Έτσι θα μπορούσε να εκτιμηθεί η θητεία του δρα Wolf-Dietrich Niemeier, καθηγητή του Πανεπιστημίου της Χαϊδελβέργης, στο «τιμόνι» του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου (DAI) Αθηνών.

Με αφορμή την επικείμενη αποχώρησή του, τη σημαντική προσφορά του και τον φιλελληνισμό που έχει επιδείξει όλα αυτά τα χρόνια, ο δρ Niemeier μίλησε για την αρχαιολογία, την ιστορία, αλλά και την πολιτική στην Κατερίνα Μπακογιάννη, στο ένθετο περιοδικό της κυριακάτικης έκδοσης της εφημερίδας «Καθημερινή».

«Ο ρόλος μας είναι να ξαναχτίσουμε την αρχαία ελληνική ιστορία που είναι οι ρίζες της Ευρώπης», λέει ο αποχωρών διευθυντής του DAI για τις ξένες αρχαιολογικές σχολές (17 τον αριθμό) που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα. Όπως είναι γνωστό, ξένοι αρχαιολόγοι μέσω των σχολών αυτών (επιστημονικών ινστιτούτων στην πραγματικότητα) , ξεκίνησαν το τιτάνιο έργο της ανασκαφής και μελέτης σημαντικών ελληνικών θέσεων όταν, μετά την απελευθέρωση, η Ελλάδα δεν είχε ακόμη τους απαραίτητους πόρους για κάτι τέτοιο. Και σήμερα όμως, η αποστολή τους δεν έχει τελειώσει, αν και αυτό δεν έχει σχέση με την πενία του ελληνικού κράτους. «Γίνονται καλές ανασκαφές από τα πανεπιστήμια», αναφέρει χαρακτηριστικά ο δρ Niemeier. Επιπλέον όμως «όλες οι σχολές δουλεύαμε πάντα μαζί στην Ελλάδα, σε καλή συνεργασία με το ελληνικό κράτος και χωρίς εθνικισμούς […]. Γι’ αυτό είμαστε όλοι εδώ. Δεν είναι μόνο η δική σας ιστορία. Είναι και η δική μας. Η γερμανική διανόηση του 18ου και 19ου αι., ο Γκαίτε και ο Σίλερ, δεν θα υπήρχαν εάν δεν υπήρχε η αρχαιότητα».

Προβληματίζεται, αντίθετα, για τη διαβίωση των Ελλήνων αρχαιολόγων: «Μια συνάδελφός μου που εργάζεται στην Ακρόπολη βγάζει 600 ευρώ. Πώς μπορεί να διαβιώσει;». Για το θέμα της προστασίας των αρχαιοτήτων από την ελληνική πολιτεία έχει επίσης ερωτηματικά: «Ακούω ότι δεν υπάρχουν αρκετοί φρουροί. Και είχαμε και την κλοπή στην Ολυμπία. Νομίζω ότι θα πρέπει να υπάρξει βοήθεια από την Ευρώπη. Γιατί πώς μπορεί η ελληνική πολιτεία να αντιμετωπίσει αυτό το πρόβλημα; Αυτές είναι ελληνικές αρχαιότητες αλλά είναι και η κοινή μας κληρονομιά».

Ο παλαίμαχος αρχαιολόγος έχει επίσης πολλά να πει και τις ανασκαφικές του εμπειρίες που οφείλονται στη μελέτη, την αγάπη για το αντικείμενο αλλά και στην τύχη. «Είχα πολλή τύχη! Δύο φορές στη ζωή μου ήμουν παρών σε μεγάλες ανακαλύψεις. Η πρώτη ήταν στη Σάμο, όταν βρήκαμε το κεφάλι του μεγάλου Κούρου, στις αρχές του ΄80, και τότε σκέφτηκα ότι αυτό μπορεί να συμβεί μόνο μια φορά στη ζωή ενός αρχαιολόγου. Και όμως, σχεδόν 20 χρόνια αργότερα, βρήκαμε τα αρχαϊκά αγάλματα στον Κεραμεικό […]. Ο Κούρος του Κεραμεικού είναι ένα από τα πρώτα αγάλματα της Αθήνας, που χρονολογείται γύρω στα 600 π.Χ. Δεν περιμέναμε να βρούμε κάτι τέτοιο στις μέρες μας σε κάποια ανασκαφή. […] Η αρχαιολογία είναι επιστήμη αλλά είναι επίσης και λίγο περιπέτεια».

Ως μελετητής της ιστορίας, ο δρ Niemeier δεν μπορεί να νιώθει αποκομμένος από το παρόν του. Άλλωστε, έζησε στην Ελλάδα την καθοριστική περίοδο από την είσοδο της χώρας στην ΟΝΕ μέχρι την προσφυγή στο ΔΝΤ! Και, ως Γερμανός που ζει και αγαπά την Ελλάδα, έχει πολλά να πει, ειδικά για τις ελληνογερμανικές σχέσεις. Για θέματα προπαγάνδας, παραπληροφόρησης και άγνοιας που στιγματίζουν τις σχέσεις των δύο λαών: «Η κ. Μέρκελ είπε ότι οι Έλληνες πρέπει να δουλεύουν περισσότερο. Αλλά εγώ γνωρίζω πολλούς Έλληνες που είχαν τρεις δουλειές για να επιβιώσουν. Αυτό δεν το ήξεραν στη Γερμανία. Άκουγαν ότι οι Έλληνες παίρνουν 14 μισθούς αλλά δεν ήξεραν πόσο χαμηλοί είναι οι μισθοί». Αντίστοιχα για τους Έλληνες: «Υπάρχει κι εδώ μια αντίδραση που δεν μου αρέσει καθόλου. Το ότι είδα την κ. Μέρκελ ή τον κ. Σόιμπλε με στολή ναζί. Είμαστε μια γενιά που δεν έχει σχέση με τη γενιά των ναζί. Άλλο αν οι Γερμανοί πρέπει να νιώθουμε ευθύνη για τον πόλεμο του Χίτλερ». Ο ίδιος εξομολογείται επίσης ότι δεν είχε γνώση των όσων υπέφερε αλλά και προσέφερε η Ελλάδα στον πόλεμο, μέχρι το 1965 που επισκέφθηκε την Κρήτη και είδε τάφους αγωνιστών.

Γενικά, τόσο για την αρχαιότητα όσο και για το πρόσφατο παρελθόν και το παρόν μας, ο δρ Niemeier,  που σκοπεύει να παραμείνει στην Ελλάδα και μετά τη συνταξιοδότησή του, αναφέρει: «Είμαι ιστορικός. Δεν νομίζω πως ένας λαός μπορεί να ξεφύγει από το παρελθόν».