Ενότητα 9: εποχές ανάπτυξης και συγκρούσεων στην Ελληνιστική Βοιωτία.
Στην ενότητα αυτή αποτυπώνονται τα αποτελέσματα των πολεμικών συγκρούσεων και η ανασφάλεια της ελληνιστικής εποχής.
Από το επίγραμμα του ταφικού μνημείου για τον Ακραιφνέα Εύγνωτο (βάθρο 76) μαθαίνουμε την ιστορία του, καθώς αυτοκτόνησε όταν συνειδητοποίησε την ήττα των συμπατριωτών του σε σύγκρουση με τους Μακεδόνες, κοντά στο ιερό του Ποσειδώνα στην Ογχηστό, πιθανόν το 292 π.Χ.
Ακολουθεί η μακέτα του τάφου μακεδονικού τύπου της Τανάγρας. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η επιγραφή με κατάλογο των δωρεών για την ανοικοδόμηση της Θήβας, όπου μεταξύ των δωρητών αναφέρεται η Μεσσήνη, η Μεγαλόπολη, η Αθήνα, ηγεμόνες και πολίτες ακόμη και από την Κύπρο (βάθρο 78).
Στις Προθήκες 154-155 εκτίθενται «θησαυροί». Ξεχωρίζει αυτός από τη Θήβα, αποτελούμενος από 457 νομίσματα και χρυσά κοσμήματα, ο οποίος απεκρύβη ίσως κατά τη διάρκεια της εισβολής του Μετέλλου στη Βοιωτία το 146 π.Χ.