Τα κατάλοιπα ενός εντυπωσιακού, ημιυπόγειου κυκλικού κτιρίου, διαμέτρου περίπου 10 μέτρων, έχει φέρει στο φως η ανασκαφική έρευνα στη θέση «Κλήμονας» στον Άγιο Τύχωνα της επαρχίας Λεμεσού.

Οι έρευνες διεξήχθησαν από τη Γαλλική Αρχαιολογική Αποστολή υπό τη διεύθυνση των Jean Guilaine (Collège de France), François Briois (EHESS) και Jean-Denis Vigne (CNRS-Muséum national d’Histoire naturelle).

Σύμφωνα με ανακοίνωση του κυπριακού Τμήματος Αρχαιοτήτων, το κτίριο παρουσιάζει πολλά κοινά χαρακτηριστικά με τα μεγάλα κοινόχρηστα κτίρια που έχουν βρεθεί σε διάφορα χωριά του δεύτερου μισού της πρώιμης φάσης της νεολιθικής περιόδου, στις βόρειες περιοχές της Μέσης Ανατολής (προ-κεραμική Νεολιθική Α’: 9500-8500 π.Χ.) και έχουν ερμηνευθεί ως χώροι συνάθροισης και κοινής αποθήκευσης.

Λίθινα εργαλεία, κατάλοιπα πανίδας και ραδιοχρονολογήσεις επιβεβαιώνουν ότι το κτίριο στον «Κλήμονα» χρονολογείται στο πρώτο μισό της 9ης χιλιετηρίδας π.Χ.

Επιπλέον, στη θέση έχουν εντοπιστεί τα κατάλοιπα άλλων μικρότερων κτιρίων και αρχαιολογικά στρώματα που περιλαμβάνουν κατάλοιπα εστιών, τα περισσότερα από τα οποία δεν έχουν ακόμη ανασκαφεί.

Μέχρι στιγμής, τα πρωιμότερα γνωστά νεολιθικά χωριά στην Κύπρο χρονολογούνται μεταξύ 8300-8400 π.Χ. και έχουν συνδεθεί με την πρώιμη καλλιέργεια δημητριακών και οσπρίων και με την εξημέρωση βοοειδών και αιγών.

Αρχαιολόγοι έχουν πρόσφατα ανακαλύψει στοιχεία που επιβεβαιώνουν την ανθρώπινη παρουσία στην Κύπρο πριν από την προαναφερθείσα περίοδο, παρόλο που λίγα πράγματα γνωρίζουμε για τον τρόπο που ζούσαν οι ομάδες αυτές.

Οι πρόσφατες ανακαλύψεις της Γαλλικής Αποστολής στη θέση «Κλήμονας» καταδεικνύουν ότι θα υπήρχαν στο νησί μόνιμα εγκατεστημένες ομάδες που έχουν κοινά χαρακτηριστικά με αυτές της ύστερης προ-κεραμικής Νεολιθικής Α’ στη Μέση Ανατολή.

Οι μελλοντικές έρευνες αναμένεται να δώσουν περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την οργάνωση των εγκαταστάσεων και τον τρόπο ζωής (γεωργικές δραστηριότητες, έλεγχος ζώων) των πρωιμότερων αυτών κατοίκων της Κύπρου.