Ένα αρχαιολογικό παζλ που απασχόλησε τους ειδικούς για 200 χρόνια έλυσαν πρόσφατα στην Ιταλία δύο αρχαιολόγοι από το Πανεπιστήμιο του Reading, ο Peter Kruschwitz και η Virginia Campbell.
Όλα ξεκίνησαν το 1813, όταν στη διάρκεια ερευνών στη Via dei Sepolcri της Πομπηίας, κοντά σε έναν τάφο, ήρθαν στο φως τα τμήματα μιας μαρμάρινης ταφικής επιγραφής. Ο τάφος, που είναι γνωστός ως ο «Τάφος με τη Μαρμάρινη Θύρα», ήταν υπό κατασκευή την εποχή της έκρηξης του Βεζούβιου. Το όνομά του το πήρε από την πόρτα του που ήταν φτιαγμένη από ένα ολόκληρο κομμάτι μαρμάρου, σκαλισμένο έτσι ώστε να θυμίζει τις πτυσσόμενες ξύλινες πόρτες που συναντά κανείς στις οικίες της Πομπηίας. Οι αρχαιολόγοι εκτιμούν ότι η επιγραφή είχε ετοιμαστεί ήδη ώστε να ενσωματωθεί στην πρόσοψη του τάφου, όταν ολοκληρωνόταν η κατασκευή.
Αυτό δεν έγινε ποτέ. Με την έκρηξη του ηφαιστείου, το 79 μ.Χ., η επιγραφή έσπασε σε κομμάτια και θάφτηκε κάτω από τη λάβα.
Τα τμήματα που εντοπίστηκαν αποθηκεύτηκαν στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Νάπολης και αργότερα, με τη συναρμολόγηση έξι θραυσμάτων έγινε εφικτή η ανάγνωση της επιγραφής: «L(ucius) Caltilius L(uci) l(ibertus) Coll(ina tribu) [P]amphilus […]ae uxori […]mo».
Το ενδιαφέρον ήταν ότι ενώ τέσσερα από τα θραύσματα αναφέρονταν στον «Lucius Caltilius Pamphilus, απελεύθερο του Lucius, μέλος της φυλής των Collina», δύο θραύσματα περιείχαν τη λατινική λέξη «uxori», δηλώνοντας μια σύζυγο.
Ο Kruschwitz και η Campbell ξεκίνησαν την έρευνά τους βασιζόμενοι στην αρχική αναφορά της ανασκαφής, σύμφωνα με την οποία η επιγραφή αποτελούνταν από επτά θραύσματα. Άρχισαν λοιπόν να εξετάζουν φωτογραφίες από διάφορα θραύσματα επιγραφών που ήταν αποθηκευμένα στο μουσείο της Νάπολης και κατάφεραν τελικά να εντοπίσουν αυτό που έλειπε. Το θραύσμα, που βρισκόταν στο ίδιο μουσείο αλλά δεν είχε ταυτοποιηθεί ως μέρος της ίδιας επιγραφής, περιείχε μόνο το όνομα μιας γυναίκας, Servilia, και το πρώτο τμήμα μιας φράσης: «Seruiliae […] amico anim [o …].»
Έτσι 2.000 χρόνια μετά τη δημιουργία της επιγραφής και 200 χρόνια μετά τον αρχικό εντοπισμό της, οι αρχαιολόγοι κατάφεραν να ταυτοποιήσουν τη σύζυγο του Lucius Caltilius Pamphilus και να ενώσουν το ζευγάρι και πάλι.
Πηγή: Discovery news, 7/3/2011
B.H.
