Πολύ μελάνι αναλώθηκε τελευταία στα ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης και κοινωνικής δικτύωσης, για το φιλμάκι του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων όπου το άγαλμα της Φρασίκλειας, και αμέσως μετά ένα κοριτσάκι που το κοιτούσε,εξαφανίζονται υπό το σλόγκαν «Χωρίς παρελθόν δεν υπάρχει μέλλον». Διθύραμβοι, κυρίως από αρχαιολόγους, συνοδεύονταν από μύδρους κατά του ΚΑΣ που απαγόρευσε τη μετάδοση του φιλμ από την τηλεόραση (όταν στο μεταξύ αυτό κυριαρχεί στο διαδίκτυο). Από την άλλη πλευρά, δημοσιογράφοι καταφέρονταν, πολλές φορές προκλητικά, εναντίον της πρωτοβουλίας του ΣΕΑ «θάβοντας» αρχικά το φιλμάκι ως βίαιο. Και οι δύο πλευρές τέλος προσάπτουν η μία στην άλλη για τις απόψεις της πολιτικά κίνητρα.
Έχοντας παρακολουθήσει το περίφημο φιλμάκι –όχι τώρα, που έγινε ο ντόρος, αλλά μόλις πρωτοκυκλοφόρησε- η γενική άποψη είναι ότι επρόκειτο για μια φροντισμένη δουλειά με άστοχο όμως περιεχόμενο. Η εθελοντική, όπως έγινε γνωστό, ομάδα των συντελεστών αξίζει σίγουρα ένα «μπράβο», για την πρωτοβουλία και το μεράκι της όσο και για το τελικό αποτέλεσμα. Όλοι, εκτός από τον σεναριογράφο…
Γιατί, όσο και αν μιλάμε για τα κρυφά νοήματα της τέχνης και όσο και αν θεωρούμε την πολιτιστική μας κληρονομιά σημαντική, ποιος θα αντιπαράβαλλε τον χαμό ενός παιδιού με εκείνον ενός αγάλματος; Διαφορετική η απώλεια και διαφορετική η σημασία της, ειδικά για το ευρύ τηλεοπτικό κοινό στο οποίο θα απευθυνόταν το φιλμ. Ακόμη και αν όμως πιάσει κανείς το βαθύτερο νόημα –που εκφράζεται άλλωστε και από το σλόγκαν- αλλάζει τίποτα;
Μάλλον όχι. Όχι γιατί το ίδιο το σλόγκαν «Χωρίς παρελθόν δεν υπάρχει μέλλον» είναι χιλιοειπωμένο, παρωχημένο και άρα άστοχο στην παρούσα φάση. Έχει αποδειχθεί ήδη άστοχο με βάση τα τόσα χρόνια που χρησιμοποιείται από τους φορείς πολιτισμού ως επεξήγηση του γιατί ασχολούμαστε με τα μνημεία, την ιστορία, την αρχαιολογία κλπ. Γιατί λοιπόν να επενδύσουμε μια καμπάνια σε ένα παρωχημένο σλόγκαν; Μήπως, αντί να αναλωνόμαστε σε μάχες περί «ελευθερίας του λόγου», να σκεφτόμασταν πιο πρωτοποριακούς τρόπους να δείξουμε τη σημασία του πολιτισμού; Αν αυτή δεν είναι αυταπόδεικτη;