Είναι μια από τις μεγαλύτερες εν ζωή φυσιογνωμίες της αρχαιολογίας παγκοσμίως.
Κορυφαίος γνώστης της προϊστορικής αρχαιολογίας της Ευρώπης, με έμφαση στο Αιγαίο, και πρωτοπόρος αρχαιολόγος με ενδιαφέροντα που κυμαίνονται από τη μοριακή γενετική και το DNA μέχρι την προέλευση της πολυμορφίας των γλωσσών, αποτελεί ταυτόχρονα τον κορυφαίο υπέρμαχο της προστασίας της αρχαιολογικής κληρονομιάς.
Πρόκειται για τον Colin Renfrew, τον καθηγητή του Πανεπιστημίου του Cambridge, που έρχεται στην Αθήνα για μια διάλεξη με θέμα αγαπητό τόσο στον ίδιο όσο και σε μας: την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς μέσα από την αμφισβήτηση του διεθνούς εμπορίου αρχαιοτήτων.
Είναι οι συλλέκτες οι πραγματικοί αρχαιοκάπηλοι; Τολμηρό το ερώτημα, ειδικά για έναν ευγενή, προερχόμενο από την πατρίδα του Έλγιν, όπου κάθε πόλη και χωριό διαθέτει από ένα ιδιωτικό ή δημόσιο μουσείο με αρχαιότητες προερχόμενες, αν όχι από νόμιμες ανασκαφές, από τη συλλογή κάποιου «ταξιδιάρη» λόρδου του παρελθόντος. Ο Colin Renfrew όμως υπήρξε πάντα πνεύμα υγιούς αμφισβήτησης διαφόρων φαινομένων στον χώρο της αρχαιολογίας. Ιδρυτικός διευθυντής του McDonald Institute for Archaeological Research, στα πλαίσια του οποίου λειτούργησε από το 1996 μέχρι το 2007 και το Ερευνητικό Κέντρο Παράνομων Αρχαιοτήτων (ΙΑRC), είναι ο κορυφαίος στην καταγραφή, τη μελέτη και τη δημόσια έκφραση απόψεων σχετικά με το τι αποτελεί σωστό και τι λάθος στην διαχείριση της αρχαιολογικής κληρονομιάς.
Έτσι, στην ομιλία του Renfrew στην Αθήνα, αφετηρία αποτελεί η άποψη ότι μετά το 1970, οπότε και υπογράφηκε σύμβαση προστασίας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO, άγνοια των αγοραστών – συλλεκτών και μουσείων – για την προέλευση των αρχαιοτήτων που αγοράζουν δεν είναι δικαιολογημένη. Δεδομένο επίσης στη συζήτηση αποτελούν και τα παραδείγματα επαναπατρισμού αρχαιοτήτων στην Ιταλία και την Ελλάδα. Με βάση τα παραπάνω ξεκινούν ερωτήματα σχετικά τόσο με τον ρόλο των συλλεκτών όσο και σημαντικών μουσείων που προβάλλονται ως «ναοί» της παγκόσμιας κληρονομιάς. Πόσο εύκολο είναι να δοθούν απαντήσεις; Καθόλου. Ο αντικειμενικός όμως και ψύχραιμος λόγος ενός ειδήμονα μπορεί να αποτελέσει από μόνος του μια παρακαταθήκη για διαχείριση τέτοιων θεμάτων στο μέλλον.
Η ομιλία με θέμα “Προστατεύοντας την Πολιτιστική Κληρονομιά: Η Πρόκληση του Διεθνούς Εμπορίου Αρχαιοτήτων” θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 11 Μαΐου και ώρα 19.00 στο πανεπιστημιακό αμφιθέατρο Δρακοπούλου (Πανεπιστημίου 30, Αθήνα) και οργανώνεται από την Πρωτοβουλία για την Ανάδειξη της Πολιτιστικής Κληρονομιάς σε συνεργασία με τον Τομέα Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης του ΕΚΠΑ και την υποστήριξη του Βρετανικού Συμβουλίου.
Σύνταξη, 28/04/11
Ζ.Ξ.
