Στο Landesmuseum für Vorgeschichte της γερμανικής πόλης Halle άνοιξε τις πύλες της στις 9 Δεκεμβρίου η μεγαλύτερη έκθεση για την Πομπηία των τελευταίων χρόνων. Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 8 Ιουνίου 2012. Σε μια έκταση 1.300 τετρ. μ. παρουσιάζονται 600 εκθέματα. Ο πρωτότυπος σχεδιασμός της έκθεσης προσφέρει μια νέα ματιά των αρχαιολογικών θέσεων στους πρόποδες του Βεζουβίου.

Με τίτλο «Pompeji, Nola, Herculaneum – Katastrophen am Vesuv» (Πομπηία, Νόλα, Ερκουλάνεουμ – Καταστροφές στο Βεζούβιο), η έκθεση παρουσιάζει μια άλλη άποψη της περιοχής όπου τον 18ο αιώνα άρχισαν οι πρώτες συστηματικές ανασκαφές και η αρχαιολογία καθιερώθηκε ως επιστήμη, διευρύνοντας τη θεματολογία προηγούμενων αντίστοιχων εκθέσεων.

Η έκθεση στη Halle διερευνά διαχρονικά τις φυσικές καταστροφές στην ευρύτερη περιοχή του Βεζουβίου, όπως για παράδειγμα την έκρηξη του ηφαιστείου που έθαψε το 1900 π.Χ. το χωριό Νόλα της Εποχής του Χαλκού. Οι κάτοικοί του πρόλαβαν να εγκαταλείψουν το χωριό, και κατά τη διαφυγή τους τα ίχνη των ποδιών τους έμειναν αποτυπωμένα στο έδαφος. Αυτές τις πατημασιές μπορεί να δει ο επισκέπτης της έκθεσης στη Halle σήμερα, περίπου 4.000 χρόνια μετά.

Το γεγονός ότι η περιοχή στον Κόλπο της Νάπολης απειλείται ακόμη και σήμερα από το ενδεχόμενο μιας φυσικής καταστροφής είναι μια πτυχή που επίσης θεματοποιείται στην έκθεση. Η κεντρική εγκατάσταση στο αίθριο του μουσείου διερευνά το ερώτημα του τι θα έβρισκε άραγε ο αρχαιολόγος του μέλλοντος μετά από μία σύγχρονη έκρηξη του Βεζουβίου. Ευρήματα από την αρχαιότητα αντιπαραβάλλονται με σύγχρονα αντικείμενα, όπως π.χ. οι περικνημίδες ενός μονομάχου με εκείνες που φορούν οι παίκτες της ποδοσφαιρικής ομάδας ΣΣΚ Νάπολι. Στο αίθριο της έκθεσης, όμως, βρίσκεται και ένας εξαιρετικός χώρος συμποσίου από το Μορέτζινε. Οι αυθεντικοί, κόκκινοι τοίχοι, που για τελευταία φορά θα μπορεί να θαυμάσει κανείς εκτός της ιταλικής επικράτειας, φέρουν παράσταση του Απόλλωνα και των Μουσών. Η σημασία που είχαν τα συμπόσια για τους αρχαίους Ρωμαίους διασαφηνίζεται με τη βοήθεια διαφόρων εκθεμάτων και τοιχογραφιών. Πάνω από όλα αυτά, δεσπόζει στην οροφή του αιθρίου μια προβολή του ηφαιστείου.

Πρεμιέρες και τελευταίες… παραστάσεις

Αναπαραστάσεις χώρων, γλυπτά και κάθε είδους καθημερινά αντικείμενα ξαναζωντανεύουν τις πόλεις στους πρόποδες του Βεζουβίου. Εντυπωσιακά εκθέματα όπως είναι ο ένας από τους διάσημους χάλκινους δρομείς από τη Βίλα των Παπύρων του Ερκουλάνεουμ βρίσκονται πλάι σε αντικείμενα που ήρθαν στο φως στο πρόσφατο παρελθόν και για πρώτη φορά παρουσιάζονται έξω από την Ιταλία, όπως οι πάπυροι της ιδιωτικής βιβλιοθήκης του Lucius Calpurnius Piso, πεθερού του Ιουλίου Καίσαρα, που πιθανότατα περιέχουν αποσπάσματα του αρχαίου Έλληνα φιλοσόφου Φιλόδημου.

Μεγάλο μέρος της έκθεσης έχει αφιερωθεί στην καθημερινή ζωή της Πομπηίας. Στο επίκεντρο αυτού του τμήματος, έχει τοποθετηθεί ένα πλήρες «νοικοκυριό», όπως αποκαλύφθηκε στην Πομπηία, και όπως δεν έχει ποτέ ξανά παρουσιαστεί εκτός Ιταλίας: Πρόκειται για την Οικία του Μενάνδρου. Εδώ παρουσιάζονται από αμφορείς μέχρι έπιπλα, αργυρά σκεύη και κοσμήματα που βρέθηκαν στο υπόγειο του σπιτιού.

Στον όροφο της έκθεσης, συναντάμε χάλκινα αγάλματα του Απόλλωνα και διαφόρων ζώων, που τελούσαν ταυτόχρονα χρέη υδρορροών , αλλά και τις αυθεντικές τοιχογραφίες από το triclinium της Οικίας του Χρυσού Περιβραχιόνιου. Πρόκειται για μία από τις ωραιότερες σωζόμενες νωπογραφίες από την Πομπηία: Ένας ολάνθιστος κήπος με πουλιά και κρήνες είχε μεταφερθεί με μοναδικό τρόπο στον τοίχο ενός δωματίου απ’ όπου μπορούσε κανείς στην αρχαιότητα να απολαύσει τη θέα του πραγματικού κήπου της οικίας. Πλάι σε αυτή την εικόνα ζωής και ομορφιάς αντιπαραβάλλονται τα γύψινα ομοιώματα των νεκρών, με τους οποίους έχει άρρηκτα συνδεθεί η εικόνα της Πομπηίας. Στην οικία του Χρυσού Περιβραχιόνιου βρέθηκαν ένας άνδρας, μια γυναίκα και δύο παιδιά, θύματα της έκρηξης του ηφαιστείου που δεν πρόλαβαν να φύγουν εγκαίρως – προφανώς οι εύποροι ένοικοι του σπιτιού, όπως συμπεραίνουμε από το χρυσό περιβραχιόνιο, βάρους 600 γρ, που βρέθηκε στο χέρι της γυναίκας και το οποίο επίσης εκτίθεται στη Halle.