Ένας αιγυπτιακός πίνακας παιχνιδιού που φυλάσσεται σε μουσείο των ΗΠΑ φαίνεται ότι αντιπροσωπεύει έναν «χαμένο κρίκο» στην εξέλιξη του σενέτ (senet), ενός επιτραπέζιου παιχνιδιού με βαθιά συμβολική σημασία που, ξεκινώντας από τη χώρα των Φαραώ, κατέκτησε την Ανατολική Μεσόγειο κατά την Ύστερη Εποχή του Χαλκού.

Από τα αρχαία αιγυπτιακά παιχνίδια που μας είναι γνωστά, το σενέτ ήταν ίσως το δημοφιλέστερο. Είναι επίσης το επαρκέστερα τεκμηριωμένο. Είναι γνωστό από φυσικά αντικείμενα καθώς και από παραστάσεις που χρονολογούνται από την Πρώιμη Δυναστική Περίοδο (μέχρι το 3000 π.Χ.) μέχρι και την 26η Δυναστεία, και προέρχονται τόσο από την ίδια την Αίγυπτο όσο και από το εξωτερικό (Συροπαλαιστίνη, Κύπρος, Νουβία). Αγαπητό στους Αιγυπτίους όλων των κοινωνικών στρωμάτων, συνδέθηκε από πολύ νωρίς με κοσμικές και συμβολικές λειτουργίες ριζωμένες βαθιά στην αρχαία αιγυπτιακή κοσμοθεωρία.

Μορφολογικά το σενέτ παιζόταν με πιόνια που κινούνταν σε έναν ορθογώνιο πίνακα 30 τετραγώνων, με διάταξη 3×10. Από το Αρχαίο βασίλειο συναντάται σε παραστάσεις τάφων. Κατά τη διάρκεια του Νέου Βασιλείου τεκμηριώνεται με σαφήνεια ότι το παιχνίδι αντιπροσωπεύει τη «διέλευση» της ψυχής στον Κάτω Κόσμο. Το Βιβλίο των Νεκρών αναφέρει τον αγώνα σενέτ του νεκρού εναντίον ενός άγνωστου αντιπάλου, ενώ σχετικές παραστάσεις κοσμούν χώρους που συνδέονται με την αιώνια ζωή, τάφους αλλά και ναούς (ένα παράδειγμα στη συλλογή φωτογραφιών εδώ). Από την περίοδο αυτή προέρχονται επίσης και οι περισσότεροι πίνακες σενέτ, σχεδιασμένοι τόσο σε ταπεινά αντικείμενα όσο και σε πολυτελή κιβώτια-παιγνιοθήκες. Σύγχρονα με τα παραπάνω είναι και τα παραδείγματα από τη Συροπαλαιστίνη και την Κύπρο. Έχει αναφερθεί μάλιστα ότι η Κύπρος έχει δώσει περισσότερα αντικείμενα που συνδέονται με το σενέτ από την ίδια την Αίγυπτο (δείτε εδώ).

Παρά την τεκμηρίωσή του ως αντικειμένου, οι πληροφορίες για τους κανόνες του σενέτ είναι συγκεχυμένες και ελλιπείς. Αν και υπάρχουν άμεσες πληροφορίες σε πηγές (στο Βιβλίο των Νεκρών, το αποσπασματικά σωζόμενο Κείμενο του Μεγάλου Παιχνιδιού, και επιπλέον λεπτομέρειες στον Πάπυρο του Τορίνο 1.775), οι πλήρεις κανονισμοί του παραμένουν αινιγματικοί. Αυτό που μπορούν να εντοπίσουν οι ειδικοί είναι η εξέλιξή του. Τα παλαιότερα παραδείγματα του σενέτ, που χρονολογούνται μέχρι την 17η Δυναστεία, δείχνουν να έχουν διαφορετικό προσανατολισμό από εκείνα του Νέου Βασιλείου, ενώ η σήμανση στα τετράγωνά του γίνεται πιο σύνθετη καθώς προχωράμε στο Νέο Βασίλειο. Αυτό που έλειπε από το αρχαιολογικό πλαίσιο ήταν ένα στοιχείο που να δείχνει εάν η αλλαγή προσανατολισμού συνέβη πριν, μετά ή την ίδια εποχή με την αλλαγή στα σύμβολα.

Κι εδώ έρχεται η μελέτη πάνω στον πίνακα σενέτ που βρίσκεται στο Rosicrucian Egyptian Museum της Καλιφόρνιας, ένα ιδιαίτερο αντικείμενο που προστέθηκε στις συλλογές του Μουσείου το 1947 μετά από δημοπρασία στο Λονδίνο. Το –αδημοσίευτο μέχρι πρόσφατα– αντικείμενο μελετήθηκε από τον Walter Crist, ειδικό στα αρχαία παιχνίδια από το Πανεπιστήμιο του Μάαστριχτ της Ολλανδίας, και δημοσιεύτηκε στο «Journal of Egyptian Archaeology».

Ο Crist περιγράφει το σενέτ του Rosicrucian ως ένα μικρό τραπέζι, με μήκος 32 εκ., πλάτος 135 εκ. και ύψος 121 εκ. Σημαντικά στοιχεία είναι η επιλογή και ο προσανατολισμός των ιερογλυφικών συμβόλων στον πίνακα του σενέτ. Σύμφωνα με τον Crist, η φορά που ακολουθείται στο σχεδιασμό τους, σε σχέση με τα τετράγωνα όπου εμφανίζονται, ορίζει τον προσανατολισμό του πίνακα ως αντίστοιχο με εκείνον που χρησιμοποιείται στο Μέσο Βασίλειο, με το τελευταίο παράδειγμα να χρονολογείται κατά το τέλος της Δεύτερης Ενδιάμεσης Περιόδου. Ταυτόχρονα, τα ίδια τα ιερογλυφικά του πίνακα αντιστοιχούν με δείγματα από την 18η Δυναστεία, συγκεκριμένα ένα δείγμα της εποχής της βασίλισσας Χατσεπσούτ (σήμερα στο Βρετανικό Μουσείο) και ένα δεύτερο, της εποχής του διαδόχου της, Τούθμωση Γ΄ (σήμερα στο Rijksmuseum van Oudheden, Λάιντεν – ΑΗ 34α).

Οι παραπάνω παρατηρήσεις οδήγησαν τον ερευνητή να υποστηρίξει ότι το σενέτ του Rosicrucian αντανακλά ένα μεταβατικό στάδιο στην εξέλιξη του παιχνιδιού, το οποίο τοποθετείται χρονικά την περίοδο από την εποχή της απελευθέρωσης της Αιγύπτου από τους Υκσώς και έως τα μέσα της 18ης Δυναστείας. Επίσης διαπιστώνεται ότι οι σημάνσεις του παιχνιδιού γίνονται πιο σύνθετες πριν ακόμη ο προσανατολισμός του αλλάξει.  Οι λόγοι για τους οποίους συμβαίνουν οι αλλαγές αυτές, με αυτήν τη σειρά και τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο, είναι ένα ερώτημα το οποίο μένει να απαντηθεί.