Σιγά σιγά το Τζαμί της Καλούτσιανης αρχίζει να αποκαλύπτει τον πραγματικό του εαυτό. Σίγουρα θέλει πολλή δουλειά ακόμα, αλλά τα πρώτα δείγματα φαίνονται ήδη. Τις τελευταίες ημέρες, το οθωμανικό αυτό μνημείο ξεφορτώθηκε την μπλε λινάτσα, για να φανερώσει μια νέα του όψη, μετά το ξήλωμα των επιγραφών και άλλων πρόσθετων. Όλη μέρα χτες, φορτηγά φόρτωναν τα μπάζα (μέχρι και τσιμεντένιο πατάρι υπήρχε εντός του τζαμιού). Οι εργασίες όμως δεν έχουν τελειώσει.

Εδώ και ενάμιση χρόνο έχουν γίνει εκτεταμένες παρεμβάσεις καθαρισμού, αλλά και στερέωσης του θόλου. Παρ’ όλα αυτά, το αρχικό κέλυφος του κτιρίου δεν έχει ακόμα αποκαλυφθεί. «Αφού καθαριστούν όλες οι προσθήκες, πρέπει να γίνουν καθαιρέσεις των κονιαμάτων στις νεότερες επισκευές, ώστε να μας δώσουν το αρχικό κέλυφος του μνημείου» τονίζει στον «Ηπειρωτικό Αγώνα» η διευθύντρια της 8ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Βαρβάρα Παπαδοπούλου.

Η α’ φάση αποκατάστασης του Τζαμιού της Καλούτσιανης χρηματοδοτείται με 300.000 ευρώ από την Περιφέρεια Ηπείρου, από ιδίους πόρους. Πέραν της δύσκολης οικονομικής συγκυρίας, η αποκατάσταση είναι αρκετά δύσκολη, καθώς οι υπηρεσίες έρχονται συνεχώς αντιμέτωπες με προβλήματα που δεν είχαν προβλέψει. Για παράδειγμα, μετά τη στερέωση του θόλου, χρειάστηκε να γίνει στατική μελέτη. Κατά τη διάρκεια των εργασιών, εδώ και δύο περίπου χρόνια, υπήρχαν και ευχάριστες εκπλήξεις, όπως η ανακάλυψη τοιχογραφιών.

Σύμφωνα με την προγραμματική σύμβαση που έχει υπογραφεί μεταξύ Περιφέρειας Ηπείρου (πρώην Νομαρχίας Ιωαννίνων) και της 8ης Εφορείας, στην εργολαβία που εκτελείται, περιλαμβάνονται και παρεμβάσεις στα κουφώματα, στις πόρτες και στα παράθυρα προκειμένου να στεγανοποιηθεί πλήρως το μνημείο. Με την ολοκλήρωση της εργολαβίας, το κτίριο θα προδίδει τον μνημειακό του χαρακτήρα, ο οποίος είχε σχεδόν εξαφανιστεί όλες τις προηγούμενες δεκαετίες λόγω της χρήσης του ως… πολυκαταστήματος, δεν θα τον αναδεικνύει όμως. Για την πλήρη αναστήλωση του Τζαμιού χρειάζονται και άλλα κονδύλια, τα οποία η 8η Εφορεία ελπίζει ότι θα τα εξασφαλίσει από κάποιο ευρωπαϊκό πρόγραμμα.

Για την ιστορία, μέχρι το 2005 το οθωμανικό αυτό κτίριο ανήκε σε ιδιώτες, οπότε και ολοκληρώθηκαν οι διαδικασίες απαλλοτρίωσης του ακινήτου από το υπουργείο Οικονομίας. Το τζαμί της Καλούτσιανης, σύμφωνα με υπέρθυρη επιγραφή, είναι έργο του Χατζή Αχμέτ Πασά (γιου του Ασλάν Πασά), ο οποίος υπήρξε τοποτηρητής στα Γιάννενα (1720-1732). Το τζαμί κατασκευάστηκε στη θέση παλαιότερου του 15ου αι., το οποίο ήταν χώρος προσευχής, χωρίς μιναρέ, και είναι ένα από τα λίγα τζαμιά που σώζονται στην πόλη και που συνδέουν τα Γιάννενα με το οθωμανικό τους παρελθόν.