Μια «συσκευή» που θερμαίνει ή παγώνει αφεψήματα, χρησιμοποιώντας κάρβουνο και χιόνι αντίστοιχα, ένας λέβητας που ζεσταίνει το νερό για το λουτρό και ένα σύστημα ενδοδαπέδιας θέρμανσης: Όλα αυτά μπορεί να ακούγονται σαν εφευρέσεις της σύγχρονης κατοικίας, αλλά οι Ρωμαίοι φαίνεται πως τα απολάμβαναν πολύ πριν από εμάς.

Ενώ 2.000 χρόνια μας χωρίζουν από τον ρωμαϊκό πολιτισμό, μια ρωμαϊκή βίλα του 1ου αι. μ.Χ. από την Πομπηία, η οποία παρουσιάζεται στο Μουσείο Mallol του Παρισιού, διαθέτει αυτές τις τεχνολογικές καινοτομίες και άλλες, όπως και τέχνη υψηλής αισθητικής.

Περισσότερους από 200 θησαυρούς και τέχνεργα δάνεισε η Ιταλία στο Μουσείο Mallol στο Παρίσι, στο πλαίσιο ενός γαλλο-ιταλικού εγχειρήματος. Σκοπός των διοργανωτών είναι να επιστήσουν την προσοχή στους κινδύνους που διατρέχουν η Πομπηία και το Herculaneum.

Λίγους μήνες πριν, ένα μεγάλο κτίριο στην Πομπηία κατέρρευσε, ύστερα από σφοδρή νεροποντή. Οι ιθύνοντες αναζητούν απεγνωσμένα χρηματοδότες για τη συντήρηση της θέσης, ενώ απειλείται ο ίδιος ο τίτλος της ως μνημείου της παγκόσμιας κληρονομιάς.

Τα έργα που έχουν δανειστεί στο Μουσείο Mallol συμπεριλαμβάνουν νωπογραφίες και γλυπτά που πιθανότατα βρίσκονταν στο triclinium (τραπεζαρία), την culina (κουζίνα) και το balneum (λουτρό), όπως και σε άλλα δωμάτια της κατοικίας κάποιου εύπορου γαιοκτήμονα, δικαστή ή εμπόρου.

Εκείνο όμως που «ζωντανεύει» τη βίλα στα μάτια των θεατών είναι τα αντικείμενα καθημερινής χρήσης: όργανα ξέσεως για μετά το μπάνιο και φιαλίδια με αρωματικά έλαια για τα μαλλιά, αλλά και ρούχα είναι τα εκθέματα που έχουν τοποθετηθεί κοντά σε μία μπρούντζινη μπανιέρα, με σκοπό να δημιουργηθεί η εντύπωση πως κάποιος, ο ιδιοκτήτης του σπιτιού κάποιος άλλος ένοικός του, ετοιμάζεται να υποδεχτεί τους καλεσμένους του. Λεπτοκαμωμένα αργυρά φλιτζανάκια, χάλκινα οβελίδια και κουτάλια για να αφαιρούν τα κελύφη από τα όστρακα μαζί με άλλα αντικείμενα όπως ένα κόσκινο υποδηλώνουν πως πρόκειται να παρατεθεί ένα πολυτελές γεύμα. Όλα αυτά όχι μόνο φέρνουν στο νου του θεατή μια domus pompeiana (οικία της Πομπηίας), αλλά του δίνουν την αίσθηση ότι ο οικοδεσπότης βρισκόταν εκεί μέχρι πριν από λίγο.

Η έκθεση αυτή είναι πολύ σημαντική, καθώς ελάχιστες ιδιωτικές οικίες έχουν διασωθεί από τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, σε σύγκριση με τα πολλά δημόσια κτίρια που έχουμε. Και τα αντικείμενα είναι κομμάτια πραγματικής «χλιδής», σύμφωνα με τον Stefano De Caro, έναν από τους διοργανωτές της έκθεσης.

Τα εκθέματα περιλαμβάνουν τοιχογραφίες που παριστάνουν τον Διόνυσο και άλλους θεούς, οι οποίες καλύπτουν απ’ άκρη σ’ άκρη τον τοίχο ενός δωματίου, του tablinus (γραφείο). Τα πιο εντυπωσιακά αντικείμενα είναι ένα αγγείο που έχει σχήμα γυναικείας κεφαλής και ορισμένα κοσμήματα με σχέδια που θα μπορούσαν να είναι σύγχρονα.

Η έκθεση αποτυπώνει επίσης την ελευθεριάζουσα προσέγγιση των Ρωμαίων σε ό,τι αφορούσε τον έρωτα. Αυτές οι ιδιωτικές κατοικίες πιστεύεται πως διέθεταν έναν χώρο όπου οι σκλάβοι εκπορνεύονταν – κι αυτό ήταν μια πηγή εσόδων για τον ιδιοκτήτη του σπιτιού. Τη στάση των Ρωμαίων απέναντι στο θέμα μαρτυρεί εξάλλου και ένα άγαλμα του Πρίαπου, του θεού που προστατεύει τους κήπους, ενώ ο υπερμεγέθης φαλλός του θεωρούνταν ένα αποτροπαϊκό σύμβολο ενάντια στο «κακό μάτι».

Η έκθεση αναφέρεται, τέλος, στην τραγωδία που αντιμετώπισαν οι ένοικοι μιας τέτοιας κατοικίας της Πομπηίας: τα απανθρακωμένα κατάλοιπα ενός σκύλου, ο οποίος «απαθανατίστηκε» τη στιγμή που εναγωνίως προσπαθούσε να διαφύγει από την ηφαιστειακή λάβα.

Η έκθεση «Pompeii – A Way of Life» (Πομπηία – Ένας τρόπος ζωής) άνοιξε τις πύλες της την Τετάρτη στο Μουσείο Mallol. Η έκθεση πραγματοποιείται με τη συνεργασία του Italian Ministry for Cultural Heritage και του Archeological Heritage of Naples and Pompeii. Θα διαρκέσει έως τις 12 Φεβρουαρίου του 2011.