Στο πρώην Καπνεργοστάσιο-Βιβλιοθήκη και Τυπογραφείο της Βουλής επί της οδού Λένορμαν, προετοιμάζει τη δημόσιά του παρέμβαση σύγχρονης τέχνης για το 2021 ο πολιτιστικός οργανισμός ΝΕΟΝ, σε συνεργασία με τη Βουλή των Ελλήνων.

Στο πλαίσιο της συνεργασίας των δύο φορέων και με έναυσμα την επέτειο των 200 χρόνων από το 1821, μέρος του ιστορικού αυτού χώρου, έκτασης 3,5 χιλιάδων τ.μ., αναβαθμίζεται με εργασίες υποδομής από δωρεά του ΝΕΟΝ, ύψους 1 εκατ. ευρώ. Οι εργασίες λειτουργικής αποκατάστασης και σύγχρονου εξοπλισμού του συγκεκριμένου τμήματος έχουν εγκριθεί από τη διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών της Βουλής και τα αρμόδια τμήματά της. Αφορούν στα ισόγεια, βόρεια-βορειοδυτική πτέρυγα, το αίθριο και το κτίριο του πρώην τελωνείου.

Δεν είναι η πρώτη που φορά που ο πολιτιστικός οργανισμός του Δημήτρη Δασκαλόπουλου ενεργοποιεί με τις εκθέσεις σύγχρονης τέχνης ιστορικούς χώρους που όλοι αναγνωρίζουν ως τοπόσημα της πόλης και τους αποδίδει με βελτιώσεις, οι οποίες παραμένουν υπέρ των σκοπών των κτιρίων. Το ίδιο έχει πράξει προηγούμενες χρονιές στο Ωδείο Αθηνών και στο Αστεροσκοπείο Αθηνών.

Στην «κύρια αποστολή και υποχρέωση του κράτους για προαγωγή και ανάπτυξη της τέχνης», όπως καθορίζεται στο Σύνταγμα, αναφέρθηκε ο Πρόεδρος της Βουλής, Κώστας Τασούλας, στη διάρκεια διαδικτυακής συνέντευξης Τύπου για την έκθεση. «Καταφεύγουμε στην τέχνη για να μας βοηθήσει στον επανακαθορισμό των προτεραιοτήτων μας, στη νέα εποχή που ανοίγει μετά την πανδημία, που υπονομεύει την πιο ανθρώπινη ιδιότητα, που είναι η κοινωνικότητα» είπε ο κ. Τασούλας. «Η Τέχνη είναι καταφύγιο και ορμητήριο. Ως Βουλή των Ελλήνων, καλούμαστε συνεργαζόμενοι με έναν πρωτοποριακό ιδιωτικό οργανισμό, τον ΝΕΟΝ, να βάλουμε την τέχνη μέσα στη ζωή μας, να την αξιοποιήσουμε, να εξοικειωθούμε μαζί της και να βοηθηθούμε να δώσουμε απαντήσεις σε αυτά που μας απασχολούν, ειδικά σε αυτούς τους ασφυκτικούς καιρούς» τόνισε ο πρόεδρος της Βουλής και πρόσθεσε: «Καλούμαστε όπως και το 1821, να κάνουμε το δικό μας ξεκίνημα, με έναν τρόπο που θα είναι αισιόδοξος, αισθητικός, εμπνευστικός, γιατί θα νιώσουμε από το υψηλό επίπεδο των καλλιτεχνών, ότι η Ελλάδα δεν εμπνέει μόνο για το παρελθόν της, αλλά για το παρόν και το μέλλον της».

Η έκθεση με τίτλο Πύλη / Portals θα φιλοξενηθεί στο Καπνεργοστάσιο από τον Ιούνιο έως τον Δεκέμβριο του 2021. Συμμετέχουν 40 καλλιτέχνες από την Ελλάδα και το εξωτερικό, που καλούνται να εξερευνήσουν –με ήδη υπάρχοντα έργα και με νέες αναθέσεις– τη νέα, διαφορετική κανονικότητα που διαχειριζόμαστε σε κάθε μετάβαση, εδώ μέσα από θέματα όπως η Κίνηση, το Κοινό Βίωμα, η Σύνδεση, το Σπίτι.

«Πώς μπορούμε να στοχαστούμε πάνω στο νόημα του εορτασμού των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση χωρίς να αναπαράγουμε το κλασικό εθνικό αφήγημα με το οποίο συνδέουμε τον εορτασμό της επετείου; Η έκθεση θα αναπτύξει μηνύματα, ιδέες και προβληματισμούς γύρω από την εκάστοτε νέα πραγματικότητα που διαμορφώνεται μέσα από την επανάσταση και την ανατροπή» είπε η διευθύντρια του ΝΕΟΝ, Ελίνα Κουντούρη, η οποία συνεπιμελείται την έκθεση με τη Madeleine Grynsztejn Pritzker, διευθύντρια του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης του Σικάγο.

Η έκθεση θα ξεκινήσει με μια διαδικτυακή «πύλη», η οποία θα συνεχίσει να λειτουργεί και κατά τη διάρκεια της υλικής παρουσίασης. Περισότερες πληροφορίες θα δοθούν τους επόμενους μήνες.

Για τον πρόεδρο του ΝΕΟΝ, Δημήτρη Δασκαλόπουλο, η ίδρυση του οργανισμού το 2013 έγινε με την πεποίθηση ότι «η σύγχρονη τέχνη σε αναγκάζει να συμπορευτείς ενεργά με την εποχή σου, να εξελίσσεσαι συνειδητά σε έναν κόσμο ραγδαίων και συνεχών αλλαγών». Κάθε φορά επιλέγει διαφορετικούς χώρους, δημόσιους και ιδιωτικούς, που μπορούν να προσελκύσουν το ενδιαφέρον του κοινού, καθώς και να εμπνεύσουν την δημιουργικότητα των καλλιτεχνών. Μέσα στα χρόνια, ο ΝΕΟΝ «δημιούργησε σταθερές σχέσεις με τους δημόσιους λειτουργούς» τόνισε ο κ. Δασκαλόπουλος, για να καταλήξει λέγοντας ότι «αυτός ο τρόπος λειτουργίας και συνεργασίας, αυτή η σχέση εμπιστοσύνης επισφραγίζεται με τη συνεργασία του ΝΕΟΝ με τον κορυφαίο δημοκρατικό θεσμό της χώρας, τη Βουλή των Ελλήνων, μάλιστα σε χρονική συγκυρία ιδιαίτερης σημασίας».

Λίγα λόγια για το Καπνεργοστάσιο Αθηνών

Το Καπνεργοστάσιο της οδού Λένορμαν, το δεύτερο δημόσιο καπνεργοστάσιο της Αθήνας, κατασκευάστηκε από το Ελληνικό Δημόσιο. Άρχισε να κτίζεται το 1928 και λειτούργησε το 1930. Το συνολικό εμβαδό του κτιρίου είναι περίπου 19.000 τ.μ. Στο χώρο του Καπνεργοστασίου Αθηνών στεγάστηκαν αρκετές καπνοβιομηχανίες, βιομηχανίες κοπής και συσκευασίας καπνού, βιομηχανίες παραγωγής τσιγάρων και πούρων, ενώ λειτουργούσαν αποθήκες, τελωνείο, εστιατόρια για τους εργαζομένους, καθώς και οικία για τον φύλακα του κτιρίου. Κατά καιρούς, τμήματα του κτιρίου χρησιμοποιήθηκαν για άλλες χρήσεις, όπως φυλακές, καταφύγιο προσφύγων και στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα για στέγαση υπηρεσιών όπως το Ελεγκτικό Συνέδριο, η Προεδρία της κυβέρνησης, το υπουργείο Οικονομικών. Το 1989 το υπουργείο Πολιτισμού χαρακτηρίζει το Δημόσιο Καπνεργοστάσιο της οδού Λένορμαν ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο, μαζί με τον μηχανολογικό του εξοπλισμό. Το 2000, το κτήριο παραχωρήθηκε εξ ολοκλήρου στη Βουλή των Ελλήνων. Το 2008 ολοκληρώθηκε η αποκατάσταση των εξωτερικών όψεων και το 2016 η αποκατάσταση της μεταλλικής στέγης του αιθρίου. Σήμερα, μέρος του στεγάζει τη Βιβλιοθήκη και το Τυπογραφείο της Βουλής.