Καθώς η φετινή ανασκαφική περίοδος στη θέση Κλήμονας, στον Άγιο Τύχωνα της επαρχίας Λεμεσού φτάνει στο τέλος της, οι Γάλλοι αρχαιολόγοι που διενεργούν τις ανασκαφές δημοσίευσαν νέα στοιχεία για τον αγροτικό οικισμό της Νεολιθικής περιόδου.

Ο αρχαιότερος αγροτικός οικισμός των νησιών της Μεσογείου

Οι έρευνες του 2011 αποκάλυψαν τα κατάλοιπα ενός εντυπωσιακού, ημι-υπόγειου κυκλικού κτιρίου, διαμέτρου περίπου 10 μέτρων. Το κτίριο παρουσιάζει πολλά κοινά χαρακτηριστικά με τα μεγάλα κοινόχρηστα κτίρια που έχουν βρεθεί σε διάφορα χωριά του β΄ μισού της πρώιμης φάσης της Νεολιθικής περιόδου στις βόρειες περιοχές της Μέσης Ανατολής (προ-κεραμική Νεολιθική Α, 9500-8500 π.Χ.) και που έχουν ερμηνευθεί ως χώροι συνάθροισης και κοινής αποθήκευσης. Λίθινα εργαλεία, κατάλοιπα πανίδας και ραδιοχρονολογήσεις επιβεβαιώνουν ότι το κτίριο στον Κλήμονα χρονολογείται στο πρώτο μισό της 9ης χιλιετηρίδας π.Χ. Επιπλέον, στη θέση εντοπίστηκαν τα κατάλοιπα άλλων μικρότερων κτιρίων και αρχαιολογικά στρώματα.

Πριν από τις ανακαλύψεις αυτές, τα πρωιμότερα γνωστά νεολιθικά χωριά στην Κύπρο χρονολογούνταν μεταξύ 8300-8400 π.Χ. και συνδέονταν με την πρώιμη καλλιέργεια δημητριακών και όσπριων και με την εξημέρωση βοοειδών και αιγών. Τα νέα στοιχεία επιβεβαιώνουν την ανθρώπινη παρουσία στην Κύπρο πριν από την προαναφερθείσα περίοδο. Συγκεκριμένα, οι ανακαλύψεις της γαλλικής αποστολής στη θέση Κλήμονας καταδεικνύει ότι θα υπήρχαν στο νησί μόνιμα εγκατεστημένες ομάδες, που έχουν κοινά χαρακτηριστικά με αυτές της ύστερης προ-κεραμικής Νεολιθικής Α στη Μέση Ανατολή.

Τα νέα στοιχεία

Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιεύτηκαν στις 10 Μαΐου του 2012 από το CNRS, η αποκάλυψη του Κλήμονα, ενός χωριού που χρονολογείται στο 9000 π.Χ., αποδεικνύει ότι ομάδες ανθρώπων ήρθαν στην Κύπρο από τη Μέση Ανατολή λίγο μετά την εμφάνιση της γεωργίας στη δεύτερη, φέρνοντας μαζί τους σιτάρι, αλλά και οικόσιτα ζώα, όπως σκύλους και γάτες. Η μετακίνηση μεγάλων ομάδων ανθρώπων σε τόσο μακρινές αποστάσεις οδηγεί επίσης στο συμπέρασμα ότι οι πληθυσμοί αυτοί είχαν ήδη κατακτήσει τεχνικές ναυσιπλοΐας.

Άρα, οργανωμένες κοινωνίες γεννήθηκαν στην Κύπρο μεταξύ του 9100 και του 8600 π.Χ. Μέσα στο κυκλικό κτίριο που αναφέρθηκε πιο πάνω, οι αρχαιολόγοι βρήκαν αφιερώματα, αλλά και αιχμές βελών από πυριτόλιθο και χάντρες από πράσινο λίθο. Στον οικισμό βρέθηκε εξάλλου μεγάλος αριθμός θραυσμάτων αντικειμένων από πυριτόλιθο, λίθινα εργαλεία και κοσμήματα από όστρακα.

Αναλύσεις των σκελετικών καταλοίπων που βρέθηκαν στη θέση δείχνουν ότι το κρέας που κατανάλωναν οι γεωργοί αυτοί προερχόταν από το κυνήγι ενός μικρόσωμου είδους αγριόχοιρου της Κύπρου (που ήταν και το μοναδικό μεγάλο θήραμα του νησιού εκείνη την περίοδο), και ότι μικρά οικόσιτα ζώα, όπως σκύλοι και γάτες, ήρθαν στο νησί μαζί με τους «μετανάστες» γεωργούς από την κοντινή ήπειρο.

Η φετινή ανασκαφική περίοδος στη θέση του Κλήμονα θα λήξει στα τέλη Μαΐου. Νέες ανασκαφές θα γίνουν το 2013. Οι έρευνες χρηματοδοτούνται από τους εξής φορείς: CNRS, το European LeCHE project, το Muséum National d’Histoire Naturelle (French National Museum of Natural History, MNHN), το INRAP, το Γαλλικό Υπουργείο Εξωτερικών και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων και τη Γαλλική Σχολή Αθηνών.