H Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη εγκαινίασε, στην Πάτρα, το έργο ανάδειξης, αποκατάστασης, συντήρησης, διαμόρφωσης περιβάλλοντος χώρου και φωτισμού του Ρωμαϊκού Ωδείου. Το εμβληματικό μνημείο του 2ου αι. μ.Χ., το οποίο δεσπόζει στο ιστορικό κέντρο της πόλης, αποδίδεται αποκατεστημένο στους κατοίκους της και στην αρχική του χρήση. Πρόκειται, μάλιστα, για το μόνο αντίστοιχο οικοδόμημα στην ελληνική επικράτεια, με αποκατεστημένη και αναστηλωμένη τη σκηνή του. Το έργο υλοποιήθηκε από το ΥΠΠΟ, διά της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αχαΐας, με πόρους από το ΕΣΠΑ «Δυτική Ελλάδα» 2014-2020 και 2021-2027 της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, συνολικού προϋπολογισμού 1.410.000 ευρώ. Το μνημείο, στον αστικό ιστό της Πάτρας –όπως και το Ρωμαϊκό Στάδιο, το 2023– αποδίδεται μορφολογικά αποκατεστημένο, ανακτώντας την αρχική του μεγαλοπρέπεια, προστατευμένο, και καθολικώς επισκέψιμο, με διασφαλισμένη την προσβασιμότητα σε ΑμεΑ και εμποδιζόμενα άτομα.

Το Ρωμαϊκό Ωδείο ανακαλύφθηκε τυχαία το 1889, κατά τη διάρκεια εργασιών εκσκαφής για την επιχωμάτωση του λιμανιού. Η αναστήλωση και η αναμαρμάρωσή του ολοκληρώθηκαν το 1961, οπότε ανέκτησε την αρχική του μορφή. Κατά την υλοποίηση του έργου από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Αχαΐας αποκαταστάθηκαν οι αστοχίες των επεμβάσεων των ετών 1960-61 και αναστηλώθηκαν πλήρως η σκηνή και τα παρασκήνια. Αποκαταστάθηκε και ο βόρειος τοίχος του προσκηνίου (pulpitum). Για τη διασφάλιση προσβασιμότητας ΑμεΑ κατασκευάστηκε ξύλινο δάπεδο στο προσκήνιο και ξύλινη ράμπα στη δυτική πάροδο. Τοποθετήθηκε αναβατόριο, με πλατφόρμα, στη δυτική θύρα του δυτικού παρασκηνίου και δημιουργήθηκαν δίγλωσσες ενημερωτικές πινακίδες (συμβατική και σε γραφή braille) και δίγλωσση έκδοση για το έργο. Επίσης, διενεργήθηκε ανασκαφική έρευνα στον περιβάλλοντα χώρο του μνημείου, που έφερε στο φως ψηφιδωτά δάπεδα, με γεωμετρικό διάκοσμο, αλλά και άγνωστα τεκμήρια ταφικής χρήσης του σκηνικού οικοδομήματος, κατά την Πρωτοβυζαντινή περίοδο. Οι εργασίες διαμόρφωσης του περιβάλλοντος χώρου του μνημείου ολοκληρώθηκαν με την ανάδειξή του μέσω του φωτισμού.

Η Λίνα Μενδώνη, στην ομιλία της, ανέφερε μεταξύ άλλων: «Πρόκειται για το μόνο αντίστοιχο οικοδόμημα στην ελληνική επικράτεια, με αποκατεστημένη και αναστηλωμένη τη σκηνή. Έχουμε και το αντίστοιχο Ρωμαϊκό Ωδείο στη Νικόπολη, μια άλλη colonia augusta, το οποίο αποκαταστάθηκε και λειτουργεί και αυτό ως χώρος εκδηλώσεων και παραστάσεων. Έχουμε και το Ωδείο του Ηρώδου του Αττικού, το οποίο θα κλείσει προκειμένου να αποκατασταθεί. Εδώ, στην Πάτρα έχετε το τρίτο, πολύ μεγάλο, αντίστοιχο μνημείο και την πρωτιά ότι είναι το πρώτο με σκηνικό οικοδόμημα και το πρώτο πλήρως αποκατεστημένο. Δεν αποδίδουμε σήμερα ένα μνημείο, το αναστηλωμένο και αποκατεστημένο Ωδείο. Αποδίδουμε έναν ολόκληρο αρχαιολογικό χώρο, πράγμα εξαιρετικά σημαντικό, μαζί με το συγκεκριμένο μνημείο».

Το Ρωμαϊκό Ωδείο

Το Ρωμαϊκό Ωδείο της Πάτρας κατασκευάστηκε το πρώτο μισό του 2ου αι. μ.Χ. και έπαψε να χρησιμοποιείται στα τέλη του 3ου αι. μ.Χ., έπειτα από καταστροφική πυρκαγιά που συνδέεται, πιθανώς, με την επιδρομή των Ερούλων. Βρίσκεται σε υπερυψωμένη θέση στην Άνω Πόλη, δυτικά της αρχαίας ακρόπολης και του μεσαιωνικού κάστρου. Ο ψηλός εξωτερικός τοίχος της σκηνής αποτελούσε τη νότια πρόσοψη του ωδείου και διέθετε πέντε εισόδους προς τη σκηνή και δύο προς τα παρασκήνια. Το προσκήνιο ήταν προσιτό από δύο χτιστές πλευρικές σκάλες. Η ορχήστρα ήταν πλακόστρωτη και χωριζόταν με ημικυκλικό θωράκιο από το κοίλο, το οποίο ανοίγεται προς το νότο. Το δάπεδο της σκηνής ήταν ψηφιδωτό.

Αυτοψία στο συντριβάνι της πλατείας Γεωργίου Α’

Η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη πραγματοποίησε αυτοψία στο έργο συντήρησης του συντριβανιού –χαρακτηρισμένο νεότερο μνημείο– της πλατείας Γεωργίου Α’, το οποίο ανήκει στην αρμοδιότητα του Δήμου Πατρέων. Ωστόσο, το ΥΠΠΟ ανέλαβε την πρωτοβουλία να εκπονήσει τις μελέτες και να υλοποιήσει το έργο, αποδίδοντας στους κατοίκους της Πάτρας ένα ακόμη τοπόσημο που υφίστατο χρόνια εγκατάλειψη. Η μελέτη του εκπονήθηκε από τη Διεύθυνση Συντήρησης Αρχαίων και Νεωτέρων Μνημείων του ΥΠΠΟ και εγκρίθηκε τον περασμένο Φεβρουάριο. Το έργο έχει ήδη συμβασιοποιηθεί και βρίσκεται σε εξέλιξη με φορέα υλοποίησης την Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Δυτικής Ελλάδας, Πελοποννήσου και Νοτίου Ιονίου.