Ματιές από την κλειδαρότρυπα στην έπαυλη της ερωμένης του Λουδοβίκου ΙΕ΄, Μαντάμ Ντι Μπαρί – το πολύτιμο τραπεζάκι της, τα σερβίτσια της, τα τεράστια διακοσμητικά βάζα, το προστατευτικό για το τζάκι της που ζυγίζει 300 κιλά (!), ακόμη και τα επίχρυσα περίτεχνα στηρίγματα που συγκρατούσαν τα ξύλα μέσα στην εστία- αλλά και κρυφοκοιτάγματα στα σαλόνια του Παρισιού του 18ου αιώνα περιμένουν όσους επισκεφθούν τούτο το φθινόπωρο την Εθνική Πινακοθήκη.
Ο χρόνος γυρίζει πίσω στην εποχή του Διαφωτισμού. Η γαλλική αυλή μετακομίζει στην Αθήνα. Και το Λούβρο μαζί με άλλα γαλλικά, αλλά και πορτογαλικά μουσεία στέλνουν στο κτίριο της Βασιλέως Κωνσταντίνου 150 αριστουργήματά τους για την έκθεση «Le gout a la Grecque, όταν η Ελλάδα έγινε μόδα, η γέννηση του νεοκλασικισμού στη γαλλική τέχνη, αριστουργήματα από το Μουσείο του Λούβρου».
«Πρόκειται για μια εποχή που αγνοούμε», λέει στα «ΝΕΑ» η διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης, Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα. «Έχουμε ταυτίσει τον νεοκλασικισμό με το Μόναχο και την Ιταλία και δεν έχουμε συνειδητοποιήσει ότι γεννιέται στη Γαλλία και εξελίσσεται όχι απλώς σε μόδα, αλλά σε τρέλα που αγκαλιάζει κάθε πτυχή της ζωής: τη ζωγραφική, τη γλυπτική, την αρχιτεκτονική, τα ρούχα, τις κομμώσεις. Η μόδα αυτή γεννήθηκε στη βασιλική αυλή και έδωσε γραμμή στις βασιλικές βιοτεχνίες και τους αρχιτέκτονες, για να την ακολουθήσουν εν συνεχεία κυβερνητικοί παράγοντες, ερωμένες του βασιλιά και κυρίες της αυλής».
Κοραλλί, πράσινο της μέντας και βαθύ γαλάζιο είναι τα χρώματα που κυριαρχούν στις τρεις αίθουσες της Εθνικής Πινακοθήκης (αρχιτεκτονική επιμέλεια Γ. Παρμενίδης, Χ. Λονγκεπέ)- καθώς παραπέμπουν στα χρώματα που κυριαρχούσαν στα γαλλικά σαλόνια από το 1750 έως το 1775- όπου θα βρουν θέση γραφεία, σεκρετέρ, τραπέζια, ασημένια, επίχρυσα και πορσελάνινα σερβίτσια, ρολόγια, κηροπήγια, διακοσμητικά βάζα, ταπισερί, πίνακες ζωγραφικής- ανάμεσά τους και πορτρέτο της μαντάμ Ντι Μπαρί ως μούσας με στεφάνι στο ένα χέρι και λύρα στο άλλο δίπλα σε έναν έρωτα μακέτες επαύλεων και γκραβούρες.
Τι προκάλεσε όμως τους Γάλλους του 1750 να εγκαταλείψουν τον πολύπλοκο και φορτωμένο ρυθμό του ροκοκό και να στραφούν στην ελληνική αρχαιότητα; «Τα κείμενα του Διαφωτισμού (π.χ. του Ντιντερό) που επιδιώκουν την επιστροφή στην αυστηρότητα και τη ρώμη του ελληνικού ύφους», απαντά η κ. Λαμπράκη-Πλάκα.
«Οι ανασκαφές που ξεκίνησαν στο Ηerculaneum και την Πομπηία που αποκάλυψαν κάτω από τη λάβα του Βεζούβιου την καθημερινή ζωή της αρχαιότητας. Οι περιηγητές που ταξίδεψαν στην Ελλάδα και την Κάτω Ιταλία και κατέγραψαν το οδοιπορικό τους, αλλά και οι συλλέκτες και βαθείς γνώστες της αρχαιότητας που συγκέντρωσαν πολύτιμα αρχαία έργα τέχνης, τόσο ώστε οι συλλογές τους να αποτελέσουν κατόπιν πυρήνες των αρχαιολογικών θησαυρών που θαυμάζουμε σήμερα σε μεγάλα μουσεία, όπως το Λούβρο».
Την έκθεση, που έχει ήδη παρουσιαστεί (σε τροποποιημένη εκδοχή) στη Μαδρίτη και τη Λισαβώνα και πραγματοποιείται με πρωτοβουλία του Γάλλου πρέσβη στην Ελλάδα Κριστόφ Φαρνό, επιμελήθηκαν οι Μαρί-Λορ Ροσεμπρούν από το Λούβρο και οι Ναυσικά Λιτσαρδοπούλου και Άννυ Μάλαμα από την Εθνική Πινακοθήκη και συνοδεύεται από επιστημονικό κατάλογο.
ΙΝFΟ: «Le gout a la Grecque, όταν η Ελλάδα έγινε μόδα, η γέννηση του νεοκλασικισμού στη γαλλική τέχνη, αριστουργήματα από το Μουσείο του Λούβρου» στην Εθνική Πινακοθήκη (Βασ. Κωνσταντίνου 50) από 28 Σεπτεμβρίου έως 11 Ιανουαρίου.
Τα κλειδιά του νεοκλασικισμού: Αυστηρές γραμμές, αρχαία ελληνικά μοτίβα όπως μαίανδροι, ανθέμια, δάφνινα στεφάνια. Δωρικός, ιωνικός και κορινθιακός ρυθμός «επανεμφανίζονται» στην αρχιτεκτονική. Πτυχώσεις στα ρούχα και περίτεχνες κομμώσεις.
Πηγή Τα Νέα, Μ. Αδαμοπούλου, 10/9/09
