Είκοσι επτά ολόκληρα χρόνια έχουν περάσει από τότε που η Εκκλησία του Αγίου Θεμωνιανού ή Ευφημιανού, στο χωριό Λύση της επαρχίας Αμμοχώστου έπεσε θύμα αρχαιοκάπηλων που βεβήλωσαν τον ιερό χώρο.

Το 1984, οι τοιχογραφίες της εκκλησίας, που χρονολογούνται στον 13ο και 14ο αιώνα, αποτοιχίστηκαν βίαια και διασπάστηκαν σε μικρότερα τμήματα. Την ίδια χρονιά, οι τοιχογραφίες που απεικόνιζαν το Χριστό Παντοκράτορα και την Παρθένο με τους Αρχαγγέλους, βρέθηκαν στα χέρια ενός Τούρκου έμπορου αρχαιοτήτων. Το Τμήμα Αρχαιοτήτων της Κύπρου απέδειξε ότι προέρχονταν από την εκκλησία στη Λύση και μετά από χρονοβόρες διαπραγματεύσεις συμφωνήθηκε ότι ανήκουν στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Κύπρου.

Τελικά, τις τοιχογραφίες αγόρασε η κα Dominique de Menil, από το Ίδρυμα Μενίλ (Menil Foundation) στο Χιούστον του Τέξας, για λογαριασμό όμως της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου. Η συμφωνία προέβλεπε ότι η συντήρηση και η αποκατάστασή τους θα ήταν ευθύνη του Ιδρύματος και ότι θα επέστρεφαν στην Κύπρο μετά από παραμονή 20 χρόνων στο Χιούστον.

Το Ίδρυμα προχώρησε στην ανέγερση ενός παρεκκλησίου-μουσείου, στο οποίο τοποθετήθηκαν οι τοιχογραφίες μετά τη συντήρησή τους και το οποίο άνοιξε τις πύλες του για το κοινό το 1997. Από τότε, εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι έχουν δει τις τοιχογραφίες και έχουν βιώσει το μεγαλείο της Κυπριακής Βυζαντινής Τέχνης και θρησκείας.

Η περίοδος δανεισμού όμως ολοκληρώνεται επίσημα τον Φεβρουάριο του 2012 και σύμφωνα με ανακοίνωση του Ιδρύματος Μενίλ, φαίνεται πως έχει ανοίξει ο δρόμος για την επιστροφή τους στην Κύπρο.