«Θεός φυλάξοι τα μουσεία μας» προσεύχονται κάθε βράδυ οι αρχαιολόγοι, όσοι έχουν την υπευθυνότητα μουσείων και αρχαιολογικών χώρων σε όλη τη χώρα και αντιμετωπίζουν το πρόβλημα έλλειψης προσωπικού ασφαλείας από την Ακρόπολη μέχρι τον πιο μακρινό περιφραγμένο αρχαιολογικό χώρο. Οι αρχαιοφύλακες, ιδίως οι νυχτερινοί, ήταν τα τελευταία χρόνια πολύ λιγότεροι από τους αναγκαίους. Τώρα, όμως, η κατάσταση έχει επιδεινωθεί εξαιτίας της οικονομικής κρίσης και της δυσκολίας πρόσληψης προσωπικού, λένε παλιά στελέχη του υπουργείου Πολιτισμού.

«Όσο δεν έχουμε νυχτοφύλακες -κι εκείνη τη βραδιά, όπως κάθε βραδιά υπήρχε μόνο ένας στο μουσείο-, θα βλέπουμε τα αρχαία να κάνουν φτερά κι εμείς άβουλοι και μοιραίοι θα διαπιστώνουμε με έκπληξη το δυσάρεστο γεγονός». Αυτές είναι οι δηλώσεις εργαζομένων στον αρχαιολογικό χώρο της Ελευσίνας μετά τη δημοσιοποίηση της πρόσφατης κλοπής 60 αρχαίων αντικειμένων από την «οικία Τραυλού» , το σπίτι της παλιάς ανασκαφής.

Η τελευταία μεγάλη κλοπή από μουσείο σημειώθηκε τον Αύγουστο του 1992 στο Μουσείο Τεγέας. Τα είκοσι τελευταία χρόνια όμως, μεγάλες κλοπές από μουσεία και αρχαιολογικές αποθήκες δεν είχαμε. Τους επίδοξους αρχαιοκάπηλους ίσως, απέτρεψαν τα εξελιγμένα συστήματα ασφαλείας, που τοποθετήθηκαν στα περισσότερα παλιά μουσεία και στις αφύλακτες αρχαιολογικές αποθήκες, όπως επίσης η εγκατάσταση του Κέντρου Λήψης Σημάτων, ενός δικτύου που λαμβάνει το σήμα όταν χτυπάει συναγερμός και ειδοποιεί την Αστυνομία. Ποιος συναγερμός απέτρεψε, όμως, την αφαίρεση ενός ολόκληρου κιονόκρανου τον Σεπτέμβριο του 2009 μέσα από τον αρχαιολογικό χώρο της Ολυμπίας; Και τότε είχε διαταχθεί ΕΔΕ, αλλά το κιονόκρανο ακόμη αναζητείται…

Εξάλλου, το πιο πρόσφατο παράδειγμα κλοπής αρχαίου, μέσα από τα χέρια των αρχαιολόγων αυτή τη φορά, σημειώθηκε τον Φεβρουάριο από ανασκαφή στην ταφική πομπική οδό της αρχαίας Αμβρακίας. Τους έκλεψαν μια επιτύμβια στήλη που μόλις είχε αποκαλυφθεί και την επομένη θα μεταφερόταν στο κοντινότερο μουσείο. Στην Ελευσίνα νυχτοφύλακας δεν υπήρχε για να διαταχθεί εις βάρος του ΕΔΕ. Η ένορκη διοικητική εξέταση που διενεργείται στρέφεται κατά πάντων, ακόμη και για τον τρόπο με τον οποίο λειτούργησε εκείνο το βράδυ το Κέντρο Λήψης Σημάτων.

«Κάποτε από τους συνολικά 4.500 υπαλλήλους του υπουργείου Πολιτισμού οι 2.500 ήταν αρχαιοφύλακες. Τώρα από τους 9.500 εργαζομένους στο ΥΠΠΟΤ μόνο οι 1.500 εργάζονται στη φύλαξη των αρχαίων», μας λέει ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Υπαλλήλων Φύλαξης Αρχαιοτήτων (ΠΕΥΦΑ), Γιάννης Μαυρικόπουλος. Υποστηρίζει πως οι ανάγκες σε φυλακτικό προσωπικό είναι τριπλάσιες από τον αριθμό των υπηρετούντων σήμερα. Από την άλλη πλευρά, οι αρχαιοφύλακες αναγκάζονται να αναλαμβάνουν άλλες ασχολίες. Καθώς οι χώροι είναι γεμάτοι σκουπίδια, «αναγκάζονται οι φύλακες να τους καθαρίζουν για να μη γίνουμε ρεζίλι στους ξένους» ελλείψει καθαριστών.

Αυτό το καλοκαίρι για πρώτη φορά θα δούμε το μεγαλύτερο μουσείο της χώρας, το Εθνικό Αρχαιολογικό, να μένει ερμητικά κλειστό μετά τις 3 μ.μ. ελλείψει φυλακτικού προσωπικού. Κλειστά θα βρουν οι τουρίστες και όλα τα κάστρα που η περιήγησή τους ενδείκνυται σε χαμηλότερες θερμοκρασίες. Από την άλλη πλευρά, το Σούνιο, η αρχαία Μεσσήνη και το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης θα είναι ανοικτά μέχρι τις 8.30 το βράδυ. Η Ακρόπολη εντάσσεται επίσης στο θερινό ωράριο, μετά και την επιλογή 100 νέων εποχικών υπαλλήλων (από τους 1.500 που υπέβαλαν αίτηση).

Η τουριστική περίοδος έχει αρχίσει ήδη από το Πάσχα κι ακόμη να ανοίξουν το απόγευμα οι μεγάλοι αρχαιολογικοί χώροι και τα μουσεία. «Ενώ ζητήσαμε 2.500 φύλακες για τις ανάγκες της τρέχουσας τουριστικής περιόδου, το υπουργείο Οικονομικών ενέκρινε μόνο 1.000. Θα επιλεγούν μέσω ΑΣΕΠ, που σημαίνει επιπλέον καθυστέρηση για το άνοιγμα των χώρων. Τις τελευταίες μέρες προσελήφθησαν 200 ημερήσιοι φύλακες και 40 νυχτοφύλακες, αλλά τα κενά είναι μεγάλα, με αποτέλεσμα π.χ. στην Καβάλα να κάνουν διοικητικοί υπάλληλοι βάρδιες για τη φύλαξη του μουσείου, όπως επίσης των Φιλίππων και της Αμφίπολης».

Το περίεργο είναι πως ενώ η κυβέρνηση ευελπιστεί να ανακάμψουν τα οικονομικά της χώρας από την αύξηση του τουρισμού, που αναμένεται λόγω των γεγονότων στη βόρεια Αφρική, δεν επισπεύδει την εφαρμογή του θερινού ωραρίου. Έτσι, την προηγούμενη εβδομάδα, οι τουριστικοί πράκτορες αναγκάστηκαν από τη Γενική Πανελλαδική Ομοσπονδία Επιχειρήσεων Τουρισμού να απευθύνουν έκκληση στον υπουργό Πολιτισμού και Τουρισμού Παύλο Γερουλάνο να ξεκινήσει άμεσα το θερινό ωράριο στα μουσεία και τους αρχαιολογικούς χώρους στο σύνολο της επικράτειας.

Πηγή: Ν. Κοντράρου Ρασσιά, Ελευθεροτυπία, 06/05/11

Ζ.Ξ.