Το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, σε συνεργασία με τον Σύνδεσμο των Φίλων του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης, συνεχίζει και φέτος τον αγαπημένο στο κοινό κύκλο των επιστημονικών διαλέξεων «Τετάρτες στο Μουσείο – Αρχαιολογικές Διαλέξεις». Η δράση αποσκοπεί στη γνωριμία του κοινού της Θεσσαλονίκης με σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους της Ελλάδας, νέες ανασκαφικές και διεπιστημονικές έρευνες και τα πορίσματά τους.
Σήμερα, Τετάρτη 12 Μαρτίου 2025, και ώρα 19:00, στην Αίθουσα «Μανόλης Ανδρόνικος» του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης, ο δρ Δημήτρης Κουρκουμέλης-Ροδόσταμος, αρχαιολόγος και αναπληρωτής Προϊστάμενος της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων, θα δώσει διάλεξη με θέμα «”… a quantity of boxes with stones of no value…” (Lord Elgin) – Ανασκάπτοντας το ναυάγιο “ΜΕΝΤΩΡ” στα Κύθηρα (1802)».
Στις αρχές του 19ου αιώνα ο Λόρδος Έλγιν (Thomas Bruce, 7eme Earl of Elgin και 11eme Earl of Kincardine, 1766-1841) ναύλωσε τρία, τουλάχιστον, πλοία,προκειμένου να μεταφερθούν στην Αγγλία οι αρχαιότητες που είχε αποσπάσει από διάφορα μνημεία της Αθήνας. Ένα από το πλοία αυτά, το μπρίκι «ΜΕΝΤΩΡ», μεταφέροντας μέρος του γλυπτού διακόσμου μνημείων της Ακρόπολης, βυθίζεται τον Σεπτέμβριο του 1802, λόγω κακοκαιρίας, στον κόλπο του Αγίου Νικολάου, έξω από το λιμάνι του Αυλαίμονα στα Κύθηρα.
Το βυθισμένο πλοίο αποτέλεσε έκτοτε επίκεντρο πολλών ερευνών. Αρχικά, ο ίδιος ο Λόρδος Έλγιν οργάνωσε την πολυδάπανη διαδικασία της ναυαγιαιρεσίας και πέτυχε να ανελκύσει το πολύτιμο φορτίο του πλοίου, ενώ από το 1875 πραγματοποιήθηκαν έρευνες και αυτοψίες, κυρίως λόγω της φήμης ότι υπήρχαν ακόμα «μάρμαρα» στον χώρο του ναυαγίου.
Η Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων ανασκάπτει συστηματικά τον χώρο του ναυαγίου από το 2009 έως σήμερα και έχει επικεντρωθεί στο τμήμα του πλοίου που διασώζεται ακόμα σε αρκετά καλή κατάσταση, δηλαδή στην πρύμνη του. Τα ευρήματα που ανελκύσθηκαν από τον χώρο είναι κυρίως αντικείμενα που χρησιμοποιούσε το πλήρωμα και οι επιβάτες (προσωπικά αντικείμενα, κοσμήματα, σκεύη, νομίσματα κ.λπ.), αλλά και όργανα ναυσιπλοΐας, όπλα και εξαρτήματα του πλοίου. Μεταξύ των αντικειμένων, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι αρχαιότητες που σχετίζονται, μάλλον, με προσωπικές συλλογές των επιβαινόντων, όπως αρχαία νομίσματα, ενσφράγιστες λαβές αμφορέων, απολιθώματα, θραύσμα αρχαίου αιγυπτιακού φαραωνικού αναγλύφου και τμήμα αρχαίας αιγυπτιακής επιγραφής.
Τα στοιχεία τής έως τώρα έρευνας και η μελέτη των ευρημάτων ανασυνθέτουν τον τρόπο διαβίωσης στα πλοία του 18ου-19ου αιώνα και ρίχνουν φως σε ένα θλιβερό επεισόδιο της σύγχρονης πολιτιστικής ιστορίας της Ελλάδας.
Είσοδος ελεύθερη.
* Η διάλεξη θα μαγνητοσκοπηθεί και θα είναι διαθέσιμη στο κανάλι του ΑΜΘ στο YouTube.
