Είναι από τα πλέον διάσημα έργα στην Ιστορία της Τέχνης και ένα από τα ελάχιστα που ολοκλήρωσε ο Λεονάρντο ντα Βίντσι. Στους έξι αιώνες που πέρασαν από τη γέννηση του «Μυστικού Δείπνου» στην τράπεζα (χώρο εστίασης) της Μονής Santa Maria Delle Grazie στο Μιλάνο, ο Ιησούς έχασε τα πόδια του για να ανοιχθεί μια πόρτα. Γάλλοι στρατιώτες τον πετροβόλησαν και έβγαλαν τα μάτια των Αποστόλων όταν ο χώρος μετατράπηκε σε οπλοστάσιο. Μερικά χρόνια αργότερα «συγκατοίκησε» με κρατουμένους διότι η αίθουσα μετατράπηκε σε φυλακή. Στον Β′ Παγκόσμιο Πόλεμο, δε, κινδύνευσε σοβαρά όταν η μονή βομβαρδίστηκε. Και τις τελευταίες δεκαετίες «χτυπήθηκε» βαριά από την ατμοσφαιρική ρύπανση.

Μια πατέντα τόσο μικρή που χωράει στην παλάμη μας και που μέχρι σήμερα καλούνταν να σώσει ανθρώπινες ζωές —καθώς μετράει τους μικροοργανισμούς που απειλούν την υγεία μας, εντοπίζοντας ακόμη και τα σημεία που κατοικούν στον οργανισμό μας— με την υπογραφή του Έλληνα καθηγητή στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας και κάτοχο της έδρας Fred Champion στο Τμήμα Πολιτικών και Περιβαλλοντολόγων Μηχανικών Κωνσταντίνου Σιούτα αποκαλύπτει τους κρυμμένους εχθρούς που απειλούν το αριστούργημα του σπουδαίου δημιουργού της Αναγέννησης και δείχνει τον δρόμο στους επιστήμονες για την εξολόθρευσή τους.

«Το Μιλάνο είναι από τις πιο μολυσμένες πόλεις στην Ευρώπη», λέει στα «ΝΕΑ» ο πολιτικός μηχανικός με ειδίκευση σε περιβαλλοντικά ζητήματα από τη Θεσσαλονίκη, ο οποίος έχει σπουδάσει στο Πολυτεχνείο της γενέτειράς του, στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα και το Χάρβαρντ. «Η μόλυνση προέρχεται κυρίως από τα αυτοκίνητα, από την καύση ξύλων, πετρελαίου θέρμανσης και από το γεγονός ότι οι Άλπεις δημιουργούν ένα… τείχος το οποίο δεν επιτρέπει τη διαφυγή των σωματιδίων».

Οι ουρές που δημιουργούνται έξω από τη Santa Maria Delle Grazie είναι τεράστιες και η αναμονή για ένα εισιτήριο μπορεί να φτάνει και εβδομάδες, διότι οι Αρχές επιτρέπουν την είσοδο σε μικρές ομάδες επισκεπτών για λίγα λεπτά, ενώ φιλτράρουν τον αέρα ώστε να μην «πληγώνει» την περίφημη τοιχογραφία που καλύπτει 40,5 τ.μ. — την πρώτη στην Ιστορία της Τέχνης που απεικονίζει τους Αποστόλους να αντιδρούν ο καθένας με διαφορετικό τρόπο στην αποκάλυψη του Ιησού ότι κάποιος θα τον προδώσει.

«Τα αποτελέσματα είναι εξαιρετικά. Υπάρχει μείωση έως και 90% της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στον χώρο. Παρ’ όλα αυτά όμως, υπάρχουν μικροσωματίδια που εξακολουθούν να εισβάλλουν και τα οποία παραμένουν αόρατα. Εμείς καταφέραμε να βρούμε τη σύστασή τους και να εντοπίσουμε τις πηγές τους», διευκρινίζει ο Κωνσταντίνος Σιούτας, η έρευνα του οποίου διήρκεσε έναν χρόνο και τα αποτελέσματά της θα παρουσιαστούν εντός του Δεκεμβρίου στο Μιλάνο.

Με τις ειδικές συσκευές —οι οποίες είναι αθόρυβες, λειτουργούν με μπαταρία και μετρούν με ακρίβεια— η ομάδα του καθηγητή Κ. Σιούτα κατάφερε να εντοπίσει τους επικίνδυνους μικροοργανισμούς στη σκόνη των παπουτσιών, στις πτητικές ουσίες που περιέχονται στα καθαριστικά προϊόντα και σε εκείνα που χρησιμοποιούμε για το δέρμα μας (κρέμες, αποσμητικά), ενώ απειλή για την τοιχογραφία αποτελεί και η ανάμειξη λιπιδίων του δέρματος με σκόνη.

Τρόποι για να μειωθούν οι «επιθέσεις» στον Μυστικό Δείπνο υπάρχουν, όπως λέει ο καθηγητής, ωστόσο για να επιτευχθούν οι ιδανικές συνθήκες για την τοιχογραφία θα πρέπει να μειωθούν οι συγκεντρώσεις σωματιδίων στο Μιλάνο στο ένα πέμπτο των σημερινών επιπέδων. «Ίσως και η οικονομική κρίση να βοηθήσει, καθώς ο κόσμος οδηγεί τώρα λιγότερο», καταλήγει ο Κωνσταντίνος Σιούτας.