Δεν πλήττονται από τις λιμενικές εγκαταστάσεις της εταιρείας «ΔΙΑΒΙΠΕΘΙΒ ΑΕ» τα αρχαία, ενάλια και χερσαία που έχουν βρεθεί στον μυχό του όρμου Νούσας στη Θίσβη Βοιωτίας, απεφάνθη μετά από μία πρωτοφανή συνεδριάση διάρκειας οκτώ ωρών, το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ).
Το «λιμάνι της αγωνίας», όπως θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ο όρμος λόγω του ιστορικού του, έχει απασχολήσει πολλές φορές το Συμβούλιο. Το 1988 ήρθε για πρώτη φορά η αίτηση της τότε ιδιοκτήτριας εταιρείας ΕΤΒΑ, για τη δημιουργία τριών κρηπιδωμάτων στον κόλπο. Η υπουργική απόφαση του 1988 δεχόταν τη δημιουργία των δύο εκ των τριών κρηπιδωμάτων (με τη δυνατότητα να κατασκευαστεί και τρίτο ανάμεσα στα δύο), εξαιρώντας το κρηπίδωμα που βρισκόταν στον μυχό του όρμου λόγω της εύρεσης αρχαιοτήτων.
Αμέσως μετά ακολουθεί ένα τοπογραφικό της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων με την περιοχή που εξαιρείται από τις λιμενικές εγκαταστάσεις λόγω της εύρεσης αρχαίων, που δηλώνουν την ύπαρξη λιμανιού του 5ου / 4ου αιώνα π.Χ., καθώς και άλλων μεταγενέστερων μνημείων. Συγκεκριμένα, μετά από υποβρύχια και χερσαία έρευνα, που χρηματοδότησε η εταιρεία, βρέθηκαν τείχη των κλασικών αλλά και ύστερων παλαιοχριστιανικών χρόνων, ένας τάφος του 4ου/5ου αιώνα μ.Χ., ένα παρατηρητήριο φτιαγμένο σε φυσική κοιλότητα με λαξευμένα σκαλιά, ένας αναλημματικός τοίχος που πιθανότατα στήριζε τον αρχαίο δρόμο προς τη Θίσβη, λαξεύματα της κλασικής εποχής στους βράχους που υποδηλώνουν την ύπαρξη νεωρίων, ενώ στον βυθό εντοπίστηκαν αγγεία διαφόρων εποχών, καθώς και περίπου 10 λιθοσωροί, που δημιουργήθηκαν από τα έρματα των πλοίων (τα βάρη δηλαδή που τοποθετούνταν πάνω στα πλοία για ευστάθεια) και οι οποίοι περιείχαν εκτός από λίθους και τμήματα κεραμικής.
Στη συνέχεια όμως, η εταιρεία κατασκευάζει τρία κρηπιδώματα, με το τρίτο να βρίσκεται κοντά στην περιοχή με τα αρχαία, αλλά εκτός της οριοθετημένης περιοχής. Μάλιστα, σύμφωνα με τα στοιχεία που ήρθαν στη συνεδρίαση του ΚΑΣ την Τρίτη 3 Μαΐου 2011, το κρηπίδωμα κατασκευάστηκε 20 μ. πιο μακριά από τα όρια αυτής της περιοχής. Γιατί όμως να γίνει το τρίτο κρηπίδωμα κοντά στον μυχό του όρμου και στα αρχαία, και όχι εκεί που όριζε η υπουργική απόφαση του 1988, δηλαδή ανάμεσα στα άλλα δύο; Αυτό ήταν ένα από τα σημεία που απασχόλησαν τα μέλη του Συμβουλίου, τα οποία επικεντρώθηκαν ιδιαίτερα στο εάν τα αρχαία της περιοχής απειλούνται από το επίμαχο κρηπίδωμα ή όχι.
Κατά πλειοψηφία, λοιπόν, τα μέλη έκριναν ότι τα μνημεία δεν έχουν υποστεί βλάβη, καθώς οι λιμενικές εγκαταστάσεις βρίσκονται έξω από τον χώρο που έθεσε υπό την προστασία του το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού, ενώ οι λιθοσωροί που βρέθηκαν κατά την κατασκευή του κρηπιδώματος, καταχώθηκαν μετά την πλήρη καταγραφή των στοιχείων. Επιπλέον, έγιναν παρατηρήσεις για τη γύρω περιοχή -προτάθηκε προς τους εκπροσώπους της εταιρείας να την αποκαταστήσουν και να τη φυτέψουν-, καθώς και για την ατραπό, τον αρχαίο δρόμο, που συνδέει τη Θίσβη με τον όρμο, τη μοναδική πρόσβαση προς το λιμανάκι, όπου σύμφωνα με τις μαρτυρίες αποβιβάστηκε ο Παυσανίας για να επισκεφτεί τη βοιωτική πόλη.
Ωστόσο, η όλη ιστορία έχει διχάσει τον πληθυσμό. Εργαζόμενοι στην εταιρεία, κάτοικοι της περιοχής και τοπικοί παράγοντες, που παραβρέθηκαν στη συνεδρίαση, ήταν υπέρ της συνέχισης της λειτουργίας του έργου με το σκεπτικό ότι δίνει ζωή και δουλειά στον τόπο. Από την άλλη πλευρά, οικολόγοι, νυν και πρώην δημοτικές αρχές, σύμβουλοι και εκπρόσωποι της αντιπολίτευσης, τάσσονται κατά του κρηπιδώματος υποστηρίζοντας μεταξύ άλλων ότι «Στόχος είναι να γίνει ένα βιομηχανικό γκέτο χωρίς πρόσβαση» και «ο σχεδιασμός της εταιρείας είναι να γίνει ένα μεγάλο διαμετακομιστικό λιμάνι, με τεράστιο κίνδυνο για την περιοχή». Σε μια συνεδρίαση γεμάτη σύγχυση, αγωνία αλλά και μεγάλη ένταση για το μέλλον της περιοχής, που φαίνεται να έχει πλέον διαγραφεί, καθώς αποτελεί-κατά ένα τεράστιο μέρος της- τμήμα της βιομηχανικής ζώνης.
Πού βρίσκονται τα αρχαία όμως μέσα σε όλο αυτό; Αποτελούν τελικά το κέντρο του ενδιαφέροντος ή μια ακόμη αφορμή για παιχνίδια δύναμης μεταξύ των τοπικών παραγόντων; Και τελικά, μήπως η εξασφάλιση των αρχαίων θα έπρεπε να ακολουθηθεί από την αξιοποίησή τους;