Το Τμήμα Αρχαιοτήτων του Υφυπουργείου Πολιτισμού της Κύπρου ανακοίνωσε τη λήξη των αρχαιολογικών επισκοπήσεων που πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια δύο εκπαιδευτικών σεμιναρίων, τα οποία διοργανώθηκαν από το Cyprus Regional Development Project (CRDP) του Ιδρύματος Honor Frost (HFF). Το CRDP διευθύνεται από την Καθηγήτρια Lucy Blue (Πανεπιστήμιο του Southampton), ενώ συντονίστρια του προγράμματος είναι η δρ Μαρία Μιχαήλ.
Το CRDP έχει ως στόχο να εξερευνήσει τις ενάλιες πολιτιστικές πηγές της Κύπρου και να αναπτύξει μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για την αρχαιολογική αποτύπωση. Είναι μια συνεργασία μεταξύ του Cyprus Marine and Maritime Institute (CMMI), του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου (ΤΕΠΑΚ), και του ερευνητικού προγράμματος MarEA (Πανεπιστήμιο του Ulster και Πανεπιστήμιο του Southampton). Συνεργασία υπάρχει και με άλλους ερευνητές στην Κύπρο, αλλά και με συνεργάτες από την ευρύτερη περιοχή του HFF (Αίγυπτο και Λίβανο). Όλοι οι συνεργάτες συμμετέχουν στην παράδοση εκπαιδευτικών σεμιναρίων και την οργάνωση ερευνών πεδίου, ώστε να επιτευχθεί η περιφερειακή ανάπτυξη ικανοτήτων για τους ερευνητές στην Ανατολική Μεσόγειο. Οι συμμετέχοντες σε αυτά τα σεμινάρια είναι κυρίως ενάλιοι αρχαιολόγοι, φωτογράφοι, γεωλόγοι και ενάλιοι βιολόγοι από την Κύπρο, την Αίγυπτο, την Ελλάδα και το Λίβανο.
Τον Νοέμβριο του 2023 διενεργήθηκαν δύο εκπαιδευτικά σεμινάρια: ένα σεμινάριο Μη Επανδρωμένων Εναέριων Οχημάτων (UAV) και Τηλεπισκόπησης και ένα σεμινάριο Γεωαρχαιολογίας, στην περιοχή της Αγίας Νάπας (Αμμόχωστος) και στο Ακρωτήρι (Λεμεσός) αντίστοιχα. Το σεμινάριο Μη Επανδρωμένων Εναέριων Oχημάτων (UAV) και Τηλεπισκόπησης πραγματοποιήθηκε από τις 6 μέχρι τις 10 Νοεμβρίου 2023 από τον δρα Δημήτριο Σκαρλάτο, τον δρα Άθω Αγαπίου και τον Μαρίνο Βλάχο (Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών και Μηχανικών Γεωπληροφορικής: Εργαστήριο Φωτογραμμετρικής Όρασης και Εργαστήριο Παρατήρησης Γης για την Πολιτιστική Κληρονομιά του ΤΕΠΑΚ), με τη στήριξη του προγράμματος MarEA. Αυτό το σεμινάριο στόχευε να προσφέρει μια εισαγωγή στις βασικές αρχές της εναέριας φωτογραμμετρίας, τη χρήση των drones για αποτυπώσεις, την προετοιμασία πτήσεων, τον εναέριο τριγωνισμό και τη σημασία της τηλεπισκόπησης στην αρχαιολογία.
Κατά τη διάρκεια αυτού του σεμιναρίου, πραγματοποιήθηκε μια εναέρια (UAV) επισκόπηση με χρήση δύο drones, ενός Autel evo II Pro RTK για RGB εικόνες και ενός DJI P4 Multispectral για την απόκτηση πολυφασματικών δεδομένων. Αυτή η επισκόπηση πραγματοποιήθηκε στην αρχαιολογική θέση της Μακρονήσου, στην Αγία Νάπα. Ο σκοπός αυτής της εναέριας επισκόπησης (UAV drone) ήταν να προσφέρει στους συμμετέχοντες μια πρακτική εμπειρία της προετοιμασίας πτήσεων, της απόκτησης δεδομένων και της επεξεργασίας τους. Το αποτέλεσμα ήταν η δημιουργία ενός λεπτομερούς ορθοφωτογραφικού χάρτη και μιας πολυφασματικής ορθοφωτογραφίας της αρχαιολογικής θέσης της Μακρονήσου.
Το δεύτερο σεμινάριο της Γεωαρχαιολογίας πραγματοποιήθηκε από τις 11 μέχρι τις 12 Νοεμβρίου 2023 από τον Καθηγητή Απόστολο Σαρρή και τον δρα Μιλτιάδη Πολυδώρου (Εργαστήριο Ψηφιακών Ανθρωπιστικών Επιστημών και Γεωπληροφορικής της Ερευνητικής Μονάδας Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου). Μέσω αυτού του σεμιναρίου, οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να μάθουν για τις γεωφυσικές διαδικασίες, συγκεκριμένα για τη χρήση Ραντάρ Υπέδαφους (GPR) και για τις βασικές γεωμορφολογικές αρχές, οι οποίες υποδεικνύουν αλλαγές τοπίου, όπως αιολικές διαδικασίες, γεωμορφολογικοί δείκτες της αλλαγής της θαλάσσιας στάθμης, παράκτια διάβρωση, διαβρωτικές γεωμορφές και θαλάσσια επίπεδα. Αυτή η γνώση θα τους βοηθήσει να προετοιμαστούν για γεωαρχαιολογικές επισκοπήσεις.
Για να επιτευχθεί αυτός ο σκοπός, μια μικρής κλίμακας γεωφυσική επισκόπηση με τη χρήση GPR πραγματοποιήθηκε σε δύο περιοχές στη χερσόνησο του Ακρωτηρίου, στο Μεσαιωνικό κανάλι (Παραλία Lady’s Mile), και στη θέση της ανασκαφής του Ρωμαϊκού ναυαγίου (βόρεια του παρεκκλησιού του Αγίου Γεωργίου). Κατά τη διάρκεια αυτής της επισκόπησης, λήφθηκαν αβαθείς πυρήνες με τη χρήση χειροκίνητων εργαλείων, για να μελετηθεί η στρωματογραφία, η μικροπανίδα και το μέγεθος των κόκκων των ιζημάτων.
