Το όνομα του Zahi Hawass είναι λίγο ως πολύ γνωστό σε όσους ασχολούνται με την αρχαιολογία και πασίγνωστο στους αιγυπτιολόγους. Γνωστός στη διεθνή κοινότητα για τις επιτυχημένες προσπάθειές του να επιστραφούν στην Αίγυπτο αρχαιότητες παράνομα μεταφερμένες στο εξωτερικό και τη δραστηριότητά του για την ανάδειξη των αρχαιολογικών δραστηριοτήτων στη χώρα του – διατηρεί αρχαιολογικό ενημερωτικό ιστότοπο με συνεχή ροή σχετικά με την πορεία των αρχαιολογικών ανασκαφών του Ανώτατου Συμβουλίου Αρχαιοτήτων στην Αίγυπτο – , ο δρ Hawass είναι ταυτόχρονα και μια ιδιαίτερα αμφιλεγόμενη προσωπικότητα. Έχει κατηγορηθεί για υπερβολική εγωπάθεια μέσω της σχέσης του με τα media – υπήρξε κεντρική φιγούρα στο αρχαιολογικό «ριάλιτι» Chasing Mummies – καθώς και για άκρατο συγκεντρωτισμό στη διαχείριση των αρχαιοτήτων, καθώς φέρεται να οικειοποιείται ο ίδιος την εργασία άλλων ενώ η είσοδος νέων αρχαιολόγων στο επάγγελμα είναι περισσότερο δύσκολη από όσο επιτρέπει ο ίδιος να φανεί. Παρά τα παραπάνω, η θέση του Hawass στην αιγυπτιακή αρχαιολογία έδειχνε να ανέβαινε συνεχώς. Από Έφορος του αρχαιολογικού χώρου της Γκίζας, πήρε την κορυφαία θέση του Γενικού Γραμματέα του Ανώτατου Συμβουλίου Αρχαιοτήτων της Αιγύπτου (SCA) το 2002, για να προβιβαστεί με βαθμό υφυπουργού όταν πλησίαζε η ώρα της συνταξιοδότησής του πριν από περίπου έναν χρόνο. Τέλος, ο τελευταίος ανασχηματισμός της κυβέρνησης Μουμπάρακ τον ανέδειξε σε Υπουργό Αρχαιοτήτων.

Με την παραίτηση του πρώην προέδρου της Αιγύπτου, όλα φαίνεται να αλλάζουν. Η αντίδραση κατά των φορέων του παλαιού καθεστώτος φαίνεται ότι δεν άφησε αλώβητο τον Hawass, ο οποίος άλλωστε το είχε υποστηρίξει, με ιδιαίτερο όμως τακτ. Στις δηλώσεις του κατά τη διάρκεια της τελευταίας αιγυπτιακής εξέγερσης, με κέντρο πάντα τις αρχαιότητες του Μουσείου του Καΐρου δεν κατηγόρησε ποτέ τους εξεγερθέντες για τα όσα συνέβησαν στο Μουσείο τις τελευταίες ημέρες και φρόντιζε να καθησυχάζει τα διεθνή μέσα ενημέρωσης για τις όποιες καταστροφές. Σε συνέντευξή του, μία ημέρα πριν από την πτώση του καθεστώτος Μουμπάρακ, δήλωσε ότι ο αιγυπτιακός λαός θα έπρεπε να δώσει στον πρόεδρο μια ευκαιρία για μεταρρυθμίσεις. Εδώ όμως το σκηνικό αλλάζει. Στις 12 Φεβρουαρίου, μία ημέρα μετά την παραίτηση Μουμπάρακ, ο Hawass ανεβάζει στην ιστοσελίδα του έναν κατάλογο από χαμένα αντικείμενα του Mουσείου, σχολιάζοντας ότι «η Αίγυπτος δεν είναι ασφαλής». Τυχαίο; Μόλις μετά από 2 ημέρες, 14 Φεβρουαρίου, 150 Αιγύπτιοι πτυχιούχοι αρχαιολογίας διαδηλώνουν για πρώτη φορά έξω από τα γραφεία του SCA ζητώντας από τον Hawass να βγει έξω, με παλμό αλλά χωρίς βία. Πρόκειται για συμβασιούχους τρίμηνης διάρκειας, οι οποίοι πληρώνονται με μηνιαίο μισθό 450 αιγυπτιακών λιρών, ίσο σχεδόν με το ποσό που πληρώνουν δύο άτομα για να επισκεφθούν τις πυραμίδες της Γκίζας και να κατέβουν σε έναν τάφο εκεί. Διαφάνεια σε σχέση με τα χρήματα που εισέρχονται στην Αίγυπτο από τον τουρισμό καθώς και αξιοκρατία ζητούν οι διαδηλωτές, οι οποίοι αδυνατούν να εργαστούν αλλού αφού, όπως και στην Ελλάδα, οι αρχαιολόγοι απασχολούνται μόνο μέσω του δημόσιου τομέα.

Η αλήθεια είναι ότι το ίδιο το μέλλον του Hawass είναι αβέβαιο, καθώς η αρχαιολογική διαχείριση, όπως άλλωστε και η διακυβέρνηση της Αιγύπτου, βρίσκεται σε μεταβατικό στάδιο. Με τον Χόσνι Μουμπάρακ – που είχε στενές σχέσεις με τον αρχαιολόγο – παρελθόν και τη διάθεση του λαού για αλλαγή, το κλίμα για τον ίδιο φαίνεται αρνητικό. Όμως, με την επιθεώρηση στις αρχαιολογικές θέσεις και τα μουσεία της Αιγύπτου ακόμη σε εξέλιξη και τους ανθρώπους του σε καίριες θέσεις, τίποτε δεν έχει τελειώσει ουσιαστικά για τον φαραώ της αιγυπτιακής αρχαιολογίας. Για τον Hawass, όπως και για την Αίγυπτο, «αύριο είναι μια άλλη μέρα».

Σύνταξη, με πληροφορίες από Associated Press και Boston.com, 15/02/11

Ζ.Ξ.