Το πρόγραμμα ανασκαφής στην πόλη του Αμορίου στη Μικρά Ασία και η κατασκευή κινητού μουσείου για τα παιδιά όλης της Ελλάδας συγκαταλέγονται στις δράσεις που φέρουν πλέον τη σφραγίδα του Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος».

Η πόλη Αμόριο, στην κεντρική Μικρά Ασία, ήταν από τον 7ο ως το 11ο αιώνα μ.Χ. μία από τις σημαντικότερες πόλεις του Βυζαντίου και μάλιστα συχνά αναφέρεται στις πηγές ως η δεύτερη σε σημασία πόλη μετά την Κωνσταντινούπολη. Σήμερα αποτελεί αδιάψευστο μάρτυρα της ζωής στα βυζαντινά χρόνια, καθώς είναι ιδιαίτερα καλοδιατηρημένη.

Το γεγονός ότι το Αμόριο παρέμεινε ακατοίκητο από το 12ο αιώνα και έπειτα αποτελεί την αιτία της πολύ ικανοποιητικής διατήρησης των μνημείων και της απρόσκοπτης διεξαγωγής των ανασκαφών. Εκτός από τα σημαντικά μνημεία, από τις έρευνες στην πόλη έχουν έρθει στο φως σπάνια οργανικά κινητά ευρήματα, όπως υφάσματα και δερμάτινα τμήματα ενδυμάτων και παπουτσιών.

«Τα ευρήματα αυτά διατηρήθηκαν λόγω των ιδιαίτερων κλιματολογικών συνθηκών της περιοχής, ιδίως του ξηρού κλίματος», εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο αρχαιολόγος του Ινστιτούτου Μεσογειακών Σπουδών του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας, που ανασκάπτει στην περιοχή, Νίκος Τσιβίκης.

Οι ανασκαφές στην τουρκική πόλη άρχισαν το 1987 υπό τη διεύθυνση του Βρετανού καθηγητή του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, Μάρτιν Χάρισον. Σήμερα την πόλη ανασκάπτει διεθνής ομάδα, με ερευνητές από το ελληνικό Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας (συμμετέχει από το 2009), το Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης, τα πανεπιστήμια της Οξφόρδης, του Πρίνστον και Αναντολού του Εσκί Σεχίρ.

Το Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος» χρηματοδοτεί «Πρόγραμμα αστικής αρχαιολογίας της πόλης του Αμορίου», που διεξάγει το Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας.

Το τριετές πρόγραμμα θα υλοποιηθεί κατά τη διάρκεια τριών συνεχόμενων καλοκαιριών, από το 2013 έως το 2015, και επικεντρώνεται στη δυτική περιοχή της πόλης με στόχο την αποκάλυψη των δημόσιων κτιρίων και του οδικού συστήματος της πόλης. Για το λόγο αυτό θα γίνει ανασκαφή, γεωμαγνητική έρευνα, τοπογράφηση και ψηφιακή αποτύπωση του χώρου.

Και κινητό μουσείο

Ένα κινητό μουσείο που θα ταξιδεύει σε όλη την Ελλάδα και θα προσεγγίζει κοινό που για γεωγραφικούς ή κοινωνικούς λόγους δεν μπορεί να επισκεφθεί ένα μουσείο φιλοδοξεί να δημιουργήσει το Ελληνικό Παιδικό Μουσείο. Το μουσείο-λεωφορείο θα μεταφέρει συλλογές, κινητά εκθέματα και μουσειοσκευές και θα δίνει στα παιδιά την ευκαιρία να βιώσουν τη χαρά της μάθησης, προσφέροντας συγχρόνως εναλλακτικούς τρόπους βιωματικής εκπαίδευσης.