Γιάννης Χαμηλάκης / Ράφαελ Γκρήνμπεργκ, Αρχαιολογία, έθνος και φυλή. Αναμέτρηση με το παρελθόν, αποαποικιοποίηση του μέλλοντος στην Ελλάδα και το Ισραήλ, μτφρ.: Μιχάλης Λαλιώτης, Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, Αθήνα 2022, 240 σελ. ISBN: 978-618-5118-83-9
Το Αρχαιολογία, έθνος και φυλή είναι ένα βιβλίο απαραίτητο, όχι μόνο για τους σπουδαστές της αρχαιολογίας και των γειτονικών της πεδίων, αλλά και για το ευρύτερο κριτικά σκεπτόμενο κοινό. Με τη μορφή ενός οξυδερκούς και ζωηρού διαλόγου ανάμεσα σε δύο κορυφαίους μελετητές, το βιβλίο συγκρίνει τη σύγχρονη Ελλάδα με το σύγχρονο Ισραήλ –δύο αρχετυπικές και καθοριστικές περιπτώσεις όπου η αρχαιολογία βρίσκεται στην καρδιά του νεωτερικού εθνικού φαντασιακού–, αναδεικνύοντας όψεις οι οποίες συχνά αποσιωπώνται από τον κυρίαρχο θεσμικό Λόγο.
Μέσα από τη διερεύνηση θεματικών όπως η αποικιοκρατική προέλευση των εθνικών αρχαιολογιών, η κρυπτοαποικιοποίηση των δύο χωρών και της αρχαιολογίας τους, ο ρόλος της αρχαιολογίας ως διαδικασίας αποκάθαρσης και η φυλετικοποίηση της αρχαιολογικής και υλικής κληρονομιάς της Ελλάδας και του Ισραήλ, οι δύο συγγραφείς καταλήγουν στη διαπίστωση μιας επείγουσας ανάγκης για αποαποικιοποίηση και για σύναψη συμμαχιών με τις απανταχού υποτελείς κοινότητες και με νέα πολιτικά κινήματα.
Ο Γιάννης Χαμηλάκης είναι καθηγητής Αρχαιολογίας και Νεοελληνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Brown, όπου κατέχει την έδρα Joukowsky Family. Έχει κάνει πολυάριθμες δημοσιεύσεις σχετικά με τη θεωρία της αρχαιολογίας, την πολιτική του παρελθόντος, την αποαποικιοποίηση, τη σχέση αρχαιολογίας και αισθήσεων, τη ζωοαρχαιολογία, καθώς και το Αιγαίο της Νεολιθικής Εποχής και της Εποχής του Χαλκού. Στα ελληνικά κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου τα βιβλία του: Το έθνος και τα ερείπιά του (Βραβείο Edmund Keeley, βραχεία λίστα Βραβείου Runciman) και Η αρχαιολογία και οι αισθήσεις. Η συλλογή κειμένων The New Nomadic Age, της οποίας ήταν ο επιμελητής, βρέθηκε στη λίστα του περιοδικού Artforum με τα καλύτερα βιβλία για το 2019.
Ο Ράφαελ Γκρήνμπεργκ (Raphael Greenberg) είναι καθηγητής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ. Έχει πραγματοποιήσει πολλές ανασκαφές και έχει κάνει πολυάριθμες δημοσιεύσεις για την ανατολική Μεσόγειο της Εποχής του Χαλκού και του Σιδήρου, και για τα κοινωνικοπολιτικά συμφραζόμενα της αρχαιολογίας στο Ισραήλ/Παλαιστίνη. Το βιβλίο του The Archaeology of the Bronze Age Levant κέρδισε τα βραβεία G. Ernest Wright Award και Biblical Archaeology Society Publication Award.
