Δώδεκα από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους του κόσμου κινδυνεύουν να αφανιστούν από το χρόνο, την ανθρώπινη αμέλεια και τις πολιτικές σκοπιμότητες. Αυτό διατυπώθηκε σε αναφορά του Παγκόσμιου Ταμείου Πολιτιστικής Κληρονομιάς (GHF) με σκοπό την προσέλκυση ενδιαφέροντος σε συνολικά 200 αρχαιολογικές θέσεις ανά τον κόσμο με κοινό γνώρισμα την παρουσία τους σε πολεμικές ζώνες και τριτοκοσμικές χώρες.
«Λέμε ότι θα χρησιμοποιήσουμε τον τουρισμό για λόγους οικονομικής ανάπτυξης αλλά χρειαζόμαστε πραγματικά εκτίμηση της οικονομικής γεωγραφίας της περιοχής» αναφέρει σε σχόλιό του ο επικεφαλής του Ταμείου Jeff Morgan. Από τις 12 κύριες θέσεις ο Morgan αναφέρθηκε περισσότερο στο Ανάκτορο Χισάμ της Παλαιστίνης, τη μεσαιωνική πόλη Άνι στα σύνορα Τουρκίας-Αρμενίας και την αρχαία ασσυριακή πρωτεύουσα Νινευή στο Ιράκ.
Χτισμένη σε οχυρή θέση, η αρμενική πόλη Άνι (11ος αι.) ήταν γνωστή ως η «Πόλη με τις 1000 εκκλησίες». Σήμερα αποτελεί μια τεράστια θέση με αφάνταστο φυσικό πλούτο και χαρακτηριστικά δείγματα αρμενικής αρχιτεκτονικής. Θύμα των πολιτικών και οικονομικών εξελίξεων στην ευρύτερη περιοχή όμως, το Άνι – που βρίσκεται σε τουρκικό πλέον έδαφος– δεν αναδείχθηκε ποτέ και τα μνημεία του καταρρέουν.
Στην περίπτωση της Νινευή, κοντά στη Μοσούλη, οι πληθυσμιακές ανάγκες συμπληρώνουν ότι ξεκίνησαν οι πολεμικές συρράξεις. Το 40% της θέσης, που άκμασε μεταξύ του 705 και του 612 π.Χ., καλύπτεται σήμερα από σύγχρονες οικοδομές.
Από την αστική ανάπτυξη απειλείται και το Ανάκτορο Χισάμ, χειμερινή κατοικία της αραβικής δυναστείας των Ομμευαδών. Σύμφωνα με την αναφορά, η Παλαιστινιακή Αρχή στερείται αξιόλογου πλάνου αρχαιολογικής προστασίας. Κατά συνέπεια, τίποτα δεν απαγορεύει την οικοδόμηση σύγχρονων κατοικιών σε αρχαιολογικές θέσεις. Παρατηρείται μάλιστα ότι η αιτιολογία τέτοιων φαινομένων σε όλη τη Μέση Ανατολή στηρίζεται στο ότι η οικοδομική δραστηριότητα εκεί διαρκεί χιλιάδες χρόνια. Γιατί λοιπόν όχι και σήμερα;
Η απάντηση βρίσκεται στις δυνατότητες αξιοποίησης των θησαυρών που υπάρχουν στην ευρύτερη περιοχή. Η Μέση Ανατολή χαρακτηρίζεται ως Σπηλιά των Θησαυρών από την επιτροπή, ενώ παρατηρείται ότι η τουριστική αξιοποίηση, όπου έχει εφαρμοστεί (Τσαταλχογιούκ-Τουρκία, Παλμύρα-Συρία, Πέτρα και Γέρασα-Ιορδανία, Σάμπραθα-Λιβύη και φυσικά στην Αίγυπτο και το Ιράν) έχει αποφέρει ασύλληπτο πλούτο στα κράτη.
Οι υπόλοιποι επαπειλούμενοι αρχαιολογικοί χώροι στη λίστα είναι:
Αμμόχωστος-Κύπρος, Χερσώνα-Ουκρανία, Τάξιλα-Πακιστάν, Mahansrhangarh-Μπαγκλαντές, Mirador – Γουατεμάλα , Ανάκτορο Sans Souci – Αϊτή, Lamu-Κένυα, Ναοί Maluti-Ινδία, Intramuros and Fort Santiago-Φιλιππίνες .
Πηγή: CNN, 18/10/2010
Ζ.Ξ.
